Pressan - 24.05.1990, Blaðsíða 22

22
Fimmtudagur 24. maí 1990
SIGRÍÐUR KRISTINSDÓTTIR, FORMAÐUR STARFSMANNAFÉLAGS RÍI
„Ég svara því alltaf til að ég sé frá Eski-
firði, en ég er reyndar innfæddur Reyk-
víkingur. Fjölskyldan hefur hins vegar
ávallt talið sig Eskfirðinga og þar er að
sjálfsögðu allt best!“ Fullyrðingunni fylg-
ir dillandi hlátur, enda er viðmælandinn,
Sigríður Kristinsdóttir, nýkjörinn formað-
ur Starfsmannafélags ríkisstofnana, létt í
lund. Pó hefur líf hennar ekki verið neinn
dans á rósum. Hún missti t.d. ung föður
sinn og ólst upp við fátækt — og fyrri eig-
inmaður hennar dó þremur mánuðum eft-
ir að þau eignuðust sitt fyrsta barn.
EFTIR JÖNÍNU LEÓSDÓTTUR MYND EINAR ÓIASON
Flest fólk er forvitið um annaö fólk — sérstaklega í tiltölulega
fámennu samfélagi þar sem tveir menn hittast varla, án þess
aó geta rakiö saman ættir eöa uppgötvaö sameiginlega vini.
Pegar ný andlit sjást í fjölmiölum kviknar forvitnin því strax.
Menn velta fyrir sér hvaöan fjölmiölakunningjarnir séu ættaö-
ir og hvernig lífið hafi leikiö þá.
Nýverið var háö heilmikil kosningabarátta um formennsku
i Starfsmannafélagi ríkisstofnana, þar sem Sigríður
Kristinsdóttir sjúkraliði fór með sigur af hólmi. Rætt hefur
veriö við Sigríöi í fjölmiðlum um verkalýðsmál og launakjör og
í sjónvarpsfréttum sást hún halda ræðu á Lækjartorgi þann
I. maí síðastliöinn. En hver er hún, þessi kona sem nú hefur
tekiö viö forystu í hinu fjölmenna félagi ríkisstarfsmanna?
Blaöamaöur l’RESSUNNAR hitti Sigríði aö máli fyrir
skemmstu og fékk hana til að segja lítið eitt frá sjálfri sér.
Rakst ekkert vel í skólakerfinu
Við komum okkur fyrir í þröngri skrifstofu í BSRB-húsinu,
sem tilheyrir félagi starfsmanna á ríkisstofnunum. Herbergiö
var yfirfullt af eldhús- og klósettpappír, uppþvottalegi og öðr-
um hreinlætisvörum, sem Sigríður og félagar hennar í stjórn-
inni ætluöu aö fara með í sumarhús daginn eftir, Vorhreingern-
ingin stóö sem sagt fyrir dyrum. Við ákváðum hins vegar aö
setja vinnuna örlítið til hliöar og taka persónulegri pól í hæð-
ina, svo ég baö Sigríði aö útlista nánar fyrir mér ættir og upp-
runa.
,,Ja, ég hef nú lítið gert af því aö rekja ættir mínar, en sam-
kvæmt því litla sem ég veit viröast þær eiga djúpar rætur á
Austfjörðum. Eg átti m.a. formóöur á Eskifirði, sem ég held
aö hafi haldiö viö danskan kaupmann. Mér skilst aö hann hafi
veriö giftur í Danmörku. svo verslunarþjónarnir feöruöu
börnin. . ." Aftur skellti hún upp úr — og þaö ekki í síöasta sinn.
Sigríöur bjó fyrstu sex ár ævinnar á Bárugötunni. Pabbi
hennar var sjómaöur og í þá daga bjuggu menn úr þeirri stétt
gjarnan í gamla Vesturbænum. Hún átti síðan heima í Hlíð-
unum í rúmt ár, en þegar hún var átta ára flutti fjölskyIdan í
Kleppsholtið og þar má því segja aö Sigríöur hafi alist upp.
En hvernig krakki ætli hún hafi veriö?
,,Paö fer auövitaö alveg eftir því hver segir frá," svaraöi hún
og brosti út í annað. ,,En í skóla þótti ég víst baldin og frökk.
Ég var afskaplega forvitín, enda er mér ein setning minnis-
stæöari en aörar frá uppvaxtarárunum — þ.e.a.s. „oft má satt
Sigríður Kristinsdóttir: „Sú sannfæring er mér nánast í
blóð borin, að maður eigi að berjast fyrir rétti sínum, þó
það kunni að valda einhverjum óþægindum."
kyrrt liggja". Ég haföi mikla þörf fyrir aö fylgjast meö öllu, sem
gerðist i kringum mig.
En ég rakst ekkert vel í kerfinu. . .“
Hvorki baðherbergi né þvottahús
í íbúðinni
Æskuárin voru ekki áhyggjulaus í lífi Sigríöar Kristinsdóttur
og hafa eflaust haft mótandi áhrif á persónuleika hennar.
,,Ég átti bæði góöa og erfiöa tíma í æsku. Faöir minn dó þeg-
ar ég var sjö ára og þaö var mikiö áfall. Hagir fjölskyldunnar
breyttust líka gífurlega viö lát hans.
Pabbi hafði haft tiltölulega góöar tekjur á þeirra tíma mæli-
kvaröa, en þaö var ekki um neinar tryggingar eöa lífeyrissjóös-
greiöslur aö ræöa eftir aö hann dó. Fjárhagurinn varö því allt
annar og það sama gilti um félagslega stööu okkar. Viö fluttum
t.d. í mun minna og þrengra húsnæöi, þar sem hvorki var baö-
herbergi né þvottahús.
Fyrstu árin fór mamma því meö þvottinn í þvottalaugarnar.
Það er hins vegar til mikiö af hjálpsfimu og góðu fólki á Isiandi
og konan í næsta húsi bauð okkur aö deila meö sér þvottahús-
inu."
— Fenguð þið líka að fara í bað hjá þessari góðu ná-
grannakonu?
,, Við fórum nú mikiö i sundlaugarnar. Þaö má næstum segja
aö ég sé alin þar upp... En ef sérstaklega stóð á tók samhjálpin
í Kleppsholtinu við og maöur fékk að fara í baö í næstu húsum.
Þessi samhjálp kom einnig fram í öðrum myndum. Heima-
vinnandi húsmæður í nágrenninu höföu t.d. auga meö okkur
systkinunum — m.a. sex barna móöir, sem haföi örugglega í
önnur horn aö líta — því mamma varö aö skilja okkur eftir ein
liluta úr degi. Svokölluö lyklabörn eru nefnilega ekki ný bóla.
þó margir virðist halda það í dag. Það hafa alltaf veriö til konur,
sem hafa oröiö aö vinna úti frá börnunum sínum.”
„Maður var aldrei látinn leika sér...“
Sigríður þurfti snemma að leggja sitt af mörkum til þess aö
endar næðu saman. Móöir hennar þurfti aö vinna mikiö á
sumrin og þá var gripiö til þess ráös aö koma börnunum fyrir
í sveit.
,.Ég var send í sveit aö sumarlagi, þegar ég var níu ára göm-
ul, og tel aö þá hafi ég byrjaö aö vinna. Ég veit svo sem ekki
hversu mikið gagn var aö mér á þessum tíma, en maöur var
a.m.k. aldrei látinn leika sér þarna í sveitinni. Þaö var unniö
allan liölangan daginn.
Eftir aö ég fór aö eldast hef ég veriö svolítiö fúl út í þessa
sveitaveru mína, því þaö má segja aö þar hafi ég veriö kúguö
til hlýöni. Mér var samt sýnd töluverö alúö af fólkinu á bænum,
sérstaklega af bóndanum. Hann sýndi mér þá fööurlegu hlýju.
sem ég fór á mis viö eftir aö pabbi dó. Hins vegar var ég nátt-
úrulega ekki ein af fjölskyldunni og í þau fimm sumur, sem ég
dvaldi þarna, voru geröar til mín heilmiklar kröfur.
En á þessum tímum var ekki um önnur úrræði aö ræða fyrir
einstæöa móður á lágum launum. Ég geri mér vel grein fyrir
því. Eina leiðin til aö fjölskyIdan gæti verið saman á veturna
var aö mamma gæti unniö meira á sumrin."
— Heldurðu að það sé auðveldara að vera barn núna en
þegar þú ólst upp?
„Það er langt frá því aö það sé auðveldara að vera krakki í
dag. Ég vil hins vegar gera greinarmun á barni og barni. Aö-
stæður eru mun meira mismunandi nú á tímum en þegar ég
ólst upp.
Þá voru almennt ekki miklir peningar í gangi í þjóðfélaginu
og ég var eflaust ekki eini krakkinn, sem fann fyrir fjárhags-
áhyggjum fulloröna fólksins. Börn skynjuöu það örugglega vel
í þá daga. Núna er alltaf veriö aö tala um peningaleysi. en
krakkarnir skynja þaö samt ekki jafngreinilega. Ja. ekki nema
börn þeirra, sem eru á lægstu laununum. .."
Gat komist hjá óheyrilegri yfirvinnu
„Mamma haföi unniö í mjólkurbúðum og ég byrjaði líka á
jjví. Svo fór ég sautján ára á vertíö á Súgandafirði, sem varö
til þess aö ég ákvað aö leggja þaö helst ekki fyrir mig aö vinna
í fiski. Þaö var mjög haröur heimur, sem ég kynntist þarna.
Mikil vinna og meiri drykkja en ég hafði áöur oröiö vitni aö.
því heima hjá mér þekktist t.d. ekki áfengi.
Síðan vann ég í verslunum og í þrjú ár á skrifstofu, en eftir
gerðist ég sjúkraliöi á Kleppsspítala. Og nú hef ég unniö hjá
Ríkisspítölunum í tuttugu ár!"
— Er það ekki rétt hjá mér að þú hafir verið einstæð
móðir?
„Jú, ég byrjaöi á því aö eignast dóttur. þegar ég var tvítug.
Tveimur árum síöar gifti ég mig, en eftir tíu ára hjónaband
missti ég manninn minn. Þá var ég búin aö eignast aöra dóttur,
sem var bara þriggja mánaöa, og var ein meö stelpurnar tvær
í um sjö ár.
Viö vorum að koma okkur upp íbúð, þegar maöurinn minn
dó, og ég gat engan veginn staöiö viö þær skuldbindingar. Þá