Morgunblaðið - 19.01.2004, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 MÁNUDAGUR 19. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
LANDLÆKNIR telur að ýmsar
áætlanir stjórnenda Landspítala –
háskólasjúkrahúss um samdrátt í
starfseminni til að laga hana að fjár-
veitingum muni draga úr þjónustu
og gæðum hennar og bitna á sjúk-
lingum. Aðrir þættir séu hins vegar
til bóta, til dæmis breytingar á
stjórnun, klínísku verklagi og innvið-
um stofnunarinnar.
Landlæknisembættið aflaði sér
upplýsinga um efni minnisblaðs sem
forstjóri og framkvæmdastjórn
Landspítala – háskólasjúkrahúss
sendi sviðsstjórum um fyrirhugaðar
samdráttaraðgerðir hinn 11. desem-
ber. Í framhaldi af því setti land-
læknir fram nokkrar athugasemdir í
bréfi til Jóns Kristjánssonar heil-
brigðisráðherra og Magnúsar Pét-
urssonar, forstjóra Landspítala – há-
skólasjúkrahúss.
„Ekki er hægt að komast hjá því
að jafn viðamiklar aðgerðir muni
breyta og að einhverju leyti draga úr
þjónustu við sjúklinga jafnvel þótt
það sé mikið reynt af hálfu þeirra
sem þurfa að takast á við þetta lítið
öfundsverða hlutverk að minnka það
eins og þeir geta,“ sagði Sigurður
Guðmundsson landlæknir í samtali
við Morgunblaðið í gær.
Áhyggjur af stoðþjónustu
og rannsóknum
Hann sagðist mestar áhyggjur
hafa af samdrætti í stoðþjónustu. Sú
þjónusta, til dæmis félagsráðgjöf,
væri mikilvæg fyrir ýmsa hópa sjúk-
linga, ekki síst á geðdeildum. „Við
höfum áhyggjur af því að það kunni
að bitna á þjónustu við þá sem eru
með geðraskanir,“ sagði Sigurður.
Einnig er útlit fyrir fækkun fólks
sem vinnur að kennslu og rannsókn-
um og hefur landlæknir áhyggjur af
afleiðingum þess á mikilvægt hlut-
verk Landspítalans
sem kennslusjúkra-
húss og rannsóknar-
stofnunar. Í athuga-
semdum sínum til
ráðherra vekur hann
athygli á að rannsóknir
í klínískri læknisfræði
hafi aukist mjög á síð-
ustu árum og mikil-
vægt að setja þá þróun
ekki í uppnám. Mikill
niðurskurður á þessum
sviðum muni að lokum
bitna á þjónustu við
sjúklinga.
Meðal annarra at-
riða sem landlæknir
gerir athugasemdir við
í bréfi sínu er flutningur á starfsemi
bráðamóttökudeilda sem þjóna fólki
með brjóstverki og bráðamótttöku-
deildar Barnaspítala í Fossvog á
nóttunni. Það myndi gera þjón-
ustuna óöruggari en auka sjúkra-
flutninga. Hann setur veruleg spurn-
ingarmerki við niðurfellingu endur-
hæfingar í Kópavogi og samdrátt á
starfsemi endurhæfingar við Hring-
braut og dregur í efa réttmæti þeirr-
ar ráðstöfunar að færa neyðarmót-
töku vegna nauðgana til kvenna-
deildar við Hringbraut.
Ýmislegt til bóta
Í athugasemdum landlæknis kem-
ur einnig fram að hann telur ýmsar
aðgerðir til bóta, til dæmis að fækka
starfsfólki í rekstri og umsýslu enda
sé það í samræmi við niðurstöður í
nýlegri skýrslu Ríkisendurskoðun-
ar. Hann sagði í samtali við Morg-
unblaðið að einnig væri hægt að
flytja ýmsa þjónustu til án þess að
það leiddi til lakari þjónustu. Þá
vakti hann athygli á hugmyndum
sem hann taldi að gætu styrkt stofn-
unina. „Allir eru sam-
mála um að þurfum að
fjölga hjúkrunarrým-
um, efla heimaþjónustu
og efla heilsugæsluna
sem raunar er forsenda
þess að hægt sé að
draga úr þeirri grunn-
þjónustu sem spítalinn-
veitir,“ sagði Sigurður.
Hann bætti því við að
efling sjúkrastofnana í
héruðum í nágrenni
höfuðborgarsvæðisins
miðaði í sömu átt. Það
drægi úr álagi á Land-
spítalann og hann nýtt-
ist betur sem tilvísun-
arsjúkrahús þar sem
erfiðustu og sjaldgæfustu sjúkdóm-
unum væri sinnt.
Þá nefndi hann mikilvægi þess að
þróa klínískar leiðbeiningar og skil-
greinda verkferla í heilbrigðisþjón-
ustunni. Að því hafi meðal annars
verið unnið á vegum landlæknisemb-
ættisins. Þar væru dregnar saman
upplýsingar um hvernig best væri að
sinna tilteknum sjúkdómum. Sagði
Sigurður að reynslan erlendis frá
sýndi að meðferðin yrði skilvirkari
og kostnaður oftast minni.
Sigurður tók fram allt væru þetta
mál sem horfðu til langs tíma og sum
leiddu til aukins kostnaðar annars
staðar í heilbrigðiskerfinu og leystu
ekki þann vanda sem steðjaði að
Landspítalnum nú. „Við viljum tefla
fram hugmyndum sem gætu eflt
spítalann og styrkt. Með því að setja
fram framtíðarsýn gæti sá erfiði tími
sem nú fer í hönd orðið auðveldari
fyrir starfsfólkið og dregið úr þeim
erfiðleikum og vonleysi sem grípur
um sig á vinnustað þar sem svona
miklar uppsagnir eru fyrirsjáanleg-
ar,“ sagði Sigurður Guðmundsson
Sigurður Guðmundsson landlæknir hefur áhyggjur
af samdrætti á Landspítala – háskólasjúkrahúsi
Dregur úr þjónustu og
bitnar á sjúklingum
Sigurður
Guðmundsson
ELÍNBORGU Kristinsdóttur voru á
dögunum afhent sérstök aukaverð-
laun fyrir þátttöku sína í verkefn-
inu Fjölskyldan á fjallið sem UMFÍ
stóð fyrir síðastliðið sumar. Elín-
borg gekk á 17 af 22 fjöllum sem til-
nefnd voru og bætti um betur frá
því sumarið 2002 er hún gekk á átta
fjöll.
Mælifellshnúkur í Skagafirði er
hæsta fjallið sem Elínborg hefur
gengið á, 1.138 metra hátt. Til gam-
ans má þess geta að hinn skagfirski
hnúkur hefur fengið tvær heim-
sóknir Elínborgar.
Elínborg er 62 ára að aldri og
kynntist fjallgönguíþróttinni fyrir
alvöru fyrir tveimur árum og segir
óhætt að mæla með henni fyrir alla
sem sækjast eftir náttúruskoðun og
hæfilegri líkamsþjálfun í leiðinni.
„Mér finnst útsýni af mörgum
hinna lægri tinda stórkostlegt og
reyndar kemur það verulega á
óvart hversu víðsýnt er af þeim,“
segir Elínborg. Hún hvetur alla til
að leggja stund á fjallgöngur enda
fátt eins hollt og að hreyfa sig í
heilnæmu fjallalofti.
Finnur breytingu á sér
„Gönguferðirnar auka manni þol
og ég finn töluvert mikla breytingu
á mér frá því ég byrja að ganga á
sumrin og þar til ég legg göngu-
skónum á haustin,“ segir hún. „Ég
myndi því ráðleggja fólki að hefja
fjallgöngur, enda getur maður ráð-
ið gönguhraðanum sjálfur án þess
að verið sé að reka sífellt á eftir
manni.“
Elínborg hyggst taka þátt í verk-
efni UMFÍ í sumar, líkt og þúsundir
annarra Íslendinga ef marka má
þátttökuna undanfarin sumur. Í
fyrra gengu á sjötta þúsund manns
á eitthvert þeirra fjalla sem UMFÍ
tilnefndi og voru tíu göngugarpar
dregnir úr hópi þátttakenda og
hlutu útivistarverðlaun.
Elínborg Kristinsdóttir fyrir miðri mynd ásamt Helgu Guðjónsdóttur,
varaformanni UMFÍ, og Páli Guðmundssyni, kynningarfulltrúa UMFÍ, þeg-
ar Elínborgu voru afhent sérstök aukaverðlaun vegna þátttöku sinnar.
Fékk verðlaun fyrir að ganga á 17 fjöll
„Gönguferðirnar
auka manni þol“
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra afhjúpaði á laugardag
minnisvarða um Hannes Hafstein
við Fischershús að Mánagötu 1 á
Ísafirði. Hannes Hafstein var fyrsti
ráðherra Íslands en 1. febrúar næst-
komandi eru 100 ár liðin frá því Ís-
lendingar fengu heimastjórn. Þjóðin
fagnar þá 100 ára afmæli íslenskrar
stjórnskipunar.
Hannes Hafstein var skipaður
sýslumaður árið 1895 en kom til Ísa-
fjarðar vorið 1896. Hann bjó öll
sýslumannsár sín í Fischershúsi og
var þingmaður Ísfirðinga 1900–1901
en náði ekki kjörið árið 1902. Hann
fór fram fyrir Eyfirðinga árið 1903,
náði kjöri og varð Íslandsráðherra
1904.
Athöfnin hófst með ávarpi Birnu
Lárusdóttur, forseta bæjarstjórnar
Ísafjarðar. Halldór Ásgrímsson
þakkaði Ísfirðingum fyrir framtakið
og fór með erindi úr aldamótaljóði
skáldsins, þegar hann afhjúpaði
minnisvarðann:
Starfið er margt, en eitt er
bræðrabandið,
boðorðið, hvar sem þér í fylking
standið,
hvernig sem stríðið þá og þá er
blandið,
það er: að elska, byggja og
treysta á landið.
Eftir afhjúpun minnisvarðans var
fjölmenni við athöfn í Safnahúsinu.
Lúðrasveit Ísafjarðar lék, Jónas
Tómasson spilaði á þverflautu og
Karlakórinn Ernir söng. Hátíðar-
kvöldverður var á Hótel Ísafirði, þar
lék strengjasveit Tónlistarskóla Ísa-
fjarðar og Ingunn Ósk Sturludóttir
frá Vigur söng.
Hannes Hafstein var í átta ár á
Ísafirði. Haustið 1899 markar upp-
haf baráttu Íslendinga fyrir verndun
landhelginnar þegar Hannes réri við
fimmta mann út að togaranum
Royalist, sem var að ólöglegum veið-
um á Dýrafirði. Skipverjar á tog-
arnum höfðu í frammi ofbeldi sem
lauk með því að þrír fylgdarmenn
sýslumanns drukknuðu, en Hannes
bjargaðist við illan leik ásamt tveim-
ur mönnum. Minnisvarði um þennan
atburð hefur verið reistur í landi
Bessastaða í Dýrafirði.
Minnisvarði um Hannes Hafstein
ráðherra afhjúpaður á Ísafirði
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
Að lokinni afhjúpun: Halldór Ásgrímsson, Birna Lárusdóttir, Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra og eig-
inmaður hennar Arvid Kro. Heldur var hryssingslegt þegar athöfnin fór fram og gekk á með éljum.
LÖGREGLAN í Hafnarfirði upp-
lýsti tvö ránsmál í gær eftir hand-
töku manns um tvítugt í fyrrinótt
fyrir tilraun til vopnaðs ráns í sölu-
turninum Dalsnesti við Dalshraun.
Við yfirheyrslur játaði hann á sig
ránstilraunina og enn fremur rán í
söluturninn Egyptann fyrir
skömmu. Í kjölfarið handtók lögregl-
an félaga hans í fyrra ráninu og ját-
aði sá sakargiftir. Málin eru því upp-
lýst.
Ránstilraunin í Dalsnesti mistókst
hjá manninum vegna heiftarlegra
viðbragða Sigurðar Lárussonar, eig-
anda söluturnsins, sem var að loka
söluturninum um kl. 22 á laugar-
dagskvöld.
„Rétt fyrir klukkan tíu stend ég
við kassa og er að telja símakort,“
segir Sigurður. „Ég heyri að dyrnar
opnast og þegar ég lít upp sé ég
hettuklæddan mann sem heimtar
peninga. Ég hvái og held að þetta sé-
hrekkjabragð en þegar ég sé hnífinn
á lofti þá átta ég mig á alvöru máls-
ins. Ég snöggreiðist og þeyti pen-
ingaskúffunni aftur svo peningar og
smámynt sáldrast yfir borðið. Ég
geng tiltölulega rólega að öryggis-
hnappinum og þrýsti á hann. Þá
kveður við mikill hávaði og hjartað í
vininum er frekar lítið þannig að ég
sé undir iljarnar á honum þar sem
hann hleypur í burtu.“
Lögreglan fann manninn skömmu
síðar og upplýsti málið með játningu
hans svo og ránið í Egyptanum, sem
framið var 9. janúar af sama manni
og félaga hans. Báðir hafa þeir kom-
ið við sögu lögreglunnar áður.
Játaði á sig
tvö ránsmál í
Hafnarfirði