Pressan - 04.07.1991, Blaðsíða 28

28
FIMMTUDAGUR PRESSAN 4. JÚU 1991
Hverrug verdur umhorfs á íslandi
árid 2011? Hver veröur forseti og
hver forsœtisráöherra? Hvaða lid
verdur íslandsmeistari í fótbolta og
hverjar verda metsölubœkurnar?
Veröur ísland fátœkasta land Evr-
ópu, einangrad eylandmeö ókleifan
tollamúr í kringum sig eða hluti af
sameinadri Evrópu? Eda veröur ís-
land kannski orðid heimsveldi eins
og gamlir spádómar gera rád fyrir.
Það er ekkert mjög langt þangað
til. Tuttugu ár. Þá verður fólk sem
fætt er sitt hvoru megin við 1970
upp á sitt besta. Ungbörnin sem nú
hrína á fæðingardeildunum fylla
ballstaðina. Þá verður Davíð Odds-
son á sjötugsaldri. íslendingar verða
um það bil 275 þúsund og hlutfall
aldraðra mun hærra en nú.
Framtíðarspámenn falla yfirleitt í
þá gryfju að gera ráð fyrir alltof ör-
um breytingum. Hugmyndir um
næstu öld taka ýmist mið af kvik-
myndum þar sem flest hversdagsleg
vandamál eru úr sögunni eða af
hrollvekjum um stjórnleysi, meng-
un og tortímingu. Meginástæðan
fyrir þessu er trúlega sú hvað þessi
öld hefur umturnað heimsmyndinni
rækilega. Breytingarnar verða ekki
jafn miklar næstu 20 ár. En nóg
verður nú samt.
AFTUR TIL FORTÍÐAR
Ef við byrjum á því að líta 20 ár
aftur í tímann, til ársins 1971, þá sést
að ekki hafa orðið neinar stórkost-
legar breytingar. Nema auðvitað í
æðstu stöðum. Davíd Oddsson var
til dæmis nýskriðinn úr mennta-
skóla, lærði lögfræði og fór með
gamanmál í útvarpinu. Steingrímur
Hermannsson var bara nýr og
óbreyttur þingmaður Framsóknar-
flokksins, pabbastrákur sem enginn
vissi hvað yrði úr. Ólafur Ragnar
Grímsson var efnilegur framsóknar-
maður og Jón Baldvin var kennari
vestur á fjörðum. Engum skyni
bornum manni hefði dottið í hug að
þessir gaurar yrðu landsfeður tutt-
ugu árum síðar. Vigdís Finnboga-
dóttir kenndi frönsku í sjónvarpinu
og var eins langt frá ímynd manna
af forseta og hugsast gat. Guðrún
Erlendsdóttir var ein af fáum kven-
lögfræðingum og virtist alls ekki
kandídat í forsetaembætti hæsta-
réttar; Markús Örn Antonsson var
borgarfulltrúi á fyrsta ári og óra-
langt frá hásætum útvarpsstjóra og
borgarstjóra.
Einu framtíðarspámennirnir sem
voru litnir hornauga fyrir 20 árum
voru þeir sem héldu þvi blákalt fram
að lítið myndi breytast. Flokkakerf-
ið núna endurspeglar næstum í
smáatriðum það kerfi sem margir
héldu að myndi senn líða undir lok.
í stað Samtaka frjálslyndra og
vinstri manna er kominn Kvenna-
listi. Annars er staðan eins.
En við ætlum ekki að spá því að
ekkert breytist í stjórnmálunum
næstu 20 ár. Með hjálp góðra manna
er búið að kortleggja framtíðina
býsna vel.
ALLABALLAR í KLANDRI
Árið 2011 verður Davíð Oddsson
ennþá formaður Sjálfstæðisflokks-
ins og fer langt með að jafna met Ól-
afs Thors sem var formaður í 27 ár.
Aðrir af núverandi flokksformönn-
um verða allir horfnir af vettvangi
stjórnmálanna fyrir allnokkru. Ol-
afur Ragnar Grímsson hættir sem
formaður Alþýðubandalagsins árið
1993, vegna endurnýjunarreglu
flokksins, og arftaki hans verður
Steingrímur J. Sigfússon. Viðmæl-
endur PRESSUNNAR voru á einu
máli um það, að í tíð Steingríms yrði
Alþýðubandalagið ennþá meiri
landsbyggðarflokkur en nú og
myndi byggja tilveru sína að mestu
leyti á andstöðu við EB. Steingrímur
mun hins vegar ekki verða sigursæll
leiðtogi og þegar hann hættir sem
formaður, upp úr aldamótum, mun
mjög verða dregið af Alþýðubanda-
laginu. Meðal annars vegna nýs
vinstra flokks sem verður ætlað það
hlutverk að sameina vinstri menn.
Árið 2011 verður Alþýðubandalagið
ekki til lengur, en arftaki þess verð-
ur flokkur sem við getum kallað
N0KKRRR
ÚTGRFUBffKUR
RRIÐ 2011
/. Hugrún í Hólmavík, 3ja bindi
eftir Einar Kárason.
2. Tuttugu ár ú toppnum ævi-
saga Davíds Oddssonar eftir Hann-
es H. Gissararson.
3. Litiu dýrabækurnar — svínin
okkar eftir Steingrim J. Sigfússon,
fyrrv. ráðherra.
4. Vid heitum Gunna og Jón —
Við erum hjón eftir Vigdísi Grints-
dóltur.
5. Um viðtengingarhótt í ís-
lenskum skáldskap eftir dr. Jón
Slefánsson.
C>. Hvernig ég eignaðist (næst-
um þvi") ísland sjálfsœvisaga Jóns
Baldvins Hannibalssonar, fyrrv.
sendiherra i Brussel.
7. Var Jón Sigurðsson forseti?
Bók eftir dr. Bjarna Guðmarsson i
tilefni 200 ára afmœlis Jóns Sig-
urðssonar.
H. Ævi mín og ástir eftir Signýju
Jónsdóltur, alheimsfegurðar-
drottningu árið 2010.
.9. Færeyskar kímnisögur safn-
að hafa Einar Falur Ingólfsson og
Gyrðir Elíasson.
Róttæka umbótaflokkinn; og verð-
ur að sjálfsögðu frekar íhaldssamur
í alla staði. Þingstyrkurinn verður
ekki mikill en flokkurinn mun eink-
um sækja fylgi til eldra fólks. Og for-
maðurinn kemur úr þeim hópi: Stef-
anía Traustadóttir, núverandi vara-
þingmaður Alþýðubandalagsins á
Norðurlandi eystra.
ÁFRAM ÆTTARVELDI
í ALÞÝÐUFLOKKNUM
Alþýðuflokkurinn hefur haft
fimm formenn síðustu 20 ár og sterk
hefð er fyrir því að fella formennina
með lítilli sæmd. Jón Baldvin
Hannibalsson hefur verið formaður
síðan 1985 en samkvæmt framtíðar-
korti PRESSUNNAR mun hann
hætta — eða verða velt úr sessi —
árið 1996. Sjálfur hefur hann sagt að
„hjörðin muni fyrr eða síðar snúast
gegn“ sér. Arftakinn verður Guð-
mundur Árni Stefánsson, bæjar-
stjóri í Hafnarfirði, en hann mun að
lokum yfirgefa flokkinn og ganga til
liðs við nýja vinstri flokkinn. Al-
þýðuflokkurinn mun í vaxandi mæli
gera út á hægra fylgi en án mikils ár-
angurs. Mjög skiptar skoðanir voru
meðal samstarfsmanna PRESSUNN-
AR um formann flokksins árið 2011.
Nöfn Birgis Árnasonar hagfræð-
ings, Steindórs Karvelssonar
(Pálmasonar) og Ragnheiðar Bjark-
ar Guðmundsdóttur voru meðal
annars nefnd. Við tilnefnum Stein-
dór.
FRAMSÓKN ÁFRAM VEGINN
Andstæðingar Framsóknarflokks-
ins hafa lengi gert því skóna að hlut-
verki hans í íslenskum stjórnmálum
væri í raun lokið. Helsti styrkur
Framsóknarflokksins hefur hins
vegar verið sá hæfileiki foringja
hans að haga seglum eftir vindi. Það
mun ekki breytast neitt. Steingrím-
ur Hermannsson mun senn láta af
formennsku og Halldór Ásgrímsson
tekur við. Halldór á eftir að breyta
um stefnu gagnvart EB þegar vind-
ar blása svo og verður einarður tals-
maður frjálsræðis. Halldór Ásgríms-
son og Davíð Oddsson munu svo
skiptast á um að leiða ríkisstjórnir
fram á næstu öld („og það eru nú
ekki meðmæli með megrunarkúr-
um,“ eins og einn viðmælandi blaðs-
ins komst að orði). Halldór mun lík-
lega láta af embætti öðru hvoru
megin við árið 2011. Sumir töldu að
eftirmaður hans væri ekki kominn
fram á sjónarsviðið („það verður
einhver af sonum Steingríms), aðrir
nefndu Valgerði Sverrisdóttur frá
Lómatjörn, Siv Friðleifsdóttur, for-
mann ungra framsóknarmanna, og
Hall Magnússon blaðamann. Siv er
okkar kandídat.
NÝIR STJÓRNMÁLAFLOKKAR
En svo er það nýi flokkurinn. Það
er hinn langþráði valkostur vinstri-
manna sem beðið hefur verið eftir í
marga áratugi. Sérfræðingar
PRESSUNNAR voru að vísu mjög
ósamhljóða hvað viðkom breyting-
um á flokkakerfinu, bæði vinstra og
hægra megin við miðju. Okkar út-
gáfa er svona: Alþýðuflokkur og
Sjálfstæðisflokkur halda áfram
stjórnarsamstarfi eftir kosningar ár-
ið 1995. Kvennalistinn sleppur í
gegnum þær kosningar en útséð er
um að hann hafi nokkur áhrif. Fólk
úr Alþýðuflokki, Alþýðubandalagi
og Kvennalista verður burðarásinn í
nýjum flokki: Guðmundur ÁrniStef-
ánsson, Össur Skarphéðinsson,
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Árni
Páll Árnason o.fl. fnnan flokksins
verður að líkindum ekki mikil ein-
ing enda mismunandi skoðanir
gagnvart EB og fleiri grundvallar-
þáttum. Það verður því að líkindum
(slandsmótið í
knattspyrnu árið 2011
FJÖLNIR
ÍSLRNDSMEISTRRI
Átta liða úrvalsdeild:
1. Fjölnir (Grafarvogi)
2. Grótta (Seltjarnarnesi)
3. KR
4. Fram
5. Fylkir (Árbæ)
6. Höttur (Egilsstöðum)
7. KA
8. Breiðablik
hlutskipti hans að verða samstarfs-
flokkur Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks til skiptis.
Það er líka hægt að bóka hræring-
ar hægra megin við miðju. Nú er út-
séð um að menn á borð við Ellert B.
Schram og Jón Magnússon eigi
frumkvæði að slíkum flokki en aug-
un hljóta að beinast að Ingi Birni Al-
bertssyni. Hann er líklegur til þess
að geta tileinkað sér þá list, eins og
faðir hans, að spila á tilfinninganót-
ur kjósenda. Hægri flokkur sem
leggur áherslu á lægri skatta og
berst gegn bruðli í þágu byggða-