Vísir Sunnudagsblað - 24.12.1939, Blaðsíða 12

12
VlSIR
svikist um að leggja fram. Eg
vildi, að eg væri keisari í tvo
daga, og eg skyldi sannarlega
tukta ykkur til. Eg skyldi
breyta vkkur í engla. Já, dre-ng-
ur minn, i engla. Ef eg aðeins
væri keisari, þótt ekki væri
nema í tvo daga!“
Og nú hnepti hinn gildvaxni
emhættismaður frá sér skikkj-
unni og þá var sem hann tútn-
aði allur út, eins og liani, sem
hlæs sig allan upp.
„En sjáið þér nú til, lögreglu-
fulltrúi góður, guð skapaði
heiminn og komst að þeirri nið-
urstöðu, að heppilegast væri, að
konur skyldi skegglausar vera,
og það varð, en hann taldi og
heppilegt, að asninn skyldi auð-
þektur á eyrunum, og það
varð.“
Ondra mælti þetta hlátt á-
fram og reyndi að vera sem
sauðarlegastui’.
„Hættu þessu bulli og reyndu
að komast áfram. Það er farið
að dimma og eg vil komast aft-
ur til borgarinnax-, til þess að
geta haldið hátíðleg jólin með
fjölskyldu minni. Og þú ert okr-
ari mesti, strákskömm. Þrjár
krónur fyrir 20 kílómetra akst-
ur. Já, þið kunnið að flá okkur,
bændalyddurnar. Sláðu i jálk-
ana, annars sofna þeir.“
„Áfram, herrar mínir, áfram
lierrar mínir“, sagði Ondra.
„Heri-ar mínir!! Tja, þú titl-
ar jálkana heldur en ekki — á-
fram bræður, ættirðu að segja.“
„Þeim mundi mislíka það,
hei-ra minn,“ sagði Ondra. „Mér
fyndist það blátt áfram móðg-
andi, ef eg titlaði þá 'ekki hex*ra.
Það er líkt á komið með þeirn
og embættismönnunum — alt
þeirra starf er skipulagt eins og
embættismanna, alt fyrirfram
ákveðið, alt verður að ganga
sinn gang, eins og í opinherri
skrifstofu. Þeir byrja stritið á
ákveðinni stundu, þeir fá hey-
tuggu sína, hafra og vatn á á-
kveðinni stundu. Og svo leggj-
um við á þá aktýgin — og þeir
fai*a til skrifstofunnar — æ,
livað er eg að bulla, þeir fara
út á akurinn og draga plóginn
eða mykjukerruna og draga
þetta á eftir sér til kvölds. Þá
fá þeir aftur heytuggu og vatn,
alt eftir ákveðnum i*eglum; jiað
eitt skilur á milli, að þeir
heimta ekki kvöldhlaðið að
þessu loknu, og svo sofna þeir
— og sama sagan endurtekur
sig dag eftfr dag, og greyin
verða heimskari og heimskari.
Ja, það gengur til svona dálít-
ið líkt i skrifstofum emhættis-
mannanna, trúi eg.“
„Hvar fékstu í staupinui
drwgúp mton? nft þéssu
jjvaðri og reyndu að komast á-
fram, ella kemst eg ekki heim
aftur í tæka tíð. Þú ert slung-
inn á svip, karl minn, slunginn,
en eg se við þér.“
„Hafið engar áhyggjur, herra
minn,“ sagði Ondra, „það eru
engir úlfar á þessum slóðum.“
Hann sagði þetta þannig, að
lögreglufulltrúinn leit i kring-
um sig áhyggjufullur á svip.
„Eg óttast ekki úlfa, en mér
er illa við við kuldann. Eg hefi
ekki tíma til að liggja úr mér
kvef, ef eg ofkælist.“
Klárarnir skokkuðu áfram
um stund og sóttist nú hetur
um stund.
„Já, þér eruð að ferðast í em-
hættiserindum, herra minn,“
sagði Ondra. „Hvern á að flá
núna?“
Ondra leil um öxl og liorfði
alvarlegur á svip á emhættis-
manninn, sem svaraði ekki
jiegar í stað.
„Hvað varðar þig um það?
Stanoycho kalla jieir hann. Það
er smávaxinn, svíragildur karl“.
„Eg þekki hann. Svo að þér
ætlið að taka rúguppskeruna
hans, en þetla er hláfátækt
karlgrey, herra fulltrúi. Þér
ættuð nú að lofa honum að
sleppa núna. Jólin e'ru að koma
— og svo framvegis.“
„Bláfátækt karlgrev — já, að
visu, en undirförull og illvilj-
aður.“
Lögreglufulltrúinn þagnaði.
Nú var komið kolamvrkur.
Klárarnir strituðust við að
draga kerruna upp seinustu
smáhæðina, áður en út á mýr-
lendið kom, en Ondra var hætt-
ur að örva þá með þvi að segja:
..Áfram nú, herra mínir.“ Og
hann beitti ekki svipunni. Og
hann hagði. eins og lögreglu-
fulltrúinn, sönglaði ekki heldur,
en var mjög hugsi á svip.
Og þannig gekk uns þeir voru
komnir niður í hallann hinum
megin, en það var svo dimt orð-
ið, að ekki sást til þorpsins.
Svalur vindur hlés yfir mýr-
arnar hlautar og skuggalegar,
en skýjahólstrarnir, sem höfðu
náð niður í mið.iar hliðar fjall-
anna í fjarska. færðu sig ofar.
Það varð æ svalara, það var far-
ið að frjósa, og það varð eins
og himinhvolfið yrði víðara og
hlárra og stiörnurnar fóru að
koma i Ijós, hver af annari, og
hað varð sæmilega rathiart. En
klórarnir fundu ekki til kuld-
í?ns og fóru :;inn vana, hæga
gang.
„Sláðu i þá, annars frjósum
við í hel“, æpli sá gildvaxni
reiðilega.
Ondra fepti kæruleysislega til
klárflnna og sveiflaði svipunn}.
en liann sló ekki í þá, og þeir
héldu áfram eins og ekkert
liefði i skorist og fóru hvorki
hraðara né hægara en áður.
Ondra gat ekki um annað
hugsað en vesalings gamla
Stanochoy. Og nú átti að taka
frá honum vetrarbjörgina i
fyrramálið.
„Það varst þú, sem leiddir
jiessa ógæfu yfir mig,“ fanst
Ondra liann lieyra Stanochoy
gamla segja, og þegar hann
hefði sagt þetta mundi liann
hjóða honum inn í litlu stofuna,
því að Stanoyclio var ekki þann-
ig gerður, að hann væri að erfa
það við menn, ef þeir gerðu
honum i móti. Stanochov
mundi hjóða honum að setjast
að horði með þeim. En Stan-
ochoy vesalingur mundi gráta.
Ondra var viss um það. Hann
vissi hvað Slanoclioy var við-
kvæmur.
„Ef eg gæti nú hjálpað hon-
um,“ hugsaði Ondra. „Dottið
niður á eitthvað, svo að hann
gæti komið kornhirgðunum
sínum — þessum fáu pokum —
fyrir á óhultum stað núna i
nótt, svo að lögreglufulltrúinn
kæmi að kornskemmunni
tómri. Ef jiað tækist ekki,
myndi Stanochoy svelta alla út-
mánuðina. Og ]iað mátt-i ekki
verða. .Ta, eitthvað varð að taka
til hragðs.
Framundan var mýri — poll-
ar og tjarnir - fen, fúaflóar.
TTjólin sukku i og klárarnir
gátu vart komið kerrunni á-
fram. Aur, aur, í hvaða átt sem
litið var.
Ondra tók i taumana og
stöðvaði klárana.
Það var aftur farið að ]iykna
í lofti og skuggalegt, hvert setti
lilið var.
„Eg lield, að við förum villir
vegar, herra Iögreglufulltrúi,“
sagði Ondra og leit áhyggju-
fullum augum ýmist fram eða
lil annarhvorrar hliðar.
Allur hrekkjalómssvipur var
horfinn af andliti Ondra. Það
sá lögreglufulltrúinn mætavel.
TJann horfði alvarlega á
Ondra.
„Revndu að átta þig, dreng-
ur. Ef illa fer skaltu verða
hýddur, þvi lofa eg.“
Ondra kipti i taumana, sveifl-
aði svipunni og sagði:
..Haldið yður fast, fulltrúi.“
Beint framundan sáust Ijós.
Það var húið að kveikja í ]iorp-
úiu. Hundgá heyrðist ' fjarska
Nokkur fet til hægri glitti í
valn. Og þangað ók Ondra.
„Hvað er þetta?“ spurði lög-
reglufulltrúinn.
„Mýrarsund, sem vatn stend-
lir ó, jhetTS minn, Vegurinn Hgg*
ur yfir sundið, en vatnið er
grunt og engin hætta á ferðum.
Það eru bara fáeinir holuskratt-
ar sumstaðar, og mér tekst
vanalega að sneiða hjá þeim,
hvort sem eg er akandi eða fót-
gangandi, enda færi nú að
kárna gamanið ef vagninn sæti
fastur í einhverri gamalli svarð-
argryfju þarna i mýrinni. —
Haldið yður fast, fulltrúi, sagði
eg. Nú leggjum við til sunds.“
Klárarnir gengu ótrauðir á-
frarn, þótl vatnið væri næstum
í kvið, en þeim varð æ erfiðara
að draga vagninn, því hjólin
voru að festast í leirnum.
„Stöðvaðu hestana, þræll-
inn,“ sagði fulltrúinn dauð-
skelkaður, og sveipaði um sig
loðskikkjunni. „Ætlarðu að
drekkja mér, heimskinginn
þinn. Séru ekki, að það er farið
að renna inn í kerruna?“
Ondra stöðvaði hestana. Og
kerruhjólin sukku enn dýpra
niður í aurinn á miðju mýrar-
sundinu.
„Hæ, áfram,“ kallaði Ondra
styrkum rómi og nokkrar villi-
endur flugu upp með gargi
miklu og vængjaþyt, og hurfu
í náttmyrkrið.
„Yið verðum líklega að ger-
ast vaðfuglar, lierra fulltrúi, og
reyna að vaða á hurt,“ sagði
Ondra.
„Heimskingi, híddu við þar
lil við erum lausir úr þessum
vanda; þú skalt sannarlega fá
að kenna á því. Yið drukknum
hér sem rottur, nautshausinn
þinn.“
„Nei, við drukknum ekki,
herra lögreglufulltrúi, — við
drukknum ekki. Verið alls ó-
smeykir. En hver sem væri
mundi villast i þessu myrkri.
Verið rólegir.“
Og Ondra fór að þukla um
aktýgin. Hann virtist vera að
laga þau til á klárunum, herða
á gjörðum eða losa um, og ým-
ist sönglaði hann eða ragnaði,
en loks settist hann aftur í ek-
ilssætið og öskraði:
„Áfram nú, herrar minir!“
Hestarnir ryktu i, en alt í einu
losnaði annar við stöngina og
stakst á hausinn ofan í bleyt-
una, og aktýgin sviftust af hon-
um um leið, en hinn hesturinn
stóð grafkyrr við stöngina.
„Hver þremillinn, livað geng-
ur nú á?“ öskraði lögreglufull-
trúinn.
„Dorcha, Dorcha,“ kallaði
Ondra til hestsins, sem laus var,
og máelti til hans gæluorðum
lil þess að fá hann til að lcoma
aftur. En hesturinn var gripinn
fælni og æddi burt og Ivvarf
brátt sjónum, án þess aö skéýta
nokkrH um köll Ondra.