Morgunblaðið - 05.03.2004, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. MARS 2004 41
ÉG finn mig knúna til að skrifa
opið bréf til Menntamálaráðuneytis
vegna lítils skilnings þar á bæ á
stöðu heyrnarlausra hér á Íslandi. Í
fyrsta lagi vil ég nefna þau orð sem
menntamálaráðherra lét falla í
morgunblaðinu 2. mars um að í Há-
skóla Íslands væri ekkert túlkanám
í gangi né neinir túlkanemar. Það er
alrangt. Í Háskóla Íslands eru 7
nemar í fullu túlkanámi og munu út-
skrifast núna í vor sem táknmáls-
túlkar. Nám í táknmálsfræðum hef-
ur verið starfrækt í Háskólanum
síðustu 3 ár og mér finnst ótrúlegt
að leggja eigi þetta nám niður ein-
göngu vegna sparnaðar á vegum
Háskólans. Hvers vegna að leggja
niður nám sem brýn nauðsyn er fyr-
ir? Hvernig eiga 17 túlkar að geta
sinnt þörfum allra heyrnarlausra?
Í öðru lagi vil ég gagnrýna
menntamálaráðuneytið fyrir að líta
algerlega fram hjá leikhúsi heyrn-
arlausra sem árlega sækir án árang-
urs um styrk til að geta sett upp
leiksýningu á vegum Draumasmiðj-
unnar. Þess má geta að Drauma-
smiðjan tekur þátt í fjögurra landa
Evrópusamstarfi leikhúsa heyrn-
arlausra. Þessi aðildarlönd eru
Austurríki (sem leiðir samstarfið),
Þýskaland, Ísland og Pólland. Sam-
starfið felur í sér að byggja upp
tengslanet leikhúsa heyrnarlausra
og að efla samstarf leikhúsanna inn-
byrðis, meðal annars með árlegri al-
þjóðlegri leiklistarhátíð í Vín. Þetta
samstarf er okkur afar mikilvægt
því þarna fáum við tækifæri til að
mynda tengsl og kynnast persónu-
lega öðrum listamönnum sem eru að
vinna að samskonar sýningum og
við. Við fáum tækifæri til að sjá aðr-
ar sýningar sem unnar eru að alúð
og þekkingu sem aftur gefur okkur
hugmyndir til að þróa áfram hér
heima
Á seinasta ári fór leikhús heyrn-
arlausra á Íslandi út með sýninguna
„Trúðarnir“ sem var styrkt af leik-
skólum Reykjavíkur og var í sjálfu
sér ekki ætluð heyrnarlausum þar
sem hún miðaði að því að kenna
heyrandi börnum táknmál. Þrátt
fyrir þennan annmarka var sýning-
unni vel tekið, en ekki fékkst styrk-
ur til að vinna sýningu ætlaða
heyrnarlausum. Við vildum gjarnan
fara með fullunna sýningu ætlaða
heyrnarlausum en þurfum til þess
fjárveitingu. Þetta Evrópusamstarf
er okkur óhemju mikils virði því hér
á Íslandi getum við ekki skoðað aðr-
ar sýningar ætlaðar heyrnarlausum.
Þær eru ekki til staðar!
Í ár munum við fara með sýningu
sem lítur út fyrir að verða unnin í
sjálfboðavinnu. Við munum gera
okkar besta til að útbúa sýningu
sem við getum verið stolt af, en eitt
er öruggt að hún verður mjög ein-
föld. Það er bara eitt vandamál. Há-
tíðin er ætluð atvinnuleikhúsum
heyrnarlausra og þó að Drauma-
smiðjan sé án alls efa atvinnuleik-
hús þá er spurning hvort sýning
unnin í sjálfboðavinnu geti talist til
atvinnuleikhúss.
Heyrnarlausir mega teljast mjög
heppnir að fagfólk skuli hafa áhuga
á að vinna við leikhús heyrnarlausra
og á þessu leikhúsformi. En ef eng-
in fjárveiting fæst til að halda þessu
leikhúsi uppi og veita heyrn-
arlausum þá list og menningu sem
ætti að vera sjálfsögð og aðgengileg
öllum dugir áhuginn einn ekki til.
Mér er bæði ljúft og skylt að
nefna að þegar menntamálaráðu-
neytið styrkti „Ég sé“ árið 2001 og
við fórum með þá sýningu út á há-
tíðina þá slógum við hreinlega í
gegn og þóttum vera að nálgast
leikhús heyrnarlausra á alveg nýjan
hátt sem skapaði okkur sérstöðu í
röðum leikhúsa heyrnarlausra.
Menntamálaráðuneytið gerði mikið
með þeim styrk, ekki bara til að
setja upp þá sýningu, heldur opnaði
menntamálaráðuneytið dyr sem
lengi hafa verið lokaðar heyrn-
arlausum hér á Íslandi.
Mér er spurn, ekki vill mennta-
málaráðuneytið loka þeim dyrum
aftur og gleyma eina
leikhúsinu sem heyrn-
arlausir á Íslandi geta
notið góðs af?
Er mennta-
málaráðherra ljóst að
meðan almenningur
getur farið á um það bil
tuttugu mismunandi
leiksýningar á einni
viku og jafnvel rúmlega
100 mismunandi sýn-
ingar á einu ári geta
heyrnarlausir á sama
tíma ekki sótt neina af
þeim sýningum?
Árið 2006 verður menningarhátíð
heyrnarlausra haldin hér á Íslandi
og munu þá vænt-
anlega margar þjóðir
heimsækja Ísland.
Hefð hefur verið fyrir
því að bjóða upp á
sýningar, listir og fyr-
irlestra svo fátt eitt sé
nefnt. En allt útlit er
fyrir að við hér á Ís-
landi getum ekki boð-
ið upp á jafn veiga-
mikla né skemmtilega
menningarhátíð og
hin Norðurlöndin
hafa gert síðustu ára-
tugi.
Mér finnst að menntamálaráðu-
neytið þurfi að fara að taka tillit til
heyrnarlausra og jafnvel forgangs-
raða upp á nýtt. Ég vænti þess að
menntamálaráðherra eða mennta-
málaráðuneytið komi með rökstutt
svar við þessu bréfi.
Elsa G. Björnsdóttir skrifar
um málefni heyrnarlausra
Elsa G. Björnsdóttir
’Mér finnst að menntamálaráðuneytið
þurfi að fara að taka
tillit til heyrnarlausra
og jafnvel forgangsraða
upp á nýtt.‘
Höfundur er heyrnarlaus.
Opið bréf til menntamálaráðuneytis
www.thjodmenning.is
Skeifan 2 - 108 Reykjavík - S. 530 5900
poulsen@poulsen.is - www.poulsen.is
Bahco og skandia
verkfæri