Vísir Sunnudagsblað - 24.12.1939, Síða 9

VlSIR
9
ö4 V&StU>l»ÍQ,StöhuiMUM. $Jplbl CLÚÁcLk^lÓ.hb.UKq.i.
VOPNAHLÉ HERMANN-
ANNA Á JÓLUNUM 1914
ANN 23. fórum við á
vörð í skotgröfunum
og næsta (lag var hald-
ið uppi allheiftarlegri skothríð
af beggja hálfu. Eins og venju-
lega var liðskönnun klukkan
6.30 að morgni þ. 25. des. og
þá tók eg eftir því, að skothríð-
in var mjög lítil. Hún mmlcaði
smám saman og kl. 8 iárd.
heyrðist hvergi skothvellir,
nema fáir á vinstri hönd okkar.
Kl. 8.30 leit eg yfir til skotgrafa
fjandmannanna og sá þá fjóra
Þjóðverja koma upp úr þeim og
ganga áleiðis til okkar. Eg sagði
tveim minna manna að ganga
til móts við þá, óvopnaðir (því
að Þjóðverjarnir voru vopn-
lausir) og gæta þess að þeir færi
ekki nema hálfa leið til skot-
grafa okkar.
Á þessu svæði voru 350—400
vards milli skotgrafanna. Mönn-
um minum leist alls ekki á
þetla tiltæki, þvi að þeir vissu
ekki hvað um var að vera, svo
að eg fór einn af slað og varð
þá samferða Barry, einum af
undirforingjunum, sem var í
sömu erindagerðum og eg. Þeg-
ar við hittum Þjóðverjana voru
þeir komnir þrjá fjórðu af leið-
inni til skotgrafa okkar, svo að
við gerðum þeim skiljanlegt, að
þeir yrði að snúa við.
Þetta voru þrír óbreyttir her-
menn og einn sjúkraberi. Sá, er
orð hafði fyrir þeim, sagði, að
þeim hefði doltið í hug að heim-
sækja okkur og hjóða „gleðileg
jól“. Hann kvaðst vonast til þess
að við riftuðum ekki vopnahlé-
inu og bætti því við að hann
hefði húið í Suffolk á Englandi
og orðið að yfirgefa unnustuna
sína og 3ja h. a. hifhjól, sem
hann átti! Þá sagði hann, að
hann gæti ekki sent henni hréf,
en hað mig um að veita sér að-
stoð við það.
Eg lét liann rita á póstkort,
að mér ásjáandi á ensku og eg
sendi póstkortið strax þá um
kvöldið. E'g sagði við hann, að
eg byggist varla við að hún
myndi líta við honum framar.
Að bréfaskriftunum lolcnum
töluðum við lengi um alt milli
liimins og jarðar. Eg var klædd-
ur í gamlan, óásjáíegan frakka
og með húfu, sem haéfði honurn
Og héldu ÞjóðYerjarjiif sýnilega
að eg væri aðeins liðþjálfi. Mér
datt ekki í hug að leiðrétta þann
misskilning, því að eg liafði í
hyggju að komast eins nærri
skotgröfum þeirra og nokkur
leið væri..... Svo spurði eg
hvort þeir hefði fengið skipan-
ir hjá foringjum sínum um að
heimsækja okkur, en þeir kváðu
nei við því. Þeir gerðu þetta að-
eins vegna vináttu.
Þeir neituðu því liarðlega, að
þeir hæri kala til okkar og töldu
alt stjórninni að kenna og þeir
gæti ekki annað en hlýtt, af þvi
að þeir væri hermenn. Eg trúi
þvi að þeir hafi þarna sagt
sannieikann og að þá langaði
alls ekki til þess að hefja bar-
dagann við okkur aftur. Þeir
sögðust alls ekki ætla að skjóta
á okkur, nema þeim vrði skipað
það eða við hæfum skothríð
fyrst...... Þá harst talið að
hroðalegum sárum eftir riffil-
skot og við urðum ásáttir um
það, að livorugir notuðu dum-
dum-kúlur og að þessi sár kæmi
aðeins, þegar skotið væri á
stuttu færi úr hyssum, þar sem
kúlan væri örmjó i arinan end-
ann og púðurhleðslan meiri, en
i venjulegum skotum. Við vor-
um alveg á sama máli mn að
hest væri að nota gömlu S.-
Afriku-kúlurnar, sem eru
snuhbóttar að framan og rífa
ekki holdið umhverfis sárið,
sem þær gera......
Þeir ásökuðu hlöðin okkar
fvrir að æsa fólkið upp gegn
heim, með þvi að birta lognar
hroðalýsingar. Eg sagði þeim þá
frá ýmsum smáatvikum, sem eg
hefði verið vitni að og þeir
sögðu mér þá frá enskum föng-
mn, sem hefði haft í fórum sín-
um kúlur með m júkum oddi og
blýkúlur, sem rauf hafði vei'ið
gerð í oddinn á (dum-dum-
kúlur). Við rifumst um þetta i
mesta hróðerni og lauk samtal-
inu með j)ví, að við hrígsluðum
hvorum öðrum um lygar!
„Tipperary“ og
„Deutschland iiber alles“.
N'ið töluðum saman í hálfa
klukkustund og eg fylgdi þeim
alla leið að gaddavírsgirðingum
beirra og i'ékk betra tækifæri til
þess að skoð'rt ba*v, en tiokkuru
Eítir
Sir Edward Hulse,
höfuðsmann.
um þeirra sést greinilega. ÞaS eru
frökkunum.
sinni fvr og auk jiess komst eg
að ýmsu, sem komið gat að
góðum notum síðar. Þegar eg
fór, sagði eg þeim, að þeir mælti
ekki fara lengra en hálfa leið
vfir til skotgrafa okkar og á-
kvað skurð einn fvrir „stefnu-
mótið“. Siðan skildum við. eft-
ir að liafa skiftstá Alhanv-vindl-
ingum og þýskum vindlingum
og eg fór beina leið til aðal-
hækistöðvanna til þess að gefa
skýrslur. Þegar eg sneri aftur
kl. 10 árdegis heyrði eg mikinn
hávaða, en sá ekki einn einasta
mann i skotgröfum okkar. Þeir
voru allir á bak og burt, þvert
ofon i skipanir mínar.
Ómnr af „Tipperarv" ha-rst
lil mín með golunni og strax á
eftir „Deutschland úher alles“
sungið af miklum krafti. Þegar
eg kom lil bækistöðvar deildar
minnar sá eg, mér til undrunar,
ekki einungis um 150 Jskota og
Þjöðveria við stað jjánn, sem eg
hafði tiltekið seiri mótsstað,
heldur 6 —7 álika hópa með-
fram öllum skotgröfunum.
Eg fór til manna minna og
sprði þfir hvovt nokkiu’ þýsk-
Höfundurinn.
ur foringi væri meðal þeiri’a.
Þá hvarf liávaðinn og söngur-
inn, því að nú var eg í einkenn-
isbúningi, sem sýndi stöðu
mína.
Eg fann tvo foringja og gaf
mig á tal við þá, en varð að not-
ast við túlk, því að þeir gátu
hvorki talað ensku né frönsku.
Eg tólc það fram, að það
mætti ekki. bregðast, að menn
færi ekki lengra en hálfa leið
og hittust þar, og að allir yrði
að vera vopnlausir. Siðan sam-
þyktum við að livorugur skyldi
hefja skothríð, nema hinn gerði
það og gerðum þar með al-
gert vopnahlé (ef menn vildu þá
fara eftir þvi)....
Meðan þessu fór fram voru
Skotar og Þjóðverjar sem hestu
hræður. Menn skiftust á alls-
konar minjagripum, heimilis-
föngum, fjölskyldumyndum o.
þ. li. Einn okkar pilta bauð
Þjóðverja vmdling. Þjóðverþnn
spurði: „Yirginia?" Skotinn
svaraði: „Já, sterkar“. Þá hafn-
aði Þjóðverjinn boðinu og
kvaðst eingöngu reykja tyrkn-
eskaE (Þær kostuðu okkur 10
ö
Enda þótt barist hefði verið af mestu grimd í fjóra mánuði, um jól-
in 1914, gerðu hermennirnir skyndilega með sér vopnahlé á jóladag-
inn. Þeir hættu að skjóta, limlesta og drepa hverir aðra, en mættust
í „AIeyðu“ (No man’s land) og töluðust við sem bræður, en ekki her-
menn óvinaþjóða. — Höfundurinn var höfuðsmaður í skoska lífverð-
inum, þegar ófriðurinn hófst. Hann féll 12. mars 1915 í blóma lífs-
ins, áðeins 25 ára að aldri.
Breskir og þýskir foringjar í „Aieyðu“. Hinn mikli munur á yfirhöfn-
Þjóðverjarnir, sem eru i ljósari