Tíminn Sunnudagsblað - 13.10.1963, Blaðsíða 15

Annar Víðidalsfeðga, Jón Sigfússon, síðar bóndi á Bragðavölium. Myndin er gerð
eftir teiknimynd í þióðminjasafni eftir Ríkarð Jónsson myndhöggvara.
allt í einu í glórulausan norðanbyl.
Við settum okkur í Jökulsárgljúfrið
og út í einstig. Þá voru allir hestarnir
búnir að fá miklar harðsperrur af
vaðlinum fram gljúfrið, því að
grimmdarfrost var á. Þarna lágum
við yfir hestunum fram til klukkan
fimm um mcrguninn, að við gáfum
þá tapt og héldum undan veðrinu
fram að Statafelli, og var þá fólkið
að koma á fantur, er við komum þar.
Þetta veður hélzt til 27. Eftir það
gott veður, og við Bjarni komum heim
I. maí“.
Um vænleika fjárins segir Jón í
sama bréfi, allt tekið upp úr dag-
bókunum, að mér skilst:
„Þetta sumar (1887) 10. septem-
ber kom voðavondur bylur. sem drap
kindur fyrir okkur í Múía-Þveránni.
Og undir Snæfelli fórst margt fé í
kíla og vötn — og víðar í inndölum.
Þetta haust ioguðum við 20. október
þremur sauðum, sem hétu Brúnn,
með sjötíu punda skrokk og 26 pund
mör. Hnýfill, 71 pund kjöt og tuttugu
pund mör, og Kollur, 69 punda skrokk
og hálft luttugasta pund mör. Þetta
voru allt þrevetlingar. Vænsti sauður
inn, sem við lóguðum í Víðidal, var
Grað-ímur gelti með 85 punda skrokk
og 25 pund mör. Sauðir í Víðidal
reyndust þettf, með frá 65 tii 78
punda skrokk. Hrút lóguðum við,
sem vigtaði niutíu pund skrokkurinn
og 26 pund mör. Mig minnir, að hann
væri fimm vetra gamall. Veturgamlir
hrútar skámst oft með 45 tU fimm-
tiu punda skrokk og hafði 64
punda skrokk og nítján pund mör.
Veturgömlum sauðum lóguðum við
mjög sjaldan. Kvíaær höfðu oft fimm-
tíu punda skrokk úti á Papaósi. Haga-
lömbum var sjaldan lógað.
Fráfærnaær mjólkuðu venjulega
vel, oftast mörk eftir ána til jafnað-
ar fyrstu fjórar til sex vikurnar eftir
fráfærur. Við áttum fjórar ær, sem
ég man vel eftir, að pottur var í nokk-
uð lengi eftir fráfærur. Og smjör-
mörkin eftir niu ær til jafnaðar. Við
áttum líka mikið af skyri undan
sumrinu. Ég varð einu sinni að fara
með tvo nesta austur á Djúpavog til
að sækja okkur tunnur undir skyr og.
blöndu. Þá um haustið áttum við
tíu tunnur af skyri og fimm af blöndu
og mikið af ostum og smjöri, og lét-
um viff þó mikið burtu af smjöri og
ostum. Skyrið og blönduna höfðum
við til fóðurs handa hestum og naut-
gripum, og lombin fengu blöndu og
kræðu. Þau átu mikið af henni. Kræð-
an er ágætt fóður, bæði handa sauð-
fénaði og nautgripum.
Veturinn 1888 var góður hagavet-
ur hér uppi í Víðidal. Þennan vetur,
II. janúar. tók snjóflóðið efri bæinn
og fór með hann langt niður á grund
og braut allt i mola, sem geymt var
f húsunum, og urðum við þá fyrir
miklum skaða. húsalausir fyrir fjöru-
tíu lömb, auk þess sem við misstum
nokkuð af heyi. Þarna fóru þrjú hús,
sem við höfðum í fénað og geymslu.
Fullorðna féð rákum við allt suður
í Leiðartungui 27. janúar. Þá voru
alltaf góðir hagar í Múlanum, en tófu-
gangur. Hún bæði reif og drap nokkr-
ar kindur fyrii okkur. 18. apríl rákum
við lömbin út á milli Fluga. Þar drap
tófan aldrei kind vegna brattans, og
þar varð aldrei haglaust á þeim ár-
um, sem við vorumh dalnum. En ógn-
arhjarn og snjóflóðahætta var þar.
Veturinn 1888—1889 var mikið um
hreindýr, en fá skaut ég. Það var
vont að Komast að þeim með hagla-
byssu. Þau komu oftast á hverjum
vetri fram á Múlaheiði, en hurfu fljótt
norður af aftur. Ég hef heyrt, að
þegar Stefán Ólafsson var að byggja
í Víðidal. hafi verið þar fjöldi hrein-
dýra. Þá var heimkynni þeirra á
þessu svæði — frá Skriðdal suður
Hraunið alla ieið að Geldingafelli.
Sigfús sálugi á Skjögrastöðum sagði
mér, að þegar harin var drengur á
Langhúsum ' Fljótsdal, hefði aldr?i
sézt hreindýr fyrir norðan Jökulsá á
Eyjabökkum, en stórar breiður á haust
in uppi á Geldingafelli og meðfram
Bergkvíslunum og inn á Eyjar að
sunnanverðu. Þegar fór að sverfa að
högum á hálendinu, leituðu þau út í
Öxi, Fossárdal, Hamarsdal, Geithellna
dal og Víðidal.
Veturinn 1891—1892 mjög góður
fram að þorra. Þá gerði mikinn hjarn
í öllum Múl-.num, og rákum við þá
flestallt féð út í Lón. Þann vetur
var umnleypmgasamt tiðarfar og
mikil frost stundum. Viku fyrir pálma
sunnudag rákum við allt féð inn í
T 1 M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
855