Vísir - 20.12.1980, Blaðsíða 9

I
osei : i'uXKbiBSus-*
Laugardagur 20.- desember 1980
Iðnaðarráðherra kastaði meiriháttar álsprengju
inn í þjóðlifið í vikunni. Sú uppákoma fór ekki
framhjá neinum, en óljóst er enn hvort sprengjan
springur eða er óvirk.
Dómsmálaráðherra virðist nú sjá fyrir endann á
máli Gervasonis.
Sami ráðherra tók í vikunni röggsamlega af skar-
ið varðandi brottrekstur lögregluþjóns norður í
landi/ sem grunaður er um fíkniefnainnflutning og
sölu.
Sjávarútvegsráðherra hefur nú ákveðið/ hve
mikið togaraflotinn okkar stóri megi veiða af
þorski á næsta ári, hve mikið bátarnir megi færa á
land og hve lengi fiskiskipin öll þurfi að vera frá
þorskvAiAum betta eru miklar ákvarðanir.
Hinir ráðherrarnir sitja líklega sveittir við aðj
semja og endursemja tillögur um efnahagsaðgerð-
irnar, sem þjóðinni hefur verið heitið um áramótin.
Og á alþingi hafa þingmennirnir verið á jóla-
sprettinum. Honum Ijúka þeir væntanlega í dag, en
meða! afreka þeirra síðustu dagana er hækkun á
flugvailarskatti, framtíðarskattur á ferðamanna-
igjaldeyri og hækkanir á vörugjaldi, sem geta leitt
til stöðvunar fyrirtækja i ákveðnum iðngreinum.
bessi atriði eru meðal þeirra
mála, sem borið hefur á góma
nú i vikunni, en um þau verður
ekki fjallað nánar hér aö sinni.
Sum þeirra hafa þegar hlotiö
umfjöllun i fréttadálkum og for-
ystugreinum Visis og önnur eiga
eftir að verða á siðum blaðsins
næstu daga. Meginmál pistilsins
i dag verða af öðrum toga
spunnin.
Afmælin og stereómálin.
Desembermánuður hefur
verið mánuður merkra áfanga
fyrir fimmtiu árum. bá tóku
bæöi Landsspitalinn og Rikisút-
varpiðtil starfa. í þessum sama
mánuði fyrir 70 árum hóf svo
Visir göngu sina.
Allra þessara timamóta hefir
verið minnst með margvisleg-
um hætti undanfarna daga en
siðdegis i dag verður hápunktur
útvarpsafmælisins, þegar
stereo-útsendingar hefjast
formlega hér á landi.
betta er eins og gefur að
skilja merkur áfangi, enda
feikna munur á að hlusta á
mónó, einrása útsendingu-,eða
tvirása sendingu, einkum þegar
um tónlistarflutning er að ræða.
bessum áfanga hefði útvarpið
komin i lag fyrr en i fyrsta lagi á
sextugsafmæli stofnunarinnar.
Við hér á elsta f jölmiðli landsins
sendum auðvitað bestu afmæl-
iskveöjurtil útvarpsmanna með
von um að óskir þeirra rætist
sem fyrst.
Starfsfólkinu á Landsspital-
anum, sem mun vist vera fleira
en á nokkrum öðrum vinnustaö
landsins, eru héðan einnig
sendar afmæliskveðjur á
fimmtugsafmæli þeirrar merku
stofnunar en þeim fylgja vonir
um að við hér á Visi þurfum sem
minnst á þjónustu þeirra að
halda á komandi árum.
Undirbúningur og jólaá-
lag.
t þessum siðasta ritstjórnar-
pistli fyrir jól er eðlilegt að jóla-
undirbúninginn beri á góma,
enda hefur ekki farið fram hjá
lesendum Visis fremur en ann-
arra blaða, hvað i vændum er.
Efniö hefur borið mikinn keim
af jólaundirbúningnum um allt
land og þá ekki siður auglýs-
ingarnar i blaðinu.
Reynt hefur verið að halda
ákveðnum hlutföllum milli efnis
og auglýsinga i blaðinu, sem
8
9
árabil talið sig mikla bókaþjóð.
Fróðir mann hafa jafnvel bent
á, að nánast sé sama hvaða
mælistika sé notuö til þess að
meta stöðu okkar meðal bóka-
þjóða — niðurstaðan verði ein-
faldlega sú, að við séum mesta
bókaþjóð veraldar, miðað við
fólksfjölda. Við gefum út fleiri
bækur á mann en aðrar þjóðir,
við kaupum fleiri bækur, og aö
öllum likindum lesum viö meira
af bókum en aðrar þjóðir.
Ég minnist þess, að framá-
menn i hópi bókaútgefenda
lýstu fyrir nokkrum árum
áhyggjum sínum yfir þvi, aö
bókin ætti undir högg að sækja,
vegna þess að fjölmiölun af
ýmsu tagi keppti við hana um
sálir fólksins, ekki sist eftir til-
komu sjónvarpsins hér á landi.
Lækir úr flóðinu mikla.
Hugsanlega hefur verið
ástæða til aö óttast um stööu
bókarinnar, um tima, en sú
gifurlega útgáfa, sem nú blasir
við okkur ætti aftur á móti aö
benda til þess, að enn sé hér
góður markaöur fyrir bækur.
Varla eru menn aö gefa út þessi
kynstur, ef þeir gera sér ekki
vonir um aö meginhluti bók-
anna standi undir sér.
Aftur á móti hefur litil breyt-
ing orðið á aöalútkomutima
islenskra bóka siðustu árin.
Yfirgnæfandi meirihluti þeirra
eru jólagjafabækur, — bækur,
sem fólk kaupir handa öörum,
en .i færri tilvikum handa sjálfu
sér. Auðvitað eignast flestir
landsmenn einhverjar eiguleg-
ar bækur, þvi að svolitlir lækir
úr þessu mikla jólaflóði seytla
sennilega inn á hvert einasta
heimili. Vist er að bókaþjóöin
verður vel birg af andlegu fóðri
þegar jólapakkarnir hafa verið
opnaðir aö kvöldi næstkomandi
miövikudags, -aðfangadags
jóla.
Gjafabækur og aðrar
bækur.
Af eðlilegum ástæðum freist-
ast útgefendur til aö gera sem
allra flestar bækur að gjafa-
bókum. Auðmelt afþreyingar-
bók, sem á erlendum bóka-
markaði hefði verið gefin úr
sem pappirskilja og seld á jafn-
virði svo sem tveggja biómiða,
er hér á landi hin vandaðasta að
gerð, vel innbundin og með lit-
skrúðugum kápumyndum, sem
gefa henni aðlaðandi svip. Slika
A SIÐUSTU DOGUM
JÓLABÓKAFLÓÐSINS
átt að vera búið að ná fyrir
langa löngu, enda stereómót-
tökutæki búin að vera á fjölda
islenskra heimila um árabil. Af
innflutningi þeirra og tilheyr-
andi hljómflutningstækja hafa
ómældar milljónir runnið i
rikiskassann, en þegar rætt
hefur verið um fjárveitingar til
kaupa á tækjabúnaði i útvarpið
til upptöku og útsendingar á
efni fyrir þessi tæki hafa við-
komandi fjármálaráðherrar
setið sem fastast á kassanum.
Kveðjur og framtíðar-
vonir.
Nú þurfti að gera eitthvað til
hátiðabrigða i tilefni hálfrar
aldar afmælisins, og þá var
rokið til og keypt svolitið af
stereóbúnaöi þannig að hægt sé
aðsenda afmælissamkomuna út
I tviviðum hljómi. Svo verða
spilaöar stereóplötur i útvarpið
á næstunni, en litið af heimatil-
búinni dagskrá verður i þeim
búningi, einfaldlega vegna þess
að það vantar enn nauðsynleg
tæki til þess að taka upp i stereó.
En þetta stendur nú vonandi allt
til bóta.
Útvarpsmenn hafa aftur á
móti orðið að sýna mikla þolin-
mæði gegnum tiðina og að feng-
inni reynslu ættu þeir ekki að
gera sér i hugarlund að húsnæð-
is- og tæknimál þeirra verði
hefur leitt til þess að um leið og
auglýsingamagnið hefur vaxiö,
hafa blöðin verið stækkuð að
blaðsiðufjölda og efnið aukist.
Þetta eykur auðvitað álagiö á
starfsfóiki i öllum deildum
blaösins og margir verða aö
leggja á sig meiri vinnu en góöu
hófi gegnir. En það eru allir
sáttir við það, enda sömu sög-
una að segja af fjölmörgum
öðrum sviöum þjóðlifsins, ekki
sist þeim, sem beint eða óbeint
tengjast jólakauptiðinni, og þau
svið eru mörg.
Fæstir eru vist farnir að leiða
hugann að helgi hinna kristnu
jóla ennþá, enda tekur marg-
vislegur jólaundirbúningur
huga landsmanna og jólagjafa-
innkaupin eru i algleymingi.
Jólatré og jólaskreytingar bæði
utan húss og innan minna þó á
þaö sem I vændum er, og lands-
menn hyggja gott til glóðarinn-
ar, að njóta þessara hátiðlegu
og helgu daga i faðmi fjölskyld-
unnar, hvila sig og lesa jóla-
bækurnar. Já, vel á minnst, fátt
setur meiri svip á aðdraganda
jólanna hér á landien bækurnar,
sem flæða á markaðinn á að-
ventunni, — jólabækurnar, sem
eru þungamiðja jólagjafanna
hér norður i höfum.
Útgefendur og
f jölmiðlar.
Ekki liggja enn fyrir endan-
] ritstjórnar
pistill
Ólafur Ragnarsson
ritstjóri skrifar
•••••••••••
lega tölur um það hve margar
bækur islensk bókaforlög senda
á markaðinn nú fyrir þessi jól,
enda þess ekki vart að vænta,
sökum þess, að enn voru að
koma i bókabúöir nýjar jóla-
bækur allt fram aö þessari
helgi.
Trúlega eru bækur þessa árs,
sem nú er nær á enda runnið,
sist færri en útgáfubækur sið-
ustu ára, og auglýsinga- og
kynningarstarfsemin i tengsl-
um við útkomu bókanna eflaust
meiri en I fyrra.
Þar eru sjónvarps- og út-
varpsauglýsingar fyrirferðar-
mestar ásamt viðamiklum
blaðaauglýsingum, sem jafnvel
eru margar siður i einu frá
samaforlagi. Þessu til viðbótar
eru svo birtar fréttir um hverja
bók i fjölmiðlunum og fjöldi
manns hamast við aö skrifa rit-
dóma um bækurnar siðustu vik-
urnar fyrir jólin.
Árangur bókagerðar-
manna.
Ef gerður er samanburður á
bókaútgáfu nú fyrir þessi jól og
fyrir nokkrum árum er ljóst, aö
allur frágangur bókanna og
gerö er vandaðri en áður var.
Ný og fullkomnari tækni á
hinum ýmsu stigum bókagerö-
arinnar veldur þarna allnokkru
um, en varla leikur vafi á þvi,
aö aukin þekking og reynsla
islenskra bókagerðarmanna og
vönduö vinnubrögð þeirra vega
þyngst i þessu sambandi. Þeir
hafa á siöustu árum mætt auk-
inni samkeppni frá erlendum
prentsmiðjum meö siauknum
gæðum innlendrar framleiöslu.
I jólabókaflóðinu núna eru
frábærlega vandaðir prent-
gripir með erfiöustu litprent-
unarverkefnum, lýsandi dæmi
um það besta sem gerist i
islenskri bókagerð i dag.
Keppt um sálir fólksins.
Islendingar hafa um langt
bók getur íslendingurinn verið
þekktur fyrir aö gefa vinum
sinum og ættingjum. Pappirs-
kiljur eða bækur i einföldustu
gerð bands sjást varla hér á
markaði fyrir jólin. Slikar
bækur telja Islendingar tæplega
hægt að gefa i jólagjafir.
Ef bókamálin þróuðust i þá
átt, að meginhluti útgefinna
bóka hér á landi yrði keyptur af
fólki, sem ætlaði sjálft að lesa
og eiga bækurnar, myndu
bækurnar að likindum. fara að
koma út jafnt og þétt allt áriö.
Jafnframt mætti ætla að ein-
faldari og ódýrari búningur
bóka myndi ryðja sér meira til
rúms en raun hefur oröið á.
Þetta er þó alls ekki vist,
meðal annars vegna þess að
hérlendis mæla margir bóka-
eign sina i hillumetrum. Þeir
kaupa bækur meöal annars til
þess að punta upp á stofuna eöa
aðrar vistarverur ibúðarinnar
og aðhyllast mjög margir glæst
band og gullsleginn kjöl.
En hvað sem öllu liður er
bókin þó umfram allt keypt
meö það fyrir augum að hún sé
lesin. Svo mun verða áfram og
er þvi vart ástæða til að óttast
um framtið bókarinnar, —
þessa gagnmerka menningar-
miðils, sem um aldir hefur
myndað eina sterkustu stoð
islenskrar þjóðmenningar.
ólafur Ragnarsson