Vísir Sunnudagsblað - 24.12.1939, Page 14

14
y ísir
irnar af orku og ósérplægni,
sem eru svo undursamlegir, eig-
inleikar lijá hestunum. okkar.
En hesturinn sem Elín reið var
eklci eins vanur. Það var því
likast sem hann brysti kjark og
treysti sér ekki í þenna lífs-
háska. Hann var tregur, honum
fipaðist í sköflunum og Elín
átti erfitt með að halda honum
í veðrið.
Ágúst póstur var veraldar-
vanur. Og hann var líka vanur
óveðrum og ófærð á Fróðár-
heiði. Hann þekli leiðina eins
vel og fingurna iá sér og þess
vegna hélt hann öruggur og ó-
trauður í veðrið — í áttina til
Húða.
En livað dugði kunnugleiki á
landi sem ekki sást? Hver
þekkir snjóinn? Fróðárheiði
var öll ein samfeld fannbreiða,
livít og endalaus í þyrlandi
hríðarm&kki og æðandi roki.
Þar var livergi fóthvíld að
finna og livergi dökkan díl að
sjá.
En Ágúst póstur var þeirri
fágætu gáfu gæddur, að rata
samt. Hann rammaði á sælu-
liús sem stendur á miðri Fróð-
árheiði. Fólk sem óvant er
hríðarveðrum fær ekki skilið,
hve dásamleg gáfa það er,
sem einstöku mönnum og
skepnum er gefin og fram
kemur í ratvísi þeirra — að
þræða beint strik, þó hvorki
sjáist til himins né jarðar.
En sæluhúsið á Fróðárlieiði
var að þessu sinni ekkert sæl-
unnar hús. Dyrnar stóðu opnar
og kofinn var fullur af fönn.
Ivlukkan var orðin fjögur þeg-
ar þau komu þangað, en þar
var ekki viðht að bíða af sér
óveðrið, því afdrep var þar
varla betra en úti. Samt fóru
þau inn og námu litla stund
staðar í kofanum á meðan þau
snæddu ofurlítinn nestisbita. Á
meðan hímdu hestarnir í af-
drepi undir kofaveggjunum, en
þeim var kalt, þeir voru óróleg-
ir og snéru sér skjálfandi undan
veðrinu.
Þeim Elínu og Ágúst kom
saman um það, að freista þess
að halda ferðinni áfram suður
yfir heiði, enda þótt veðurofs-
inn væri óstjórnlegur orðinn,
hríðin svo svört að varla sá út
úr augunum og þar að auki
heint í fangið að sækja. En
Ágúst bjóst við, að veðrinu
slotaði er sunnar dræi — það
gerir það stundum í sunnanátt.
Og svo voru þau konmin svo
langt áleiðis, að þeim þótti það
hart að snúa við.
Aftur var lagt af stað. Færðin
virtist versna um allan helming
því sunnar sem dró. Það var
ekki nokkurt viðlit að halda
lengur í þá átt sem pósturinn
taldi veginn vera, því hestarnir
láu þar svo að segja ósjálf-
bjarg'a á miðjar síður í sköfl-
unum og brutust um, án þess
þó að hreyfa sig verulega úr
stað. Þannig var ekki viðlit að
halda ferðinni áfrarn.
Ágúst tók þá til bragðs, að
beygja út af leið sinni og liugði
það myndi verða betra ef liann
liéldi ofar í hlíðina. Fannirnar
yrði þar ef til vill minni. Þessi
von hans brást, því þótt liann
legði sig allan fram til að ská-
sneiða þá bletti sem helst var
fótlivíld að finna, var snjórinn
samt svo djúpur, að liestarnir
stóðu fastir.
Loks kom að því, að Ágúst
vissi ekki hvar hann var stadd-
ur. Það var í fyrsta skifti í ferð-
um hans yfir Fróðárheiði, sem
þannig var ástatt fyrir honum.
Þetta mun hafa verið nærri
klukkustund eftir að þau fóru
frá sæluhúsinu.
Þau námu staðar. Annað var
ekki hægt. Hestarnir komust
ekki i gegn um skaflana og
ekkert sást nema endalaus
hringiða bylsortans. Aulc þess
var komið náttmyrkur.
Ágúst kvaðst vilja líta eitt-
hvað í kringum sig, ef ske
kynni að liann fyndi einhvern
stað, vörðu eða þúfu sem hann
fengi áttað sig á, og ef liann
gæti fundið færa leið fyrir hest-
ana. Hann bað Elínu að vera
kyrra hjá hestunum og gæta
þeirra uns hann kæmi aftur.
Þess yrði ekki langt að bíða, þvi
hann ætlaði ekki langt.
Ágúst póstur kom ekki aftur.
Fyrst eftir að liann fór, bjóst
Elín við honum á hverri stund
— hverju augnabliki sem leið.
En smám saman fór eftirvænt-
ingin og óþx-eyjan að gex-a vart
við sig, og spurningin að vakna
í huga hennar: Hvað lxafði
skeð?
í þessu veðri og á þessum
stað gat alt skeð. Ágúst gat
hafa vilst, en hann gat líka
hafa ln-apað, því suður af heið-
inni lágu víða há og hættuleg
björg. Elín vissi það, og það jók
á kvíða hennar og hugarangur.
Elín hélt í hestana og beið.
Það var löng og In-æðileg bið.
Að lirópa var þýðingarlaust.
Stormgnýrinn kæfði öll hróp í
fæðingunni. Snjórinn þyrlaðist
upp í munn Elínar og hún greip
andann á lofti í hvert sinn sem
hún gerði tilraun til að opna
munninn.
Elín — tvítug stúlka, óreynd
í stórhi-íðum og óvön þeim með
öllu —■ var einsömul langt uppi
á heiði í æðandi fárviðri, vilt í
náttmyrkri og blindhríð. Og í
næstu málægð vissi hún af geíg-
vænlegum hömrum, svo að
hvert óvai’kárt spor gat orðið
henni að bráðum bana. Hvaða
manneskja, karl eða kona,
vildi feta í fótspor þessarar
ungu stúlku og lifa þessar
lu’æðilegu stundir, sem hún átti
á Fróðái’heiði rétt fyrir jólin
1937?
Elín átti ekki í annað liús að
venda en vera kyr og láta fyrir
bei-ast þar sem hún var stödd.
Og þegar hún var orðin úrkulna
vonar urn að Ágúst kæmi aftur,
fór hún að útbúa sér skýli,
einkum til að vei-ja andlitið
gegix látlausum bai'ningi lxrið-
arinnar. Hún spi’etti af hestun-
um og hlóð hnökkunum og
töskunum upp áveðurs við sig
svo hún gæti haft svolítið af-
drep undir þeim. Svo liafði lxún
lika nokkurt skjól af liestun-
urn sem hímdu skjálfandi í
hnapp og þorðu sig hvergi að
hreyfa.
Vegna líkamshitans þiðnaði
snjói’inn á höildum og hálsi,
svo að vetlingar og eins trefill-
inn blotnaði. Þá fór Elin niður
í töskurnar, náði þar í svell-
þykkan kjól sem hún átti og
vafði lionum um liáls sér, en
blautum treflinum utan yfir.
Hún náði líka í þurra ullar-
sokka og stakk höndunum nið-
ur i þá, en fór i blauta vetling-
ana utanyfir. Að þessu var
mikil bót, a. m. k. í svipinn, á
meðan jxetta var að blotna. En
verst af öllu voi’u stígvélin; þau
voru víð, snjórinn þyrlaðist
niður í þau, þar þiðnaði hann
svo hún varð rennblaut í
fæturna.
Elín lá skjálfandi í skjóli reið-
tygjanna og hestanna í ísköld-
um snjónum og leið illa. Þegar
hún hélst ekki lengur við fyrir
kulda, reis hún á fætur og reik-
aði í kringum lxestana. Fárviðr-
ið var svo mikið, að liana
lirakti. Þessvegna vai’ð hún að
híta á jaxlinn og bölva í hljóði.
Hún lagðist skáhalt i rokið og
spyrnti við, því liana mátti ekkj
hrekja svo langt að hún fyndi
ekki hestana og skýlið sitt aft-
ur. - I Ólafsvík var veður svo
vont þessa nótt, að með eins-
dæmum þótti, og þá þarf ekki
að undra, þótt veðui'hæðin væri
mikil liátt uppi á heiðum, mörg
hundruð nxetrum fyrir ofan
sjávarmál.
Elin var klukludaus og hún
vissi ekki hvað tímanum leið.
En hún lifði lxeila eihfð þessa
nótt — og þjáningar og vanhð-
an stúlkunnar á þessai’i lxræði-
legu nótt fáxun við aldrei skilið
til fullnustu, sem ekki höfum
reyixl eitthvað áþekt um æfina.
En eina huggun, saxxnkallaða
afþreyingu, hafði Elín þó á
þessax’i nótt skelfinganna. Og
það var hundur — svartur stór
hundur sem pósturinn átti.
Hann hafði annaðhvort orðið
eftir hjá Elínu og' hestimunx
eða snúið til haka frá póstinunx
er liann hvai’f út í hríðina unx
kvöldið. Elín vissi ekki hvort
heldui’, því liún veitti liundin-
uixx ekkf athygli fyr en löngxi
eftir að Ágúst var farinn. En
hún varð sái’fegin þessum
tx-ygglynda vin, enda þótt hann
gerði lítið annað en grafa sig
niður í fönnina og skjálfa.
Er leið á kvöldið, breyttist
veði’ið smám sanxan. Frostið
rénaðf og hylurinn breyttist í
slydduhríð. Rokið hélst óbreytt
fram undir moi’guxx, en þá slol-
aði veðrinu og það byrjaði að
í-igna.
Alla þessa íxótt leið Elín óg-
urlegar þjáningar af kulda. Hún
var hætt að finna til handa og
fóta, hendumar voru orðnar
stokkbólgnar og voru stöðugt
að bólgna. Það senx Elínu var
vex’st við af öllu, var svefninn
sem ásótti liana og lél haixa
aldrei liafa stundlegan fx-ið.
Hún vissi að þessi svefnhöfgi
var glottandi dauðinn sem á
bak við liana beið. Hamx beið
þar xxieð útrétta hramma til að
grípa haixa við fyrsta tækifæri.
I hvert skifti senx húxx var kom-
in að því að blunda, reif hún
sig á fætur í ofhoði og fór á
stjá. Það rak svefninn burtu i
nokkur augnablik. Öðru hvoru
fór hún niður í klyftöskurnar,
náði þar í nestisbitann sinn og
snæddi. Við það hlýnaði henni
unx stundarsakir, en það var
skaixxmgóður vernxir, því kuld-
inn var öllu öðru yfirsterkari.
Hann ætlaði hana lifandi að
drepa.
Flestii’, sem í’eyndu að lifa
sig í fótspor þessarar ungu
stúlku, myndu óefað álykta
sem svo, að Iangtum verra en
Ixríð og kuldi, hlyti þó óttinn að
hafa vei-ið, senx hefði gagntekið
liana.
Eix það aðdáunarverða var
það, að Elhx var ekki óttaslegin.
Hún óttaðist að vísu uxxx stund-
arsakir afdrif póstsins, þar eð
hann kom ekki til baka. En
hún vissi hinsvegar, að póstur-
inn var allra manna kunnug-
astur á þessai’i leið, og hún
gerði sér voixir um, að liann
myndi hafa komist til bygða.
Og einmitt þessf von var það,
senx gaf henni trúna á lijálp.
Ágúst póstur gat sagt til hennar,
og gæti hamx elcki leitað að
henni, gat hann samt gefið
o