Pressan - 26.01.1989, Blaðsíða 18

18
Fimmtudagur 26. janúar 1989
Viðtal við Geir R. Tómasson
tannlœkni og forseta Sálarrannsóknarfélags íslands
SPIRITISMI
ER EKKI TRÚARBRÖGO
„Sálarrannsóknir hafa verið fordæmdar af ýmsum
mönnum. Bókstafstrúarmenn og sértrúarhópar hafa
kallað þetta villutrú, en spíritisminn er eiginlega ekki
trú; a.m.k. ekki í hefðbundnum skilningi þess orðs.
Hann er frekar þrotlaus leit mannsandans að sjálfum sér
og uppruna sínum og hefur verið skilgreindur sem vís-
indi, heimspeki og trú. Það er hann líka og meira til! En
einfaldasta lýsingin er sú, að sálarrannsóknir séu tilraun
til skýringar á dulrænum fyrirbærum, eðli þeirra og or-
sökum.“
Þannig komst Geir R. Tómasson
tannlæknir að orði, þegar við hitt-
umst fyrir skemmstu. Hann er nú-
verandi forseti Sálarrannsóknarfé-
lags íslands og hefur verið meðlim-
ur þess félagsskapar í áratugi. „En
þó menn segi, að spíritisminn sé vís-
índi, er ekki þar með sagt að hægt
sé að nota vísinda- og veraldlegar
greiningaraðferðir í sálarrannsókn-
um. Spíritisminn er nefnilega fyrir
utan þennan hefðbundna vísinda-
lega ramma. Hann er kominn í
fjórðu víddina og þá er ekki hægt
að nota viðteknar aðferðir og end-
urtaka t.d. sömu tilraunina marg-
oft. Þarna gildir miklu fremur inn-
sæi og persónuleg reynsla manna.
Spíritisminn kom til íslands með
tnönnum eins og Haraldi Níelssyni
og Einari H. Kvaran. Þeir voru
trumkvöðlar sálarrannsókna hér á
landi. En síðar komu fjölmargir við
:iógu, bæði fyrr og síðar, sem of
langt mál yrði upp að telja.
Sálarrannsóknarfélagið var stofn-
að 19. desember árið 1918 og er því
nýorðið sjötugt. Tilgangurinn með
stofnun þess kemur fram í lögun-
um, en þar segir m.a.:
„Tilgangur félagsins er að efla
áhuga almennings á andlegum mál-
efnum yfirleitt, en þó sérstaklega
■ið veita fræðslu um árangurinn af
sálarrannsóknum nútímans. Þess-
um tilgangi hyggst félagið ná með
fyrirlestrum og útgáfu bóka og
tímarita, ennfremur með því að at-
huga miðilsefni, stuðla að þjálfun
þeirra, svo og að ráða miðla í þjón-
ustu félagsins eftir því sem unnt
reynist. Sálarrannsóknarfélag ís-
lands er öllum opið og telst hver sá
félagi, sem greiðir félagsgjöld sín.“
Þetta er sem sagt ekki trúfélag,
heldur félag opið öllum leitandi
mönnum. Fyrir utan fræðslustarfið
er starfsemin fyrst og fremst fólgin
í því að reyna að ná sambandi við
fólk, sem farið er héðan af jörðinni,
og auka með þvi og efla vissuna um
aframhaldandi tilveru mannssálar-
innar. Þráin eftir þessari vissu
blundar með flestum mönnum, en
það sem kirkjan kennir um lífið eft-
ir dauðann nægir einfaldlega ekki
öllum. Slíku fólki er t.d. mikil hjálp
í því að komast á miðilsfundi og fá
þar persónulegar sannanir að hand-
an.
Sálarrannsóknarmenn hafa hins
vegar frá upphafi mætt fordómum
hjá ákveðnum aðilum í þjóðfélag-
inu, t.d. ýmsum sértrúarhópum.
Þeir hafa alltaf haft horn í síðu
okkar, vegna þess að við förum ekki
alveg troðnar slóðir samkvæmt
bókstafstúlkun á Biblíunni. Við
fylgjum náttúrulega Ritningunni,
eins og annað kristið fólk, en við
áskiljum okkur rétt til að spyrja og
kanna. Manninum er eiginlegt að
leita, rannsaka, efast og trúa! Oft
kemur líka mikil trú í gegnum mik-
inn efa. Þó segjum við ekki að við
höfum höndlað einhvern endanleg-
an „sannleika”. Við erum að leita
hans!“
FÓLK VILL BREYTfl TRÚ í
PERSÓNULEGA VISSU
„Sálarrannsóknarfélagið er ört
vaxandi félagsskapur og samkvæmt
nýlegum tölum eru félagarnir ná-
lægt fimmtán hundruð. Auðvitað
hafa komið lægðir hjá okkur, eins
og gerist í allri félagsstarfsemi. Það
koma bæði öldudalir og toppar. En
það er alveg greinilegt uppstreymi
núna. Ég get nefnt sem dæmi að á
fyrstu þremur vikum þessa árs
gengu rúmlega hundrað manns í fé-
lagið. Þetta er fólk af báðum kynj-
um og á öllum aldri, en þó er áber-
andi hve margir af þessum nýju fé-
lögum eru ungir.
Áður fyrr var kjarninn í Sálar-
rannsóknarfélaginu fólk á miðjum
aldri og efri árum, en þetta er tölu-
vert að breytast. Ungt fólk sækir í
auknum mæli fundina hjá okkur
og það kemur einnig fyrir að heilu
bekkirnir úr framhaldsskólum
mæta til að kynna sér spíritisma.
Það sýnir, að unga kynslóðin er leit-
andi. Henni nægir ekki efnishyggj-
an eða trúarbrögðin, þó þau séu
auðvitað ágæt út af fyrir sig. Fólki
nægir bara oft ekki trúin, heldur
vill breyta henni í persónulega
vissu.
Við höfum tekið eftir því að þeg-
ar efnishyggjan í þjóðfélaginu hef-
ur orðið sérlega mikil í einhvern
tíma, þá verður fólk þreytt og þráir
eitthvað meira. lnnst í sálu hvers
manns býr nefnilega eilífðartilfinn-
ingin. Vissan um að við erum eilífð-
arverur, hluti af alheiminum, og
höldum alltaf áfram að vera til.
Þessi tilfinning býr kannski djúpt í
vitund okkar, en kemur síðan við
ákveðnar aðstæður upp á yfirborð-
ið sem sterk þrá.“
SANNREYNUM HÆFILEIKA
ÍSLENSKRA MIÐLfl
„Það eru níu deildir innan Sálar-
rannsóknarfélagsins. Þessi skipting
er hugsuð til þess að virkja sem
flesta félagsmenn og tryggja að það
verði ekki einungis örfáir einstakl-
ingar, sem bera hita og þunga starf-
seminnar. Ein deildin er t.d. svo-
kölluð rannsóknardeild, sem rann-
sakar ýmis dulræn fyrirbrigði og
skrásetur bau. Einnig er eftirlits- og
tilraunadeild, sem fylgist með mið-
ilsefnum, því margir álíta sig kall-
aða í þeim efnum sem öðrum, þó
einungis fáir séu útvaldir. Þessi
deild sér því um að prófa íslenska
miðla og sannreyna hæfileika
þeirra. Við höfum hins vegar ekki
samskipti við alla þá aðila, sem
stunda einhvers konar miðilsstarf-
semi hér á íslandi, þó við heyrum
kannski af þeim flestum — svo það
er erfitt að segja til um hversu mikill
fjöldi þetta er.
Félagið hefur um árabil haft heil-
unarmiðla (lækningamiðla) á sín-
um vegum, eins og t.d. Unni Guð-
jónsdóttur. Hún hefur unnið hjá
okkur í u.þ.b. tuttugu ár og svo hef-
ur Guðmundur Mýrdal einnig
starfað innan félagsins, en hann
stundar nú heilunarstörf í Banda-
ríkjunum. Við fáum líka erlenda,
miðla hingað til lands, nánast í
hverjum mánuði ársins sem Sálar-
rannsóknarfélagið starfar."
SKILJANLEGT AD MENN
GLEYPI EKKI VID ÞESSU
Næst vikum við talinu að áhuga
Geirs sjálfs á spíritisma, en hann
hefur verið meðlimur í Sálarrann-
sóknarfélaginu í 20 til 30 ár.
„Móðir mín var mikill spíritisti
og sótti alltaf kirkju hjá Haraldi Ní-
elssyni, svo ég kynntist þessu mjög
snemma og fór að sækja fundi hjá
Sálarrannsóknarfélaginu þegar ég
var fjórtán ára, þó ég gengi ekki í
það fyrr en síðar. Ég byrjaði líka
snemma að lesa þau rit um spírit-
isma, sem ég komst yfir. Sjálfur hef
ég þó enga dulræna hæfileika. Ég er
bara svolítið berdreyminn, en ekk-
ert meira en gengur og gerist hjá
öðru fólki. Maður getur haft brenn-
andi áhuga á þessum málum og
stundað sálarrannsóknir árum
saman, án þess að öðlast slíka hæfi-
leika. Annaðhvort eru þeir manni
meðfæddir eða ekki. Þá er ekki
hægt að þjálfa upp, nema einhver
neisti sé fyrir hendi.
Einmitt þess vegna er mjög erfitt
fyrir sumt fólk að kyngja þessum
málum. Það getur ekki skilið neitt,
sem það upplifir ekki sjálft með
sínum eigin fimm skilningarvitum.
En fólk með dulargáfu virðist vera
með sjötta eða jafnvel sjöunda
skilningarvitið, sem öðrum er ekki
gefið. Það er auðvitað skiljanlegt,
að menn skuli ekki gleypa við hlut-
um, sem þeir hafa einungis orð ann-
arra fyrir. Þetta er jú oft svo ótrú-
legt. Stundum verður maður hrein-
lega að klípa sig á miðilsfundum til
að athuga hvort mann er nokkuð að
dreyma.“
KVEÐUM SJÁLF UPP DÓM
YFIR EIGIN LÍFI
„Spíritismi er bjartur og aðgengi-
legur fyrir leitandi fólk, því við trú-
um á áframhaldandi tilveru og að
maðurinn sé að vissu leyti sinnar
eigin gæfu smiður. Við búum okk-
ur samastað fyrir handan með líf-
erni okkur á jörðinni og það hlýtur
að auka ábyrgð hvers einstaklings.
Þetta hvetur menn til að vanda líf
sitt og skapar allt annað viðhorf en
þeir hafa, sem trúa því að allt sé bú-
ið við dauðann.
Við höldum þó ekki að menn séu
leiddir fyrir einhvern strangan
dómara, þegar jarðvistinni lýkur.
Við trúum því, að til sé algóður
skapari alls, sem sé fullur kærleika
en komi ekki fram sem dómari
mannanna. Eini dómurinn, sem við
eigum í vændum, er sá dómur, sem
við kveðum sjálf upp, þegar okkur
er sýnt allt okkar líf í skyndisýnum.
Fólk, sem farið er héðan, segir, að
það fái að sjá eigin lífshlaup og
skynji þá hvenær það hefur breytt
rangt í jarðlífinu. Um leið og það
sér eftir breytni sinni er það á réttri
leið. Með því kveður maður upp
dóm yfir sjálfum sér. Margir, sem
komnir eru yfir, segjast sjá líf sitt í
alveg nýju ljósi.
Ég ímynda mér, að það sem kaþ-
ólikkar kalla Hreinsunareldinn sé
þetta fyrsta stig, sem spíritistar
nefna Sumarlandið. Það er fyrsta
stigið eftir dauðann og þar dveljum
við á meðan við erum að átta okkur
á umskiptunum. Þar erum við að
vissu leyti í hreinsunareldi. Við er-
um að hreinsa okkar eigin sál og
skoða hana af heiðarleika. Og það
er nokkurs konar hliðstæða við
það, sem bókstafstrúarmenn kalla
„dóminn”.
Kristur sagði bersyndugu kon-
unni að fara og syndga ekki framar,
en hann dæmdi hana ekki. Hann
boðaði kærleika og fyrirgefningu.
Og ef hver okkar sér hvað hann hef-
ur gert rangt og biður um fyrirgefn-
ingu, þá fáum við hana. En skilyrð-
ið er að maðurinn sjálfur sjái synd-
irnar, sem hann hefur drýgt. Hann
getur ekki öðlast frið í sálu sinni
fyrr en hann hefur horfst í augu við
þær og er kominn í sátt við sjálfan
sig.“
MISJAFNAR MÓTTÖKUR
EFTIR DAUÐANN
„Þegar einstaklingur yfirgefur
þetta líf heldur hann sennilega fyrst
í stað áfram að vera mjög líkur
sjálfum sér. Hann verður ekkert að
engli með vængi! Hann skiptir ein-
faldlega um vitundarsvið eða vit-
undartíðni. Kannski upplifir hann
ýmislegt nýtt, en honum er jafn-
framt gefinn umþóttunartími til að
athuga sitt eigið líf, ásamt leiðbein-
endum sem eru honum til aðstoðar.
Raunar höfum við líka öll verndar-
engla hér á jörðinni, sem reyna að
aðstoða okkur. Þessar verur skynj-
ar skyggnt fólk sem svokallaðar
„fylgjur” og þessi vernd og leið-
sögn heldur áfram hinum megin.
Móttökurnar, sem við fáum eftir
líkamsdauðann, geta þó verið svo-
lítið misjafnar. Maður, sem drýgt
hefur ýmis ódæði hér á jörðinni og
verið bæði siðferðislega og andlega
„á botninum", hlýtur t.d. að eiga
mjög erfitt með að koma á afar
bjartan stað. Hann hefur verið í svo
dimmum dal að það hlýtur að vera
skuggsýnt hjá honum fyrst eftir
dauðann — þangað til hann fer
sjálfur að þrá ljósið. Þá fer það að
skína og þá fyrst geta leiðbeinend-
urnir komið og hjálpað honum upp
til Ijóssins. Þetta er eins og þegar
við komum úr myrkri í mikla birtu.
Við fáum ofbirtu í augun. Eins er
með sál þess manns, sem einungis
hefur kynnst dekkstu hliðum
mannlegrar tilveru.“
— Hvað með fólk, sem fremur
sjálfsmorð?
„Mér skilst á því litla, sem ég hef
lesið um þetta, að það sé reynt alveg
sérstaklega að hjálpa þessu fólki.
Hjálpa því inn á rétta braut og sýna
því fram á að það var ef til vill ekki
rétt að taka sitt eigið líf. En aðstæð-
ur fólks geta verið mjög erfiðar —
t.d. þegar um andlega sjúkt fólk er
að ræða eða fólk, sem mætir svo yf-
irþyrmandi sorg að það stenst ekki
álagið — og ég er sannfærður um
að það er ekkert verr tekið á móti
því en öðrum. Slík manneskja hef-
ur einmitt alveg sérstaka þörf fyrir
handleiðslu!"
Geir R. Tómasson, tannlæknir og forseti
Sálarrannsóknarfélags íslands
,,Þad var lítið dýr, sem
sannaði fyrir mér lífið efftir
dauðann,
a m