Morgunblaðið - 19.01.2004, Qupperneq 19

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. JANÚAR 2004 19
Fást í verslunum um land allt
H. Blöndal ehf.
Sími 517 2121
www.hblondal.com
Purga-T sjálfvirku
slökkvitækin fyrir
sjónvörp
• Alltaf á vakt
• Slekkur eldinn strax
• Fullkomlega öruggt
Forsíða Viðskipti Atvinna Fasteignir Fólkið
Sunnudagur | 19. janúar | 2003
Smáauglýsingar
Smáauglýsingar á mbl.is
Nú getur þú bæði pantað smáauglýsingu til birtingar á mbl.is eingöngu
og einnig fengið auglýsinguna birta á smáauglýsingasíðum Morgunblaðsins.
Smáauglýsingar á mbl.is, vinsælasta vefsvæði landsins,
með yfir 150.000 gesti á viku.
Frítt til 1. mars.
Smáauglýsing sem eingöngu er birt á mbl.is vefnum er ókeypis til 1. febrúar.
Innifalið er 160 stafa auglýsing með mynd og birting í einn dag.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
M
BL
2
31
51
0
1/
04
Í UPPHAFI síðasta árs ákvað
ríkisstjórnin sérstaka 700 milljóna
króna fjárveitingu til atvinnuþróun-
arverkefna á lands-
byggðinni. Verkefni
þessu var skipt í 3
flokka og var Byggða-
stofnun falið að annast
framkvæmd tveggja
þeirra. Í fyrsta lagi
var stofnuninni heim-
ilað að fjárfesta í álit-
legum sprotafyr-
irtækjum og
fyrirtækjum í skýrum
vexti. Til þessa hluta
voru veittar 350 millj-
ónir króna. Í öðru lagi
var svo Byggða-
stofnun falið að hafa
frumkvæði um rekstur vel mótaðra
stuðningsverkefna sem væru til
þess fallin að efla nýsköpun og at-
vinnuþróun á landsbyggðinni. Til
þessa hluta voru veittar 150 millj-
ónir króna.
Á vormánuðum var auglýst eftir
umsóknum um hlutafé og var at-
vinnulífið flokkað í 3 flokka. Í fyrsta
hlutanum var auglýst eftir fyr-
irtækjum í sjávarútvegi og tengdum
greinum. Í öðrum hluta voru fyr-
irtæki í iðnaði, landbúnaði, líftækni,
upplýsingatækni og í þeim þriðja
voru fyrirtæki á sviði ferðaþjónustu.
Alls bárust 98 umsóknir um samtals
1.750 milljónir króna. Ákveðið var að
fjárfesta í 23 fyrirtækjum fyrir sam-
tals 350 milljónir króna. Um 90 m.kr.
var varið til kaupa á hlut í fyr-
irtækjum í sjávarútvegi, 232,6 m.kr.
á hlut í fyrirtækjum í iðnaði, land-
búnaði og tengdri starfsemi og 25
m.kr. til kaupa á hlut í ferðaþjónustu-
fyrirtækjum. Í forsendum var gert
ráð fyrir að hlutafjárkaup í ein-
stökum fyrirtækjum gætu mest orðið
50 milljónir króna en þó ekki yfir
30% af heildarhlutafé í viðkomandi
fyrirtæki. Þá voru einnig sett ströng
skilyrði um að heildarfjármögnum
væri tryggð áður en til útborgunar
Byggðastofnunar kæmi.
Eins og áður segir hljóðuðu um-
sóknir upp á fimmfalda þá upphæð
sem til ráðstöfunar var. Það er því
augljóst að sérfræðingum Byggða-
stofnunar var mikill vandi á höndum
að greina og meta umsónir, ekki síst í
ljósi þess að mjög margar þeirra
voru ákaflega spennandi og vel und-
irbúnar og framsettar. Mat á um-
sóknum byggðist á mörgum þáttum,
svo sem á nýsköpunargildi, heildar-
fjármögnun verkefnis, rekstrar- og
samkeppnisforsendum og síðast en
ekki síst á möguleikum til atvinnu-
sköpunar og styrkingar þess sam-
félags sem fyrirtækið var staðsett í.
Standist allar áætlanir og verkefnin
sem ákveðið var að fjárfesta í verða
að veruleika, gætu 7–800 ný störf
skapast á landsbyggðinni í ýmsum
greinum atvinnulífsins. Þessi stað-
reynd undirstrikar mikilvægi þess að
vinna með markvissum hætti að því
að styrkja atvinnulífið á landsbyggð-
inni og skapa þannig raunverulegt
mótvægi við útþensluna á höfuðborg-
arsvæðinu. Sá mikli fjöldi umsókna
sem stofnuninni bárust er jafnframt
til merkis um hve þörf-
in fyrir áhættu-
fjármagn til nýsköp-
unar í atvinnulífinu er
gríðarlega mikil. Átak
sem þetta þyrfti því
raunverulega að vera
árlegt, því það eru
hagsmunir okkar allra
að gróskumikið at-
vinnulíf þrífist sem víð-
ast og mikilvægt að allt
umhverfi stuðnings-
aðgerða sé öflugt og
skilvirkt.
Um þessar mundir er
Byggðastofnun að vinna
að þeim þætti sem henni var falið og
lúta að styrkjum til verkefna á lands-
byggðinni sem til þess eru fallin að
efla nýsköpun og atvinnuþróun. Verk-
efnið er unnið í nánu samstarfi við at-
vinnuþróunarfélögin á hverju svæði
fyrir sig því mikilvægt er að nýta
þekkingu atvinnuþróunarfélaganna á
sínu nærumhverfi. Við mat á verk-
efnum er haft í huga að verkefnið sem
styrkt er hafi ekki bara gildi fyrir lítið
og afmarkað svæði, heldur sé yfirfær-
anlegt á önnur og geti þannig nýst
sem flestum. Þegar hafa verið sam-
þykktir nokkrir slíkir verkefnastyrkir
og sem dæmi má nefna eru verkefni til
styrkingar frumkvöðlafræðslu í
grunn- og framhaldsskólum, verkefni
tengt upplýsingatækni í dreifbýli,
verkefni tengt högum og viðhorfum
innflytjenda, verkefni um möguleika
til myndunar fyrirtækjaklasa og verk-
efni sem snýst um upplýsingaöflun og
greiningu á grunngerð nýsköpunar-
umhverfis ákveðinna atvinnugreina
svo eitthvað sé nefnt. Sum þessara
verkefna eru í samstarfi við erlenda
aðila.
Það er mat mitt að ákvörðun rík-
isstjórnarinnar frá því í febrúar á
síðasta ári, um að veita 700 milljónir
til atvinnuuppbyggingar á lands-
byggðinni, hafi verið ákaflega vel
heppnuð aðgerð til styrkingar at-
vinnulífinu. Í ljósi fjölda umsókna,
gefur það þó auga leið, að ekki eru
allir sáttir við ákvarðanir Byggða-
stofnunar um í hvaða fyrirtækjum
skuli fjárfest. Ég fullyrði þó að
greining umsókna og mat á þeim
var ákaflega faglega unnin af sér-
fræðingum stofnunarinnar og fyrst
og fremst horft á möguleika fjár-
festingarinnar til að skila sér í fyr-
irtækjum sem gæfu eigendum sín-
um og samfélaginu öllu góðan arð
sem og að skapa fleiri atvinnutæki-
færi. Það er enda skylda okkar, sem
förum með stjórn og starfsemi
Byggðastofnunar, að ávaxta fé al-
mennings sem best, ásamt því að
rækja hlutverk okkar að treysta
byggð, efla atvinnu og stuðla að ný-
sköpun á landsbyggðinni.
Hlutverk Byggðastofnun-
ar í átaki til nýsköpunar
á landsbyggðinni
Herdís Á. Sæmundardóttir
skrifar um styrkveitingar
Byggðastofnunar ’Í ljósi fjölda umsókna,gefur það þó auga leið,
að ekki eru allir sáttir
við ákvarðanir Byggða-
stofnunar…‘
Herdís Á.
Sæmundardóttir
Höfundur er formaður stjórnar
Byggðastofnunar.
Útsala - Útsala
Klapparstíg 44 - sími 562 3614