Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1963, Blaðsíða 19

af dálítilli hreyfingu. Og svo er allt-
af gotf að létta sér ögn upp“.
Feðginin gengu þegjandi áleið'is til
Gordóla. Vegurinn hlykkjast eftir
hlíðinni, hátt uppi yfir farvegi ár-
innar, sera rennur með fossaföllum
og iðuköstum eftir dalskorunni.
„Getum við ekki gengið með ánni?“
sagði Sylvía.
„Ekki býst ég við' því“, svaraði fað-
ir hennar. En hann vildi þó fara að
vilja dóttur sinnar, svo að hann bætti
við því, að þeim lægi ekkert á —
þau gætu reynt það.
Þau fóiu niður snarbrattan stíg,
sem lá í ótal krókum og bugðum nið-
ur að ánni, þar sem hún féll beljandi
í klettaþröng. Neðan við þröngina
var lygn hylur, spegiltær — svo tær,
að hver steinvala í botninum sást
greinilega. Hingað til höfðu feðg-
inin aðeins skipzt á örfáum, hvers-
dagslegum or'ðum. Þetta fálæti olli
því, að Daníel fann betur en nokkru
sinni áður, hve mikil breytiug hafði
orðið á framkómu Sylvíu.
„Sjáðu, hvað steinarnir eru falleg-
ir!“ sagði Sylvía allt í einu, og benti
á einkennilega, fetsbreiða malarrönd
niðri í vatninu
„Þetta eru riðstöðvar silungsins,"
sagði faðir hennar. „í lok september-
mánaðar kemur silungurinn neðan
úr dalnum og gýtur hér í hyljunum.
Hryggnurnar leita upp hylji með
sporðinum og ryðja grópir í botninn.
f þær hrygna þær, og svo fá hrognin
afdrep á milli steinanna".
„Er það þannig, sem silungarnir
verða til?“
„Þegar hrygnurnar hafa hrygnt,
koma hængarnir og frjóvga hrognin.
Þeir fylgja hiygnunum eftir og
spræna þykkum, hvítum vökva ofan
í grópirnar, þar sem hrognin eru.
Að nokkrum i;ima liðnum kviknar líf
í hrogmmum."
Sylvía starði hugfanginn á malar-
röndina í hylnum, þar sem þessi ævin-
týri gerðust.
„En hvað þetta er skemmtilega ein-
falt“, sagði hún.
„Silungurinn iðkar ekki kirkjuferð-
ir, barnið mitt“.
Lengri urðu samræður þeirra ekki
á heimleiðinni.
„Talaðirðu við hana?“ spurði Fíló-
mena, þegar Damíel kom heim.
„Ekkeit“.
Svo rann upp sá dagur, að verk-
fræðingurinn fór í fyrsta skipti út
úr herberginu, þar sem hann hafði
hafzt við, og lagðisf á stól úti í ald-
ingarðinum. Ágústínus og Katrín
komu gangandi eftir veginum frá
Gordóla.
„Ungfrú Sy!\'ía“, kallaði verkfræð-
ingurinn.
Katrín heyrði þetta. Hún nam
skyndilega staðar — stóð kyrr sem
gróin væri við jörðina. Svo gekk hún
að limgerðinu, sem á milli aldingarðs-
ins og vegarins var, og gægðist inn
fyrir. „Daníel“. sagði hún, titrandi
frá hvirfli til ilja, „Daníel! Þetta er
njósnarinn, sem ég sagði þér frá“.
„Ertu gengin af vitinu?“ hrópaði
Daníel. Og svo sagði hann henni, að
með þennan mann hefði verið komið
þangað stórslasaðan, að kvöldlagi,
þegar hann var ekki heima.
Katrín gekk að limgerðinu í ann-
að sinn og lýndi á manninn, sem nú
var niðursokkmn í innilegar sam-
ræður við Sylvíu.
„Auðvitað er þetta hann“, sagði
hún. „Eg forða mér burt, áður en
hann sér mig“
„Gott og vel ‘, sagði Daníel. Hann
var orðinn býsna fölur. „Segðu
Ágústínusi að koma hingað á morgun
um þetta leyti. Eg skal haga svo til,
að maðurinn sjái hann ekki“.
Sylvía kom til föður síns að litilli
stundu liðinni. „Sjúklingurinn okkar
er alveg að ná sér“, sagði hún við
hann. „Það væri fallega gert af
þér, ef þú talaðir svolítið við hann
stöku sinnum. Mikið var gaman, að
tilviljunin skyldi færa okkur svona
góðan mann“
„Já, auðvitað — ég hefði gaman
af því að tala við hann“, svaraði
Daniel og leitaðist við að dylja geðs-
hræringu sína. „Við gætum matazt
öll saman í dag.“
En það varð fátt um samræður
við matborðið. Daníel afbar það ekki
að horfa á þennan mann, sitjandi
á milli systranua. Hann afsakaði sig,
kvaðst vera með höfuðverk og gekk
út. Að stundu liðinni komu þau út
í aldingarðinn til hans.
„Hvað hafa biöðin sagt í fréttum?"
spurði verkfræðingurinn svonefndi
gestgjafa sinn. „Eg hef ekki séð dag-
blað í margar vikur“.
„Það gerist einhver voði á hverjum
degi“, svaraði Daníel. „í gær varð
ægilegt járnbrautarslys í Frakklandi,
og hundruð manna fórust“.
„Það gerist alltaf einhver voði",
tók verkfræðingurinn upp eftir
Daníel. „Enn hörmulegra er þó,
hvernig fólk steypir sjálfu sér í ó-
gæfu. Hugsum okkur þessi hundruð
manna, sem fórust í járnbrautarslys-
inu í gær. Þetta hafa verið stúdentar,
bændur, kaupsýslumenn, liðsforingj-
ar, læknar, sölumenn og lögfræðing-
ar, allir í sömu lest. Þeir voru í
sömu lest — og þó ekki. Bændurnir
voru að hugsa um markaðsverðið,
lögfræðingarnir um heiðursmerki,
liðsforingjarnir um auðugt kvonfang,
læknarnir um þras við bæjaryfirvöld-
in I þorpunum, þar sem þeir áttu
heima, stúdenlamir um nýju bindin,
sem þeir höfðu keypt. Þannig fór
hver sínar götur. Það ekur hver í
sinni lest. En svo voru þeir skyndi-
lega allir settir í sömu lestina —
lest dauðans Bindi stúdentsins eru
troðin í svaðið undir stígvélum bónd-
ans, sverð liðsforingjans nístir hjarta
kaupsýslumannsins, nýju skórnir í
farangri sölumannsins tortímast 1
reyk og eidi. heir voru allir í sömu
lest, þó að þeir vissu það ekki“.
„Yfirmenn járnbrautanna flýttu
sér að rjúfa þessa einingu dauðans",
sagði Daníel. „Þeir flokkuðu líkin
eftir því, hvort þau voru í Ioðfeldum
eða ekki.“
„Á þá togstreita mannanna að ná
út yfir gröf og dauða?“ sagði Sylvia.
„Það er regindjúp á milli eðli
manns, ætlunarverks hans og þess,
sem þjóðfélagið gerir úr honum“,
svaraði slasaði maðurinn. „Þetta lá
á mér eins og mara á meðan ég barð-
ist við dauðann. Við erum öll hvert
í okkar lest, og þó ökum við eftir
sömu brautartemunum."
„Þjóðfélög nútímans eru grund-
völluð á aðgreiningu og fjandskap
eins í garð annars", sagði Daníel.
„Miklum meirihluta mannkynsins er
meinað að njota ávaxtanna af iðju
sinni. Menn hafa ekki fyrr lokið
verki en það, sem varð fyrir atbeina
þeirra, er ekki lengur þeirra eign,
heldur óvina þeirra. Ávöxtur starfs-
ins gengur í bandalag við óvini þess,
sem innir það af höndum. Dauðir
hlutir eru gerðir að skurðgoðum, sem
allir verða að lúta.“
„Þaif þetta að vera svona um alla
framtíð?" spurði Sylvía.
„Þegar ég var ungur“, sagði slas-
aðj maðurinn, „lét mig líka dreyma
um þjóðfélag, sem væri betra en það,
sem við lifum í . . .“
Daníel tók til rekunnar og hélt
áfram moldarvinnunni í aldingarðin-
um. Vorið nálgaðist, og það var margt,
sem kallaði að. Hann rak rekuna af
afli niður í moldina, steig á fót-
stigið með hægri fæti og fylgdi fast
eftir, kastaði síðan moldarkögglinum
af blaðinu. Fílómena muldi moldina
með hrífu og rakaði yfir jafnóðum.
Höfugan þef aí rakri mold lagði um
allan aldingarðinn. Stórir svitadrop-
ar hnöppuðust a þungbúnu og þreytu-
legu andliti Daníels. Slasaði maður-
inn hélt kyrru fyrir i garðinum, þar
til komið var kvöld og fyrstu stjörn-
ur fóru að tindra yfir Senerífjalli.
„Eg hef ekki horft upp í himininn
í mörg, mörg ár“, sagði hann lágt,
þegar hann var setztur að kvöldverð-
arborðinu með heimiliisfólkinu.
Sylvía stóð upp og gekk burt. Hún
var aftur með bók i hendinni.
„Þetta minuti mig á kafla í öðru
bindinu af Stríði og friði eftir Tol-
stoj“, sagði hún. „Andrés fursti særð-
ist í orrustu milli Rússa og Frakka í
nóvembermánuði 1805. Tolstoj segir
þannig frá:
„Hann opnaði augun i von um að
sjá, hvernig stimpingunum hefði lykt-
að — hvort rauðhærða skyttan hefði
T í M 1 N N
SUNNUDAGSBLAÐ
379