Tíminn Sunnudagsblað - 13.10.1963, Qupperneq 14

Auðbjórg Jónsdóttir, vinnukona,
49 ára.
Árið 1887 varð sú breyting á fólks-
haldi. að Snjólfur fluttist burt, en
Auðbjörg dó það ár. Þá um vorið kom
Bjarni Þorsteinsson, seytján ára, og
fyrsta barn þeirra Jóns og Helgu,
Guðjón að rafni, fæddist.
Dauða Auðbjargar bar með vo-
veiflegúm hætti, og hefur Jón Sig-
fússon sagt svo frá tildrögum þess
atburðar í bréfi til mín: „Auðbjörg
heitin villtist úr grasatínslu 5. ágúst
1887. og ieituðum við í viku og fund-
um ekki. En 20. sama mánaðar fannst
hún af pabha sálaða í húsi í Þormóðs-
hvömmum, þá með lífsmarki. Pabbi
reið strax í hasti út í Kambsel. Þar
bjó þá Jón Ámason, hálfbróðip pabba,
og var hún dáin, þegar þeir komu
inn eftir.“ í embættisbókum Hofs-
prestakalls segir og, að hún hafi dáið
20. ágúst, „varð úti á grasaheiði,
fannst á Geithellnadal“.
Um Auðbjörgu má annars segja
það, að hún mun hafa verið á Geit-
hellum nokkur ár, því að gamlir
reikningar sýna, að hún var skrifuð
þar 1880—1884. Hún fluttist frá
Geithellum í Víðidal, en óljóst er,
hvort hún var þar rúm tvö ár eða að-
eins eitt ár og nokkra mánuði.
Árið 1888 var þar sama fólk og ár-
ið áður að öðru leyti en því, að þá
ikemur þangað Sigríður Þorsteins-
dóttir, systir Helgu og Bjarna. Hún
var þar í tvö ár. Árið 1891 kom Krist-
ín Jónsdóttir. síðar barnsmóðir Sig-
fúsar, og var í tvö ár. Það ár var
fólkið flest, ellefu manns: Sigfús og
Ragnhildur, Jón og Helga, synir
þeirra þrír, Guðjón, Þorsteinn og Sig-
fús, þá á fyrsta ári, Bjarni, Kristín og
Þórlaug, móðir Helgu og Bjarna, og
dóttursonur hennar, Helgi Einars-
son, höfundur þessarar frásagnar.
Komu þau Þórlaug og Helgi í Viði-
dal árið 1891
Enn var þar sama fólk árið 1892,
nema hvað Þórlaug dó í ársbýrjun, og
hélzt svo árið 1893. 1894 fór Kristín
brott, en Sigríður Þorsteinsdóttir kom
þangað aftur. Eftir það varð engin
breyting, þar til þeir feðgar fluttust
úr Víðidal að Bragðavöllum.
* *
Jón Sigfússon skrifaði dagbækur
allan þann tíma, er hann var í Víði-
dal, og væri hann ekki sjálfur heima,
gerði Bjarni það. Þessar dagbækur
hljóta því að vera traustar heimild-
ir svo langt sem þær ná. Jón bjó
sjálfur á Bragðavöllum, eftir að hann
fluttist úr Víðidal. og lifði þar til
hárrar elli. Hann var enn hress og
lítið farinn að tapa minni, þegar ég
fór þess á leit við hann, að hann miðl-
aði mér fróðleik úr Víðidalsdagbók-
um sínum. Það dróst að vísu fyrir
honum lengur en skyldi, en eigi að
síður lét hann af því verða haustið
1937. Er þess samt að vænta, að það,
sem hann skrifaði mér, sé á góðum
rökum reist, þar sem hann hafði dag-
bækurnar að styðjast við, þótt sjálf-
um væri honum þá farið mjög að
hraka sökum elli og veikinda.
f bréfi sínu sagði hann með'al ann-
ars svo frá:
,.Vetur komu oft góðir í Víðidal
og íollumúla á þessum fjórtán ár-
um, er vify vorum þar. Fyrsti vetur-
inn var mjög góður og vorið gott,
haustið 1885 snjóalítið fram til
1. nóvember. Þá gerði hagleysu
yfir allan Víðidal, en hlánaði aftur.
En þennan mánuð var Múlinn alltaf
auður inn í Innri-Tröllakróka. Desem-
ber allur góður, eu breytti með ára-
mótunum.
1886: Janúar harður og veðrasam-
ur, en góðir hagar uppi í Víðidal,
þurrsnjóar. í þessum mánuði, 7. jan-
úar, kom voðamikill norðanbylur, sem
gerði víða fjárskaða mikla. Menn
urðu víða úti, og jarðir skemmdust af
grjótfoki. Þá áttum við rúma þrjátíu
sauði suður i Leiðartungum og sjö
lömb, sem ekki voru búin að læra át-
ið, og sá ekkert á neinni kind. í
þessum rnánuði var oft mikið frost.
fimmtán stig hæst. Febrúar var blota-
samur og gerði haglaust yfir allan
Víðidal. Á þorraþrælinn rákum við
allt féð suður í Leiðartungur. Marz
var allur góður, Múlinn sumarauður
alltaf, og apríl engu síðri. Vorið var
gott og greri snemma. Geldfé rúið og
rekið suður í Múla 18. maí.
Veturinn 1887 heldur góður haga-
vetur, en oft blotar og rigningar
og vondur hér uppi í Víðidal, oft hag-
leysur, en voraði heldur vel. Þetta
vor sótti ég Bjarna suður að Smyrla-
björgum f Suðursveit. Fórum að
heiman úr Víðidal snemma um
morguninn 22. apríl í góðu
veðri með þrjá hesta og fengum
ófærð mikla fram af Kollumúl-
anum og niður í Sporðinn. Þá gekk
hugmynd um það, hve langt var tll byggða úr Víðidal og torfærur þær, sem voru á þeirrt
854
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ