Tíminn Sunnudagsblað - 31.03.1963, Blaðsíða 7

Gekk nú á ýmsu, unz Arpad, kon-
ungur Magyara, brauzt til valda í
landinu um Ö00 e. Kr. Niðji hans
var Stefán konungur hinn helgi, sá
hinn sami, sem nú var verið að heiðra
með þessum glæsilega mannfundi.
Sló svo karlinn út í að'ra sálma
og fór að tala um Hitler og Austur-
ríkismenn, sem þá nýlega höfðu sam-
einazt Þriðja ríkinu. Sagði karlinn,
að Austuiríkismönnum hefði boðið
nauðung ein til þess að ganga inn í
ríki Hitlers,. því að þeir hefðu ekki
mátt við margnum. Kvað hann Hitler
hinn versta mann. — Meðan karlinn
hélt þessa fróðlegu tölu, sat frú
Polgár og reykti með tómlátum svip.
Þegar henni hafi þótt kai'linn hafa
frætt mig nóg, sagði hún, að mál
myndi fyrir mig að ganga í búðir
og kaupa mér föt. Sagðist hún ger-
þekkja allar helztu tízkuverzlanirnar
í Búdapest. Kkki varð ég hissa á
þessari uppástungu, því að í augum
þessarar heimskonu hefur búnaður
minn áreiðanlega verið heldur óbrot-
inn. Mér hafði aldrei dottið í hug að
rogast með mikinn skrautfatnað á
þessari göngu minni, því að slíkt
samrýmdist ekki anda pílagríma.
Enda fylgir sá ókostur miklum fata-
birgðum á ferðalögum, að þá verður
í sífellu að kaupa sér burðarmenn til
þess að dragast með töskurnar, og
þarf þá nægan farareyri til þess að
borga slíka aðstoð.
Mig langaði heldur alls ekki til
þess að fara 1 göngu með þessari
fýlulegu fegurðardís. Tókst mér að
eyða málinu að sinni og slapp út í
borðsalinn. Þar var læknisfrúin fyrir,
og fór ég að segja henni borgunarskil-
málana. Hún hristi höfuðið, en sagði
ekkert. Fann ég strax, að frúin lá
undir einhverri þvingun og vildi sem
minnst við mig tala. Fór ég nú inn í
hið skrautlega herbergi mitt og sett-
ist við að skrifa heim og í dagbókina,
sem ég hélt alla þessa ferð. Ekki
hafði ég lengi setið, þegar inn kem-
ur stofustúlka. Hún talaði þýzku, og
skildi ég hana nokkum veginn. Er-
indið var að biðja mig að hafa skipti
á herbergjum, flytja mig í annað
minna, því að nú væru komin hjón,
sem þyrftu á stóru herbergi að halda,
en mikil þröng í öllum gististöðum í
borginni. Eg játti þessu í grandaleysi,
því mér var í rauninni alveg sama,
hver svefnstaðurinn var, þar sem ég
ætlaði mér að vera úti við alla daga
og skoða mig um. Fór nú þessi stúlka
út, og að vörmu spori kemur önnur,
sem ekkert gat talað nema ungversku.
Hún var ákaflega elskuleg á manninn,
eins og sveitafólk virðist yfirleitt
vera í þessum löndum, með hlýlegt
og einlægt svipmót. Hún tók tösku
mína, og fórum við síðan út að leita
að nýja herberginu. Þá kom í ljós, að
mér var ætlaður staður inn af eld-
húsinu hjá þeim. Varð ég í fyrstu
allhissa, en hugsaði þá sem svo, að
svona lítið og ósjálegt herbergi hlyti
að vera mjög ódýrt, og gæti ég því
sparað þarna drjúgan skilding. Enda
var umhverfi þetta alveg í anda píla-
gríma, sem sækjast eftir sem óbrotn-
astri gistingu og viðurgeiningi, sam-
kvæmt anda yfirbótar. — Mér flaug
ekki í hug annað en Polgár myndi
skila mér aftur einhverju af þessari
upphæð, sem ég hafði greitt fyrir
hið ríkmannlega herbergi, sem ég nú
var farin úr. Herbergi stúlkunnar var
þokkalega umgengið, þótt það væri
Ungversk sveitakona í þjóðbúningi.
lítið. Þar voru myndir á veggjum,
sjáanlega af fólki hennar, fyrir fram-
an bændabýli. Eg reyndi að spyrja
hana með bendingum, hvert hún sjálf
færi, og lét hún mig skilja á látbragði
sínu, að af því skyldi ég engai áhyggj-
ur hafa. Annars virtist mér stúlkan
kvíða því, að mér líkaði ekki þessi
vistarvera, og viytist mér sem henni
þætti eitthvað leiðinlegt að flytja
mig þarna inn. Eg reyndi að gera
henni ljóst, að allt væri þetta í bezta
lagi, og glaðnaði þá mikið yfir stúlk-
unni. Settist ég nú þarna að og hélt
áfram bréfasknftunum. Heyrðist þá
allt í einu háa rifrildi innan úr eld-
húsinu. Þekkti ég þar rödd frú Pol-
gár, og var hún ekkert fyrirmann-
leg í málrómnum. Einhver kona svar-
aði henni fullum hálsi. Þetta var ekki
'í síðasta sinn, sem ég heyrði glymj-
andann af erjunum í eldhúsinu.
Stundum rifust hjónin hvort við
annað, stundum við þjónustufólkið.
Þetta var leiðmlegur heimilisbragur,
en stundum allt að því kátbroslegur.
En þarna var ein mannvera, sem auð-
sjáanlega leið ekki vel undir öllu
þessu rifrildi. Þetta var hinn fimmtán
ára gamli sonur þeirra Polgárshjóna.
Þunglyndislegur, prúður og kurteis
drengur — fullorðinn fyrir ár fram.
Dapurleikinn skein út úr alvarlegu
unglingsandlitinu, og þá sjaldan hann
brosti, þá var brosið þvingað. Aldret
sá ég hann hlæja. Hann var hár og
mjög grannur, svarthærður og svart-
eygður. — Mér leizt miklu betur á
þennan vesalings dreng heldur en
hitt hyskið í þessu húsi, og afréð ég
því að bið'ja hann að fylgja mér úti
við, þar sem hann gat talað allgóða
ensku. Varð frú Polgár ánægð með
þessa uppástungu mína, og drengur-
inn varð sjáaniega feginn að fá þarna
tækifæri til iþess að vinna sér eitthvað
inn og hafa nokkuð fyrir stafni. Ann-
ars var hann vanur að sitja í boið-
stofunni og horfa spurulum alvöru-
augum á gestina. Hlátrasköll ítal-
anna voru honum sjáanlega ráðgáta.
Dóttur lækhisfrúarinnar sá ég aldrei.
Móðir hennar sagði, að hún væri bú-
in að fá ágæia vinnu seni fylgdar-
kona einhverra hjóna á vegum Pol-
gárs. Frúin sjálf sást sjaldan. Býst ég
við, að hún hafi búið í þessu gisti-
húsi Polgárs stuttan tíma og síðan
flutt sig í annað gistihús, sem Polgár
rak á öðrum stað i borginni. Gekk
ég nú út með drengnum. Eg spurði
um hátíðahöldin, en hann eyddi því.
Gengum við nú eftir fremur dimmu
stræfi og voru stórhýsi á báðar hend-
ur — sjáanlega íbúðarhús. Sé ég þá
auglýsingaspjöld fyrir ofan útidyr
eins hússins. Þar stóð „Arizona".
Spurði ég drenginn, hvað þetta
Ameríkuörnefni ætti að þýða. Hann
kvað þetta vera næturklúbb. Rifjað-
ist þá upp fyrir mér grein á mynda-
síðu í dönsku blaði, sem ég hafði les-
ið fyrir nokkru. Þar var verið að
segja frá hinni frægu frú Arizona,
sem ræki samnefndan næturklúbb í
Búdapest. Var þetta sagður allfrægur
skemmtistaður ríkismanna og höfð-
ingja, og átti þessi frú Arizona að
vera sérlega hugkvæm að finna upp
á nýjum skemmtiatriðum til handa
gestunum. Einkum þótti frúnni tak-
ast vel upp, þegar hún lét festa helj-
armikla ljósakrónu upp f loft aðal-
salarins. Var sú ljósakróna með þeirri
frumlegu skreytingu tilsmíðuð, að
fáklæddar stúlkur voru látnar príla
upp í Ijósakrónuna og hanga þar i
alls konar fáránlegum stellingum,
gestunum til augnayndis. Varð mönn-
um svo starsýnt á stúlkutetrin, að loks
gekk fram einn tiginborinn barún og
bað um hönd einnar stúlkukindarinn-
ar, er I Ijósakrónunni hékk. Var það
mál auðsótt, og var brúðkaup þeirra
haldið þama hjá frú Arizona af
mikilli rausn. Var þá önnur stúlka
hengd upp i ljósakrónuna f stað
þeirrar, er var orðin barúnsfrú. Brá
þá skjótt við einn ágætur greifi
og bað sér stúlku þessarar fyrir konu.
Gerðist hún þegar greifafrú. Sem nú
tíðindi.þessi spurðusf víða, þá vildi
mikill fjöldi kvenna óður og uppvæg-
ur frá að hanga í ljósakrónu frú Ari-
zona, og' fengu það færri en vildu.
Eg spurði drenginn, hvort saga þessi
T í M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
295