Pressan - 21.02.1991, Qupperneq 18

18
FIMMTUDAGUR PRESSAN 21. FEBRÚAR 1991
Er eitthvað ólöglegt
við það þó hundur
fótbrióti mann?
Þú getur ekki fengið
neinar bætur.hjá Vátrygg-
ingafélagi íslands þó
hundur hlaupi þig um koll
og fótbrjóti þig. Þá skiptir
engu þó eigandi hundsins
hafi keypt sér ábyrgðar-
tryggingu til að verja sig
+4Í
Gulag-fæöi
í óveðrinu
Skepnurnar á Felli í
Sléttuhlíð í Fljótum
fengu að reyna sann-
kallað Gulag-fæði í
óveðrinu á dögunum.
A Felli fór ekki bara
rafmagn og sími
fjandans til heldur
líka vatnið. Eggert
bóndi Jóhannsson
reyndi því að gefa
þeim snjó að éta en
þær fúlsuðu við hon-
um.
Þeir sem séð hafa
mynd Woodys Allen, Ást
og dauði, vita hins vegar
að með natni er hægt að
búa til lystilegustu rétti
úr snjó. I myndinni var
Allen dæmdur til
Gulag-vistar ásamt konu
sinni, Diane Keaton.
Vegna fábreytilegra veit-
inga í Gulaginu þróaði
Keaton marga lystuga
rétti úr snjó. Þar má
nefna snjóbollur með
slyddusósu, krap-kássu
með íshrönglum og
grýlukerti með snjó-
kurli.
áföllum ef hundurinn tæki
upp á einhverjum
óskunda.
Þetta er alla vega niður-
staða þeirra hjá Vátrygginga-
félaginu í máli konu sem fót-
brotnaði uppi i Heiðmörk
þegar hundur hljóp utan í
hana svo hún steyptist um
koll. Tryggingamennirnir
höfnuðu kröfu konunnar þar
sem ekki þótti sannað að slys-
ið hafi orðið vegna saknæmr-
ar eða ólögmætrar hegðun-
ar eigenda hundsins.
Fótbrotna konan ætlar víst
með málið fyrir dómstóla.
ENN FÆKKAR
í ANTI-FORD-
VINAFÉLAGINU
PRESSAN greindi
frá því fyrir skömmu
að margir þeirra sem
frægir hafa verið fyrir
bílprófsleysi sitt eru
nú komnir í ökutíma
eða eru að bræða það
með sér. Meðal þeirra
má nefna Ossur
Skarphéðinsson,
Hannes Pétursson, Jó-
hannes Geir og Mörð
Árnason.
En það eru fleiri að
láta undan. Þannig mun
Ásmundur í Gramminu
vera kominn í bílatíma
og sömuleiðis Brynhild-
ur Þorgeirsdóttir mynd-
listarmaður og Stein-
grímur Eyfjörð Krist-
mundsson, myndlistar-
maður og auglýsinga-
teiknari.
LIÐSFORINGJAR VARNARMÁLADEILDAR
SAGÐIR VERA ÞYKJUSTUNNI HERMENN
Það er stríð við Persa-
flóa. Islenskir hermenn
eiga líka í stríði. Tveir her-
skólalærðir landar starfa
sem varnarmálafulltrúar í
utanríkisráðuneytinu og'
eiga að leggja „mat á varn-
arstöðu landsins og fyrir-
komulag varnanna“. En
Jón Hjálmar Sveinsson fv.
sjóliðsforingi segir að þeir
hafi ekki reynslu eða
þekkingu til að gera þetta.
„Þeir Arnór Sigurjónsson
og Magnús Bjarnason eru
einfaldlega ekki hæfir til að
Eiðurinn dæmdur úreltur
Þegar neðri deild Al-
þingis afgreiddi frumvarp
til breytinga á stjórnskip-
aninni í síðustu viku var
samþykkt sú breyting á
stjórnarskránni að þing-
menn geta ekki lengur val-
ið milli þess aö sverja eið
eða rita undir drengskap-
arheit.
Allsherjarnefnd deildar-
innar gerði það að tillögu
sinni að orðin „eið eða“ féllu
brott, enda hafa þingmenn
dregið upp pennann en ekki
biblíuna um langt árabil. Þeir
Fridjón Þórðarson og Ingi
Björn Albertsson voru ekki
ánægðir með þetta og lögðu
fram breytingartillögu um að
eiðurinn héldi sér.
„Þetta hefur verið svona
frá upphafi og sú stjórnar-
skrárnefnd sem hefur verið
að störfum í mörg ár gerði
það ekki að tillögu sinni að
þetta félli út. Það er sjálfsagt
að menn geti valið þarna á
milli,“ sagði Friðjón. Hann
sagðist ekki hafa rannsakað
hvenær þingmaður síðast sór
eið að arengskap sínum, en
benti á að allsherjarnefnd
hefði iátið sams konar
ákvæði óhreyft. „I 10. grein
er forseta landsins gert að
sverja eið eða skrifa undir
drengskaparheit. Hvers
vegna þá ekki að breyta
þessu líka? En almennt séð
fannst mér ástæðulaust að
dæma eiðinn úreltan."
Neðri deild tók ekki undir
með Friðjóni og Inga Birni,
því tillaga þeirra var felld 6:18
og málið komið í hendur efri
deildar.
gegna þessum stöðum. Ég
líki þessu við að menn tækju
upp á því að ráða múhameðs-
truarmann sem prest. Þeir
mega mín vegna vera í vel
launuðum störfum hjá ríkinu,
en ekki í þessum mikilvægu
störfum, þar sem gæta verð-
ur ýtrustu krafna. Arnór hef-
ur sjálfur sagt mér að hann
hafi keypt sig frá heilu ári af
herþjónustu fyrir 80 þúsund
norskar krónur. Hann var í
hernum „í þykjustunni", þ.e.
undanþeginn kröfum her-
manna og í e. k. starfskynn-
ingu. Og Magnús er ekki liðs-
foringi, því hann var ráðinn
sama dag og námi lauk. Þeir
hafa aldrei verið undir kvöð-
um hermanna."
Jón segist sjálfur hafa geng-
ist undir andlegt og líkamlegt
erfiði herþjónustu og sé út frá
öllum sjónarhornum hæfari
en Arnór og Magnús. „En ég
hef ekki þeirra pólitísku
tengsl og sjálfsagt er ég álit-
inn kverúlant. Eins fyrir að
hafa skammað landhelgis-
gæsluna fyrir nokkrum ár-
um. Og ég er bara lítill karl,
bóndasonur utan af landi,"
segir Jón.
Hann sendi nýlega utanrík-
ismálanefnd Alþingis bréf,
þar sem hann rekur bréfa-
skriftir sínar við erlenda að-
ila. En hvað getur nefndin
gert? „Ég tel sjálfsagt að hún
beiti sér t.d. fyrir því að við-
komandi menn verði færðir
til hjá ríkinu."
Jón telur að pólitík og ætt-
artengsl hafi skipt sköpum
þegar Arnór og Magnús voru
ráðnir af Geir Hallgrímssyni
og Matthíasi Á. Mathiesen
1985 og 1986, en stöður hjá
ráðuneytinu þarf samkvæmt
lögum ekki að auglýsa. í ára-
langri baráttu Jóns hefur
hann sent ótal fyrirspurnir til
utanríkisráðuneytisins, en
fengið fá og rýr svör.
„Við báðar ráðningarnar
gengu ráðherrarnir framhjá
manni sem borið hafði rétt-
indi og skyldur hermanns að
jöfnu við vopnabræður sína í
konunglega norska sjóhern-
um, reyndar einasta íslend-
ingnum sem með réttu hefur
getað kallað sig liðsforingja,
fyrir utan þá sem tóku þátt í
heimsstyrjöldinni."
Rottufiskurinn
fær uppreisn æru
Nesfiskur í Garði hefur
bryddað upp á þeirri nýj-
ung að vinna geirnyt, sem
sjómenn þekkja kannski
betur undir nafninu rottu-
fiskur. Hingað til hefur
þaö valdið litlum fögnuðu
þegar rottufiskurinn hef-
ur komið í net eða troll og
hafa sjómenn umsvifa-
laust hent honum útbyrð-
is. Á baki rottufisksins er
horn sem talið er inni-
halda banvænt eitur.
Eftir að Baldvini Jónssyni
og félögum í Nesfiski datt í
hug að vinna rottufiskinn hef-
ur komið í ljós að hann er
hinn prýðilegasti matfiskur.
Sumum finnst hann bragðast
líkt og humar, öðrum sem
besta rauðspretta, enn öðrum
finnst hann einna líkastur
lúðu og sumir segja hann
ekki ósvipaðan skötusel. Allt
eru þetta hinir bestu matfisk-
ar og sumir þeirra með þeim
allra dýrustu.
Rottufiskurinn hefur því
fengið uppreisn æru — og
nýtt nafn, geirnyt.
KYNLÍF
Kynjaklemmur
Kynin eru í klípu vegna
þess að þau lifa enn eftir
gömlum forritum um
hvernig eigi að haga sér við
hvort annað. Þessi gömlu
forrit félagsmótunar virð-
ast lífseig og eru þau meðal
annars lituð af tvöföldu sið-
gæði — það sem eitt kynið
má er talið óæskilegt hjá
hinu. Þessar kynjaklemm-
ur leiða óhjákvæmilega til
þess að samskipti eru bjög-
uð og fara minna eftir sann-
færingu hvers og eins en
meira eftir þröngsýnum
viðhorfum til félagslegra
hlutverka kynjanna. Svo ég
tali nú aðeins á stofnana-
máli þá stuðla kynja-
klemmurnar ekki að kyn-
ferðislegu heilbrigði. Þetta
er mín skoðun eftir að hafa
kynnst undanfarnar vikur
viðhorfum fjölda ung-
menna á aldrinum sextán
JÓNA
INGIBJÖRG
JÓNSDÓTTIR
til tvítugs til samlífs, kyn-
hlutverka og sambanda
kynjanna.
Kynjaklemmur stráka
eru um margt athyglisverð-
ar. Til dæmis finnst mér
ótrúlegt hvað eimir enn eft-
ir af gömlum stereótýpum.
Þrátt fyrir að hundruðir
fræðinga séu búnir að af-
sanna þær eða skora á
hólm í einhverri mynd. Á
meðan fræðingarnir hafa
þessa hluti á hreinu hafa
viðhorf almennings lítið
breyst. Þekking fræðing-
anna fær að rykfalla í rann-
sóknarniðurstöðum uppi á
hillu. Nema kannski á einu
dagheimili í Hafnarfirði þar
sem börn fá að njóta sín án
haftanna frá kynbundinni
félagsmótun sem grasserar
víða annars staðar í uppeld-
isgeiranum.
En lítum þá á viðhorf
stráka. Einhvers staðar
hafa þeir fengið þá flugu í
höfuðið að strákar (karl-
menn) ættu að hafa meiri
áhuga á samlífi en stelpur.
Að minnsta kosti eru sumir
þeirra ekkert svo sáttir við
það að vera alltaf taldir
„graðara kynið" og að
strákar og stelpur eigi erfitt
með að snertast sem vinir.
Ef þá langar ekki að „gera
það“ eru þeir ekki „sannir
karlmenn". Þessi sönnunar-
árátta getur jafnvel gengið
svo langt að þeim finnist
kynmök vera eini „að-
göngumiðinn" inn í náið
samband. Það að kynnast
hinni manneskjunni áður
er ekki rétti aðgöngumið-
inn. Það að vera maður
sjálfur er ekki rétti að-
göngumiðinn. Einn strákur
spurði mig hvernig hann
ætti að bregðast við ef
stelpan vildi ekki sofa hjá
honum. Af þessu má sjá að
strákar alast enn upp við
það að vera súpermenn í
samlífinu og að þannig eigi
það að vera.
Stelpur hafa enn ótrúlega
miklar áhyggjur af því
hvernig aðrir líta á þær ef
þær sýna að þær hafi
áhuga á samlífi — hvað þá
um álit annarra þegar þær
hafa sofið hjá. Stelpur vilja
vita hvort strákurinn missi
álit á stelpu sem sefur hjá
honum í fyrsta skiptið sem
hún hittir hann — t.d. eftir
... leiðinlegt að
vera meö
stelpu sem
býr til full-
nægingu ...
ball. Þessar áðurnefndu
kynjaklemmur virðast
spila saman — hans ímynd
stendur og fellur með því
að sýna að hann hafi áhug
á samlífi, hennar ímynd
stendur og fellur með því
að sýna passlega mikinn
áhuga og því að fresta sam-
förum við fyrstu kynni. Sér-
kennileg staða. Það er
kannski ekki skrýtið að
ungar stúlkur í dag þekki
lítið sínar kynferðislegu
þarfir ef undirtónninn er
þessi: Ef þú sýnir áhuga
ertu ekki alveg fyrsta
flokks! Svo kvarta strákarn-
ir yfir því að stelpur hafi
samfarir bara „hans vegna"
en ekki þeirra sjálfra
vegna. Svo finnst þeim leið-
inlegt að gera það með
stelpu sem býr til fullnæg-
ingu til að spæla þá ekki.
Eins og einn orðaði það
ágætlega: „Maður hefur oft
heyrt að þið leikið fullnæg-
ingu til að særa strákinn
ekki og ef hann spyr þá seg-
ið þið að allt sé í lagi þó þið
kannski njótið þess ekki.
Þetta verður til þess að
maður veit aldrei og getur
aldrei verið viss um að kyn-
lífið gangi eins og maður
helst vildi. Þannig að þið
verðið að segja eins og er
og við að taka þessu ekki
sem árás eða höfnun."
Kynjaklemmurnar eru
miklu fleiri en plássið ekki
meira í bili.
Spyrjið Jónu um kynlífið. Utanáskrift: Kynlíf c/o PRESSAN, Hverfisgötu 8-10, 101 Reykjavík