Pressan - 23.04.1992, Side 34

34
FIMMTUDAGUR PRESSAN 23. APRÍL 1992
Tilraun til að lækna
jeppadelluna
æ m m pmssah/j,
ÍOlCIIOlitU'
jjjóösiögur
Dr. Gunnlaugur Þóröarson hef-
ur alla tíð þótt mjög litríkur kar-
akter, eins og hann á raunar
kyn til. Hann er ákaflega ör
maður og laetur sér fátt fyrir
brjósti brenna þegar hann hefur
á annað borö fengið hugmynd,
jafnvel svo aö stundum hefur
litlu munað að illa fari en yfirleitt
kemur forsjónin honum til bjarg-
ar þegar mest á ríður. Sérstak-
lega hefur þetta komið fram í
feröasögum dr. Gunnlaugs
sjálfs, sem hann hefur lesið upp
í útvarpi.
Dr. Gunnlaugur þarf þó engan
veginn aö fara milli heimsálfa til
að lenda í ævintýrum. Honum
nægir alveg aö setjast undir
stýri og aka milli húsa í Reykja-
vfk, þvi þrátt fyrir að doktornum
sé margt til lista lagt er ökuleikni
ekki hans sterkasta hliö. Þessu
til sönnunar mætti nefna þá
staöreynd að þrátt fyrir að
Gunnlaugur sé hinn mesti fag-
urkeri ekur hann ávallt um á
druslum svo næsta tjón komi
síður að sök. Þá er hermt að
hann eigi jafnan tvo bíla...
svona til skiptanna, því annar
só jafnan á verkstæði.
Einhverju sinni var Gunnlaugur
á ferö í heiðna hverfinu ásamt
frænku sinni og fór fremur hægt
yfir, enda frá mörgu að segja
sem fyrri daginn. Sem hann ek-
ur eftir einni götunni, talar og
virðir fyrir sér húsagerðarlistina
verður honum litið inn um
glugga og sér þar mann. í þeim
svifum rifjast þaö upp fyrir
Gunnlaugi aö hann á eitthvað
vantalað viö manninn, svo hann
segir viö frænku sína: „Bíddu
aöeins, ég verö enga stund..."
Út af fyrir sig hefði ekkert verið
óeðlilegt viö þetta ef dr. Gunn-
laugi hefði ekki láðst aö stööva
bílinn áður en hann stökk út, en
þar sem bíllinn var á afar hægri
ferö varö hann einskis var en
frænkan sat eftir í bflnum bil-
stjóralausum.
(úr bifrciöastjórasögum)
Mánudaginn 23. mars
lagði hópur manna á
vel útbúnum jeppum
upp í 10 daga ævin-
týralegt ferðalag inn á
hálendi og jökla
landsins. Með í ferð
voru nokkrir ungir
kvikmyndagerðar-
menn sem munduðu
vélarnar óspart. Einn
þeirra var Steinþór
Birgisson sem sá gull-
ið tækifæri til að slá
tvær flugur í einu
höggi: Að komast yfir
spennandi myndefni
og láta langþráðan
jeppadraum rætast.
„Fyrst fórum við yfir Lang-
jökul, vorum veðurtepptir á
Hveravöllum í tvo daga, fórum
þaðan í Setur sunnan Hofsjök-
uls, þá í Laugarfell og komumst
upp á jökulinn, sem er óvenju-
legt. Yfirleitt er hann mjög
sprunginn og hættulegur. Þá var
farið í Bárðardal og yfir í Mý-
vatnssveit að taka bensín. Þaðan
var farið í Herðubreiðarlindir, þá
Öskju í Drekagili þar sem bein-
frosinn fossinn er í enda. Við
komumst ekki upp Kverkjökul
en völdum Dyngjujökul í stað-
inn. Við lentum í svartaþoku og
fundum ekki skálann og vomm
bundnir saman með bandi. Við
eyddum því nóttinni í Gríms-
vötnum og sáum daginn eftir að
við höfðum verið aðeins 20
metra frá skálanum. Þá var farið
í Snæfell og skoðaður íshellir í
Eyjabakkajökli. Hellirinn er gíf-
urlega stór, um 900 metra langur
og í botni hans er súrefnislaust.
Þá snemm við aftur í Grifnsvötn,
niður í Jökulheima og heim.“
- Þú átt langaferð að baki.
„Já, samtals vom sennilega
keyrðir upp undir 2.000 kíló-
metrar og ferðalagið var alveg
magnað. Þetta er eini árstíminn
þegar hægt er að fara svona ferð-
ir og byggist allt á miklum snjó
sem hægt er að fljóta á. Jöklamir
em miklu auðveldari viðfangs
að vetri til því þá em allar
spmngur fullar.“
- Hverjir fóru þessa ferð?
„Við vomm 10 á fjórum bíl-
um. Þetta vom allt íslendingar,
að undanskildum tveimur Bret-
um sem kvikmynduðu með mér.
íslendingahópurinn er með
ferða- og jeppadellu og hefur
ferðast svolítið saman. Hópurinn
hefur farið í langar ferðir og er
þessi með þeim allra lengstu
sem hefur verið farin. Við slupp-
um mjög vel, lítið um bilanir,
rétt til að halda manni við! Við
vomm mjög heppnir með veður
og hópurinn var með talsverða
reynslu. Þá kemur nú oftast ekk-
ert fyrir. Eg er rétt að lenda því
þetta var makalaus upplifun."
- Fenguð þið borgarbörnin
ekki bara súrefniseitrun?
„Nei, ég held nú ekki. Við er-
um ekki algjör böm. Einn Bret-
anna er til dæmis búinn að vera
nokkuð á suðurheimskautinu.
Aðstæður til kvikmyndunar
vom gífurlega erfíðar. Allt gerð-
ist mjög hratt, ferðalagið var erf-
itt og við vomm allan tímann í
þrælavinnu."
- Hver er útkoman úr ferð-
inni?
„Ætlunin er að úr verði heim-
ildarmynd af því tagi sem ekki
hefur verið mikið gert af á ís-
landi. Við emm að reyna að gera
mynd sem sýnir mjög sérhæfðar
aðferðir, í raun heila vísinda-
gtein út af fyrir sig. Menn keyra
mjög mikið í blindkeyrslu eftir
siglingatækjum. Þetta er eins og
að sigla báti á þurru landi, þú
sérð ekkert nema hvítt og verður
því að stefna á siglingafræði-
punkta. Fyrir ferðalagið fengum
við lánuð gervihnattastaðsetn-
ingartæki sem meðal annars em
notuð til að sigla flutningaskip-
um. Eitt slíkt var í hverjum bíl.“
- Hvað œtlið þið að gera við
þessa mynd?
„Hún er til sölu. BBC ætlar að
kaupa hluta úr henni og kannski
opnar það einhverjar leiðir.
Myndin verður 40-45 mínútna
löng en BBC fær 10 mínútur
vegna þáttar þar sem lögð verður
áhersla á bflana sjálfa og þær að-
ferðir sem notaðar em, til dæmis
blindkeyrslu og akstur á vind-
lausum dekkjum. Jeppamir em
með mjög stór dekk og loftinu er
hleypt úr þeim þar til einungis
eitt og hálft pund er eftir. Þá flýt-
ur bfllinn ofan á snjónum því
yfirborð dekkjanna eykst.“
- Varstu ekki hrœddur?
„ Alveg skíthræddur. Það get-
ur komið upp sú staða að þú
hoppar út úr bflnum og sekkur
upp að hnjám en bfllinn flýtur
ofan á. Það er miklu hættulegra
að vera gangandi á jöklum en að
vera á bfl því maður getur húrrað
niður um litla spmngu. Aftur á
móti þarf stóra sprungu til að
gleypa heilan jeppa.‘ ‘
- Hver átti hugmyndina?
„Þetta var hugmynd mín og
var ákveðin tilraun til að lækna í
mér jeppadelluna. Maður hefur
hvorki úthald né efni á að standa
í þessu sjálfur. Þá gerir maður
bara mynd í staðinn.“
RIMSÍRAMS
EB - er það Ijótt?
GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
Enginn vill ganga í það vegna þeirra
kosta sem því fylgja, heldur vegna
þeirra galla sem því fylgja að ganga
ekki f það.
Það er svipað með
Evrópubandalagið og ferm-
ingamar: Enginn er neitt hrif-
inn af þessu en allir ætla að
láta sig hafa það að vera með.
Fyrir hvorutveggju em öll rök
neikvæð, engin jákvæð.
Enginn lætur ferma hjá sér af
því að það sé svo gaman og
merkilegt og stórkostleg
stund og fullorðinnamanna-
tölu og allt það - nei, fólk
lætur ferma vegna alls þess
sem mundi gerast ef það léti
það ógert. Blessuð börnin
yrðu að viðundrum í vina-
hópnum á þessum viðkvæma
aldri þegar sjálfsmyndin er
einmitt svo ótrygg og myndu
kannski aldrei bíða þess
bætur, yrðu kannski skrítin á
því; og því skal þessi
vígsluhátíð hræsninnar hald-
in, þessi staðfesting á
neysluheitinu, þessi innganga
í samfélag þar sem þú göfgar
neysluæðið með kristilegum
orðavaðli. Engum er um
þettta, allir fara hálfpartinn
hjá sér, enginn veit almenni-
lega af hverju þetta er svona
öfugsnúið og sjúklegt; þetta
er bara svona.
Eins er það með
Evrópubandalagið. Enginn
vill ganga í það vegna þeirra
kosta sem því fylgja, heldur
vegna þeirra galla sem því
fylgja að ganga ekki í það.
Markaðir lokast. Akvarðanir
sem okkur varða em teknar án
samráðs við okkur. Skólar
lokast. Menningarsvæði lok-
ast. Túristar hverfa. Evrópa
siglir burt og við verðum hér
ein úti í reginhafi og hvergi
höfði að halla - kannski eina
úrræðið að gerast múslimir og
segja sig þar til sveitar?
Það lítur út eins og við
neyðumst til að ganga í þetta
bandalag og spurningin bara
sú hvort við förum þangað
með norðurlandahraðlestinni
eða albönsku uxakerrunni,
eins og góður maður sagði.
En það er ekki eins og neinn
sé sérlega spenntur eða
uppveðraður yfir því.
Fylgismenn aðildar ræskja sig
lengi opinberlega og tauta
síðan eitthvað í barm sér um
að ef til vill megi líta svo á
innan tíðar að tímabært sé
orðið að huga að því hvort
ekki væri íhugunarefni að
velta því fyrir sér að ígrunda
vendilega og vega og meta
rök þess að hefja máls á því
álitaefni sem óhjákvæmilegt
væri að taka fyrr eða síðar
afstöðu til, sem sé hvort ekki
mætti í fjarlægri framtíð ræða
hvort ræða mætti um
umræður þess efnis að taka
afstöðu til þess að leggja fram
umsókn sem væri samt ekki
alveg í alvöru þanig séð,
neinei, nema á hinn bóginn
væri, frá öllum hliðum, ja ég
segi nú bara svona.
Sjálft orðið EB er ennþá
tabú. Á því er bannhelgi eins
og ýrnsunt leyndustu og
skuggalegustu afkimum
mannlífins. Þingkona
Kvennalistans, Ingibjörg Sól-
rún, mátti unt daginn ekki
einu sinni segja orðið EB
upphátt og umsvifalaust var
Hjörleifur stokkinn fram eins
og strangur sunnudagaskóla-
kennari að ávíta barnið fyrir
að segja ljótt. íslendingar eru
alltaf að ræða um hvemig þeir
eigi að ræða um hlutina, í stað
þess að ræða bara um hlutina.
Þeir eru alltaf að tala um
fundarsköp.
Enn hef ég ekki séð neinn
benda á hugsanlega kosti þess
að ganga til liðs við þetta
bandalag. Og neikvæð rök eru
aldrei sannfærandi til lengdar.
Að minnsta kosti hef ég ekki
orðið sérlegur áhangandi

Wtksm'
fermingarathafnarinnar á því
að horfa upp á fólk neyðast til
að standa í þessu. Getur ekki
hugsast að EB-aðild yrði
vítamínsprautan sem íslenskt
þjóðfélag þarfnast? Að henni
fylgi opnun samfélagsins,
valddreifing, að gömlu entb-
ættismannaklíkurnar frá
haftaárunum sem hreiðrað
hafa um sig í kerfinu og
Flokknum lini heljartak sitt á
þjóðlífinu?
Kannski. Kannski ekki. Og
kannski þarf maður aldrei að
gera þetta upp við sig því
maður á vissulega eftir að sjá
það að EB verði það alls-
herjarbandalag sem að er
stefnt. Það er reyndar stórlega
vafasamt. Og verði nú ekkert
af því - ja hver á þá að standa
undir fermingarveislunum
okkar?
ii