Pressan - 05.09.1991, Side 27

FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. SEPTEMBER 1991
27
Vissir þú að
Matthías Johannessen
er hirðskáld
Músavinafélagsins?
Um félög - þessa dýrðlegu dellu sem íslendingar eru heimsmeistarar í
Ertu ad íara á fund í
kvöld? Mikilvœgan félags-
fund, jafnvel stjórnarfund?
Ertu kannski formadur í fé-
laginu — eða dreymir um
ad verða þaö? Hvaða félag
er verið að tala um? Nú,
það gæti verið húsfélagið,
íþróttafélagið, líknarfélagið,
fagfélagið, stjórnmálafélagið
— Félagið! Þú tilheyrir fé-
lagaglöðustu þjóð í heimi,
já, Islendingar eru hreinlega
félagsmálafríkaðir.
Þaö er til Félag húseig-
enda á Spáni og Félag
harmóníkuunnenda;
Draugavinafélag, Félag
áhugamanna um íþróttir
aldraðra, Félag norðlenskra
steinasafnara, Félag ungs
áhrifafólks (já, það er til) og
það er til Félag þingfréttarit-
ara og Félag íslenskra lið-
frœðinga . . .
Bíðum nú aðeins við,
Það eru þúsundir félaga á
íslandi. Þau eru auðvitað
mjög mismunandi og skipt-
ast í talsvert marga flokka.
Menn ganga í sum félög
vegna brennandi áhuga
meðan þeir eru félagar í
öðrum af illri nauðsyn. Tök-
um verkalýðsfélögin. Það
eru eiginlega allir í verka-
lýðsfélagi. Fæstir leiða að
vísu hugann að því nema
þegar þeir sjá um hver
mánaðamót hvað þeir hafa
greitt í félagsgjöld. Flest
verkalýðsfélög eru stein-
dauðar stofnanir og sanna
ágætlega þá kenningu að
eftir því sem félög eru
stærri því áhugalausari eru
félagarnir. Og alveg sérstak-
lega þegar þeir eru skikkað-
ir til þátttöku. Sigurður Sig-
urjónsson leigubílstjóri er
eini maðurinn sem hefur
neitað að vera í verkalýðsfé-
lagi og rekur nú mál sitt af
eldmóði fyrir dómstólum í
Evrópu.
En við verðum að viður-
kenna höfuðgalla verkalýðs-
félaga: Þau eru leiðinleg.
STJÓRNMÁLAFLOKKAR
ERU FÉLAGSMÁLA-
STOFNANIR
Það eiga þau sameiginlegt
með stjórnmálaflokkunum
en samt hafa þeir þúsundir
félaga. Þar eru fáir virkir í
starfi — og þó. Sumir koma
alltaf á alla fundi í flokksfé-
laginu sínu; til að ræða mál-
in, móta stefnuna, selja
happdrættismiða — og
makka. Stjórnmálaflokkar
eru nefnilega eins og para-
dís fyrir þá sem hafa þörf
PRESSUNNI tókst aðeins að
grafa upp eitt félag sem
hafði tvo félaga: Drauga-
vinafélagið. Það er skipað
tveimur skáldum af yngri
kynslóðinni — annað þeirra
ber titilinn forseti, hitt er
siðameistari.
En þótt Draugavinafélagið
sé kannski ekki ,,alvöru“ fé-
lag þá er ekki hægt að
segja annað en Kíró-
praktorafélagið sé
fyllilega boðlegt félag
þrátt fyrir að
félagar séu aðeins
MU S AVI NAfELAtrlD
gjöf? Margar, margar. Vor-
um við að tala um strákafé-
lög? Þá hljótum við að enda
í musteri frímúraranna. Einu
sinni þótti verulega fínt að
vera í þeim selskap. En allt
er duttlungum tískunnar
háð og nú er það ekki „inn"
að komast inn í frímó. Samt
heldur frímúrarareglan sæti
sínu sem strákafélag númer
eitt, tvö og þrjú: þar sem
reglubræður vappa um í
kjólfötum með pípuhatt.
Lengi var litið á þessa hreyf-
ingu sem mikla mafíu — en
ekkert hefur í raun gefið til-
efni til þess. Frekar syfjulegt
strákafélag, að því er virð-
ist.
En eru ekki öll félög
strákafélög? í starfi stjórn-
málaflokka, íþróttafélaga,
flestra verkalýðsfélaga eru
karlar við stjórnvölinn. Svo
virðist hins vegar sem kon-
ur séu atorkusamari innan
líknarfélaga — af ein-
hverjum ástæðum. En stelp-
urnar eiga líka sín félög
sem eru fyrst og fremst
MAGNÚS H. SKARP-
HÉÐINSSON ER í MEIRA
EN HUNDRAÐ
FÉLÖGUM . . .
Nú, nú.
Hvað eru menn yfirleitt í
mörgum félögum? Það er
náttúrlega mismunandi en
við getum tekið dæmi af
tveimur mönnum, Magnúsi
H. Skarphéðinssyni og Tóm-
asi A. Tómassyni.
Magnús H. Skarphéðins-
son á áreiðanlega fslands-
metið á þessu sviði. Hann
er til dæmis félagi í 30—40
líknarfélögum. Já, 30—40.
,,Ég tók þá ákvörðun að
ganga í öll þessi félög til
þess eins að greiða til þeirra
ársgjald. Þetta var mín leið
til að styðja við bakið á
þeim. Ég er hins vegar al-
gerlega óvirkur
í þessum félögum,
sæki ekki fundi eða
starfa með þeim,“
sagði Magnús. Þannig
er hann til dæmis
félagi í Gigtarfélaginu
og Sjálfsbjörg. En þetta
er nú bara toppurinn á ís-
jakanum. Magnús er virkur
fyrir að krydda tilveru sína
með makki á bak við tjöld-
in: Bla, bla, bla . . . En
stjórnmálaflokkar eru félög-
um sínum fyrst og fremst
skjól fyrir áföllum, ávísun á
vinnu eða bankalán, með
öðrum orðum: félagsmála-
stofnanir.
Og þar með erum við
komin að því sem ýtir
mörgum góðum dreng (og
stúlku) út í hringiðu félags-
málastarfsins: metnaðar-
girndin, löngunin til að
komast áfram, öðlast lang-
þráða viðurkenningu. Hugs-
ið ykkur: Það eru mörg þús-
und félög á íslandi og þar
með mörg þúsund formenn
— og mörg þúsund varafor-
menn sem áreiðanlega gætu
hugsað sér að hækka í
tign . ..
Þetta er nú kannski ekki
alveg rétt.
ÞRIGGJA MANNA FÉLAG
Tökum til dæmis Félag ís-
lenskra liðfræðinga, sem er
tiltölulega nýtt af nálinni (en
nafninu hefur að vísu
verið breytt í Félag
íslenskra kíró-
praktora).
I Kírópraktora-
félaginu eru
haldnir
félagsfundir
einu sinni í
mánuði og þar
ríkir hin mesta
samstaða. Félagar
eru að vísu aðeins
þrír. Og félagið er þar
með hið næstfámennasta
á landinu:
þeim á eftir að fjölga: Katrín
Sveinsdóttir, talsmaður fé-
lagsins, sagði að fjórir ís-
lendingar væru nú að nema
fræði kírópraktora í útlönd-
um. Þannig getur félagið
vaxið um allan helming á
næstunni. Látið ekki deigan
síga, kírópraktorar!
VIRÐULEGU
LÍKNARFÉLÖGIN
Svo eru það virðulegu fé-
lögin: Kiwanis, Lions og
Rotary. Þar koma menn
(karlar, t flestum tilvikum)
saman í matarboðum til að
„ræða málin" eins og það
heitir þegar strákar segja
slúðursögur; hlusta á fyrir-
lestra og erindi ýmissa
mektarmanna og taka þátt í
spökum umræðum. Sum
þessara félaga eru líka öðr-
um þræði líknarfélög. Hvað
hafa margar myndir birst af
ábúðarfullum, jakkafata-
klæddum sendinefndum
strákafélaganna sem eru að
færa einhverjum spítala
splunkuný tæki
í samstarfi við um það bil
sjötíu erlend félög. Það eru
dýra- og náttúruverndar-
samtök af ýmsu tagi (Green-
peace og Sea Shepard til
dæmis) og fjöldinn allur af
sálarrannsóknarfélögum.
„Þetta er ekki bara geggjuð
ástríða," segir Magnús.
„Öðrum þræði lít ég á þetta
sem starf mitt: vegna vinnu
minnar að hvalfriðunarmál-
um hafa allir helstu leiðtog-
ar erlendra friðunarsamtaka
orðið heimagangar hjá
mér."
Og þetta er ekki allt búið
enn. „Svo er ég virkur í
starfi milli tiu og tuttugu ís-
lenskra félaga: Það eru
skógræktarfélög, náttúru-
verndarfélög, sálarrann-
sóknarfélög. Og svo er ég
líka í Kattavinafélaginu."
Kattavinafélaginu, já. En
Magnús er ennfremur for-
seti Músavinafélagsins. „Já,
mér þykir mjög vænt um
Músavinafélagið. Matthías
Johannessen er hirðskáld
Músavinafélagsins og hefur
ort mikla drápu um þessa
skjólstæðinga okkar. Hvern-
ig það atvikaðist? Ja, ég
bauð honum að gerast hirð-
skáld Músavinafélagsins til
að vega á móti hvað þessi
svokallaða vinstri „intelli-
gensía" hefur sniðgengið
hann. Matthías þáði þetta
með þökkum."
Magnús H. Skarphéðins-
son er þannig í tengslum
við um það bil 130 félög.
Geri aðrir betur!
.. . EN TOMMI BARA í
EINU (KANNSKI
TVEIMUR)
Það gerir athafnamaður-
inn Tómas A. Tómasson
ekki. Hann er bara í einu fé-
lagi, SÁÁ, en kvaðst auk
þess vera með félagsskír-
teini í World Class. „Ég er
kannski hálfgerður utan-
veltugemsi," sagði Tommi.
En þótt sumir hafi ekki
upplag félagsmálahetjunnar
eru félög stofnuð út um all-
an bæ á hverjum degi.
Hvað með félög eins og
þessi: Félag bílskúrseigenda
í Ofanleiti, Félag forstjóra
Pósts og síma, Félag Sam-
einuðu þjóðanna, Tófuvina-
félagið, Félag kennara á eft-
irlaunum, Samtökin Skrœp-
ótti fuglinn, Skylmingafélag
Reykjavíkur, Skattstjórafélag
íslands — nei, hingað og
ekki lengra: Skattstjórafélag
íslands! Hvað gera þeir á
fundunum þar?