Morgunblaðið - 23.11.2003, Side 46

46 | 23.11.2003
S kjálftasumarið 2000 datt botn-inn endanlega úr hinni sívin-sælu réttlætingu Rúv fyrir tilvist
sinni að stofnunin væri eina Almanna-
varnaflauta þjóðarinnar. Og þá var ekki
margt eftir til að hreykja sér af, enda
stofnunin Rúv sér gengin. Það sást vel
þegar David Attenborough sat í Kast-
ljósi fyrir skömmu. Þar reyndi Kristján
Kristjánsson að vera eitthvað annað en
óundirbúinn ríkisstarfsmaður. Það
tókst ekki. Hann hélt dauðahaldi í
blöðin sín, einsog venjulega, ófær um
að halda uppi samræðum en rýndi í
pappírana meðan Davíð beið í þögn
sjónvarpssalarins. Spurningarnar
reyndust vera tilvitnanir í Davíð sjálfan
úr öðrum viðtölum. Og Davíð jánkaði
því að hafa sagt þetta eða hitt. Þá kom
þögn og Kristján laut yfir blöðin. Hon-
um var auðvitað enginn greiði gerður
með því að vera settur á móti David
Attenborough – og áhorfendum allra
síst. Það er heldur ekki sjálfgefið að
vera góður spyrill í sjónvarpi og afar fá-
ir sem valda því. Þeir eru samt til, en
ekki inni á Rúv. Þegar Árni Snævarr,
Egill Helga og Þorsteinn J. voru á
lausu geispaði Rúv stórum og þóttist
ekki sjá þá; menn sem hafa útgeislun
og ótvíræða hæfileika og fýra svo upp í
jafnvel leiðinlegasta viðmælanda að
manni finnst hann bæði skemmtilegur
og stórgáfaður. Nauðungaráskrift Rúv
gefur landsmönnum rétt til að krefjast
þess að Rúv láti af meðalmennskunni
og bjóði upp á það besta – eða loki
sjoppunni. En tröllið sefur, merkilegt
nokk, í faðmi frjálshyggjunnar og Sjálf-
stæðisflokksins.
Það var samt gott hjá Kristjáni að
spyrja Davíð um hlutverk ríkissjón-
varpsstöðva. Sjálfsagt var meiningin að
ná þess konar tilsvörum sem Rúv gæti
flaggað, sjálfu sér til lofs og dýrðar.
Svör Davíðs voru markviss og skýr,
einsog hans var von og vísa: ríkissjón-
varp er nauðsynlegt mótvægi við einka-
stöðvar, á að sinna þeim málefnum sem
þær hafa ekki bolmagn til eða mark-
aðslegan ávinning af að framleiða.
Skylda þess er að sýna breidd, hæð og
dýpt þess samfélags sem við lifum í,
vera spegill á okkur sjálf. Davíð benti
einnig á hvað sjónvarp er stórkostlegur
miðill til að upplýsa, fræða, örva og
hvetja - og ekki síst tala við áhorfendur
á vitrænan hátt sem hugsandi verur.
Allt þetta hefur David Attenborough
sýnt og sannað að sjónvarp getur gert
betur en nokkur annar miðill. En svo
sannarlega á það ekki við um Rúv, sem
er ekkert af því sem Davíð nefndi. Rúv
virðist vera fjárhús fyrir sandalasauði
sem er meira umhugað um eitthvað
annað en vinnuna sína. Það líður varla
sá fréttatími að tæknin sé ekki eitthvað
að stríða okkur, dagskráin er stefnulaus
moðsuða sem á að fylla upp í tómið,
spjallþættir hafa um áratuga skeið snú-
ist um sjálfshátíð ofvirkra starfsmanna
og hvergi á guðsvolaðri jörð gætu
heimildarmyndir Rúv verið framleiddar
nema í ranni ríkisstofnunnar sem þekk-
ir ekki aðrar skyldur en að geispa og
bora í nebbann á sér. Um langt skeið
hefur merki Rúv, steypt í klaka, bráðn-
að á skjánum í dagskrárkynningum.
Þar birtist ómeðvituð staðfesting Rúv
sjálfs á því hvernig ástandið er í raun:
Rúv hjaðnar niður í meðalmennskuna í
logum samkeppninnar. Aðeins einn
þáttur Rúv ber af sem gull af eiri, þátt-
ur Jóns góða Ólafssonar, Af fingrum
fram; skýrt dæmi um hvað sjónvarp
getur gert vel. En hvað varðar þær höf-
uðskyldur ríkissjónvarps, sem David
Attenborough tilgreindi, verða menn
líklega að stilla á BBC til að sjá þær í
verki, hér eftir sem hingað til.
‚Rúv láti af meðalmennskunni og bjóði upp á það besta‘
Friðrik
Erlingsson
Pistill
L
jó
sm
yn
d:
Þ
or
ke
ll
Þ
or
ke
ls
so
n
STAÐURINN KAFFIHÚS Í DOLO, OTO, EÞÍÓPÍU