Tíminn Sunnudagsblað - 25.08.1963, Qupperneq 3

til kvöldsins með óhögguðum um-
merkjum frá því ag' slysið varð.
Að gerðri likskoðun var álit lækn-
isins 1 Norðfjarðarlæknishéraði, að
dauðaorsök Frímanns hefði verið
hjartabilun en ekki dnikknun.
III.
DUL OG DRAUMAR.
Þessi hörmulegi atburður vakti mik
ig umtal og ugg. Hann þótti hafa orð-
ið með svo miklum ólíkindum. Veðri
eða sjólagi var ekki um kennt né
öðrum kuniium orsökum. Leiddi þetta
hugi ag reimleika orðrómi, sem um
langan aldur hafði fylgt bænum í
Viðfirði og ágerzt eða magnazt fyrir
nokkrum imm.
Upphaf reimleikanna í Viðfirði hef-
ur í sögnum verig rakið til öndverðr
ar 18. aldar á þessa leið:
Eitt sinn — sem oftar — var hald-
inn dansleikur í Viðfirði, eða önnur
almenn skemmtisamkoma. Meðal
samkomugesta voru skipsmenn af
franskri fiskirkútu, sem lá þar á firð-
inum. Skipverjar höfðu meg sér
áfengi, druklnj fast og urðu ölóðir.
Missætti kom upp milli tveggja há-
setanna og hörð átök. Var annar
þeirra unglingsmaður en hinn full-
tíða eða roskinn og taldi sig vera um-
sjónarmann. hans og siðameistara.
Lauk svo, ag ungi maðurinn dauðrot-
aðist í viðuieigninni. Þegar sá roskni
sá, hvílíkt óhapp hann hafði hent,
lagði hann sig í gegn með rýtingi
sínum.
Skipstjórinn fékk leyfi til að grafa
líkin spölkorn frá bæjarhúsum.
Upp frá þessu tók að bera á reim-
leikum ýmiss konar í Viðfirði.
Skyggnir rnenr. þóttust sjá roskinn
mann svipþungan á gangi í bænum
og í nánd við hann. Miklar sögur
fóru ekki af reimleikum þessum en
orðrómurinn hélzt þó við.
Vorið ?ftir andlát Sveins bónda
var grafið fyrir stóru steinhúsi í Við-
firði til hliðar vig bæinn. í húsgrunn-
inum fjærst bænum var lítil hæðar-
þúst, sem haldin var dys hásetanna
frönsku. Þegar grafið var í þúst þessa,
varð þar fyrir beinasafn. Þetta var að
kvöldi dags, þegar vinnunni var hætt.
Nóttina eftir dreymir Frímann
ókenndan mann þungbúinn á svip.
Ávarpar hann Frímann og segir, að
það séu bem sín og félaga síns, sem
rótag hafi verið við í gærkveldi. Bið-
ur hann, ag ekki verði raskað ró
þeirra félaga, heldur breytt hús-
grunninum eða hann færður, ella
muni hann búa með þeim í húsinu
og kunni þá iila ag fara.
Ekki var tekið mark á draumi þess-
um og húsgrunnurinn grafinn sem
ætlag hafði verið, en beinin grafin
niður á öðrum stað.
Eftir að husi var komið upp og
farið var að búa í því ágerðust liinir
fyrri reimleikar: Heyranlegur um-
gangur um húsið, högg á hurðir og
glugga, aðsólcn og mártröð í svefni.
Ófreskir menn, þar á meðal systkinin
tvö, urðu sýnilega varir svipveru
þeirrar eða draugs, sem frá öndverðu
var talig að hefði hafzt við í bænum;
einkum var sótt ag Frímanni. Al-
mælt var, að reimleikavaldurinn væri
sjómaðurinn franski, sem fyrir um
það bil tveimur öldum hafði banað
sér í örvita æði.
Stuttu íyrir drukknun þeirra
bræð’ra sagði Frímann draum sinn,
sem hann taldi að vera myndi fyrir
skammlífi sinu, jafnvel allra þeirra
bræðra.
Brátt eftir slysið kom fram í
draumi skýring á því með hvaða hætti
það hafði orðið. Þann draum dreymdi
Sigríði, eizíu systurina.
Draumurinn var á þessa leið:
Henni þótti Frímann vitrast sér og
mæla svo: Svona fór það. Við vorum
komnir út og suður fyrir Horn (Barðs
neshorn) og búnir að renna færum,
báturinn lá flatur fyrir bárunni. Ég
sat við mastrið. Sá ég þá hvar stór
straumhnútur reis upp við borðstokk-
inn og féll yfir bátinn. Ég greip um
mastrig og hélt mér meðan sjórinn
féll yfir. Þegar af létti sjávarflóðinu,
var báturinn fullur af sjó og hina alla
hafði flóðið tekið útbyrðis. Þórarni
skaut í þessu bili upp vig borðstokk-
inn. Ég greip í hann þar sem ég náði
til og fékk hald á úrinu í vestisvasa
hans. í sama bili reið annar brotsjór
yfir bátinn. Ég náði Þórarni því ekki
inn, en sleppti þó ekki takinu og hélt
mér sem áður með annarri hendinni.
Þegar ólagig var gengið hjá, sá ég
ekkert til Þórarins, en hélt á úri hans
í hendinni. Ællaði ég þá að hreyfa
mig, en í sama bili hvarf mér vitund.
Báturina sjófullur á réttum kUi,
lík Frímanns fram yfir þóftuna og
úrið í kjöisogi bátsins staðfesta —
það sem það r.ær — frásögn draums-
ins. Straumhnútar á sjó eru kunn
fyrinbæri, en veður og sjólag daginn,
sem slysið varð, var ekki þannig, að
mönnum kærni sjóhnútur í hug. En
margt getur skeð á sæ.
Annan draum dreymdi Ólöfu móð-
ur bræðnniia eftir slysið. Henni þótti
Sófus koma að rúmi sínu og segja:
Ekki kom mér í hug, ag sá franskl
myndi hefaa sín svo grimmilega, að
taka okkur alla bræður.
Ilaustið sama sem slysið varð komu
bræðurnir f-.*am á tilraunafundi I
Reykjavík hjá Einari Kvaran og sögðu
fyrir munn miðilsins frá slysinu á
sama veg sem í draumi Sigríðar.
Á miðiLfundi hjá Hafsteini nokkru
síðar var spurt í áheym minni, sem
þessa frásögn ritar, hvort fleiri en
fjórir menn hefðu verið í bátnum.
Svarið var: Já þeir voru fimm, en
einn var ekki af þessum heimi.
Ekki vildu allir taka gildan —
nema að nokkru leyti — draum Sig-
ríðar, systur bræðranna, um orsök
slyssins. — Hvað olli sjóhnútum, eln-
um af öðrum í kyrru veðri og sjó-
lagi? — Var ekki draumur Ólafar hús-
freyju um slysvaldinn jafngildur
draumi Sigriðar? — Hvert gildi hafði
umsögn sláttumannsins á Stuðlum, ag
fimm hafi hanr. talig mennina í bátn-
um og í framhaldi af því staðfesting
þess á miðilsíundi hjá Hafsteini? —
Þessar spurningar sóttu á hugi ýmissa
en við þeim var engin svör að fá.
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
675