Tíminn Sunnudagsblað - 17.11.1963, Page 14

ast viS, að þeir kembdu ekki hær-
urnar.
Ekkja séra Jóns, Ingibjörg Odds-
dóttir, fl’uttist eftir dauða hans, að
kirkjujörðinni Litladal, næsta bæ, og
þar bjó hún lengi með börnum sín-
um.
— o —
Allt er, þegar þrennt er.
Gísli, næstelzti sonur séra Jóns
og Ingibjargar. var fæddur á Auð-
kúlu 7. júlí 1807. Hann var settur
til mennta og útskrifaðist úr Bessa-
staðaskóla vorið 1831. Hann var vígð-
ur aðstoðarprestur til Eiðaþinga 1834,
er fékk veitingu fyrir Kaldaðarnesi
11. september 1847 og bjó að Kálf-
haga í Flóa, rétt hjá Kaldaðarnesi.
á eystri bakka Öífusár.
Nú er það sex árum síðar, 30.
dag júlímánaðar 1853, að séra Gísli
þarf að gera ferð til Reykjavíkur
Hefur hann til fylgdar við sig tvo
menn, Guðna Bjarnason, vinnumann
í Kaldaðarnesi, son Bjarna hrepp-
stjóra Símonarsonar í Laugardælum,
þá 25 ára og hinn vaskasta mann, og
fimmtán ára vinnupilt sinn, Jón Guð-
mundsson frá Amarbæli.
Þeir þremenningar höfðu sinn djöf-
ul að draga, eins og þar stendur, sem
var í þessu tilfelli kýr og naut, og
hefur hvort tveggja sennilega átt að
fara til afsláttar í Reykjavík. Þeir
koma svo með þessa fylgifiska sína
að Ölfusá við Kotferju og kalla ferju.
Tvær voru ferjurnar falar, önnur
stærri, hin minni. Þeir velja þá minni,
töldu hana léttari að róa henni og
hyggilegra að fara tvær ferðir yfir
um og flýta sér hóflega. Kýrin er
svo látin stíga fyrst á skipsfjöl og
taumhald á henni hefur Jón ungl-
ingur, en Guðni sezt undir árar. Prest-
urinn tók hins vegar að sér að halda
bola og bíða annarrar ferðar. Þegar
ferjan er komin nokkuð frá landi,
byrjar kýrin umbrot og ólæti sem óð
væri, og linnir því ekki fyrr en ferj-
unni hvolfir og allt steypist í straum-
iðuna. Sagt er, að annar mannanna
hafi fljótlega komizt á kjöl, en hinn
flotið undan straumi. Báðir voru þeir
ósyndir.
Séra Gísli, sem gætti nautsins, sá
allt til ferða manna sinna, og með því
að hann var vel syndur, sleppti hann
strax nautinu og stakk sér til sunds
til þess að freista björgunar. En
af einhverjum ástæðum dapraðist
honum sundið fljótlega, og drukknaði
hann þarna, ásamt báðum mönnunum.
Um afdrif kýrinnar hef ég ekki fengið
spurnir, en kýr eru vel fallnar til
sunds, sem kvnnugt er, og hefði hún
getað komið sér á land af sjálfs-
dáðum.
Séra Gísli í Kálfhaga var nítján ár
prestur eins og Oddur, afi hans, og 46
ára, þegar hann drukknaði.
Allt er þegar þrennt er, segir mál-
tækið, — en þó virtist ekki enn full-
gert við ættmenn séra Odds á Mikla-
bæ.
Séra Daníel fer í Djúpið.
Elzti sonur séra Jóns á Auðkúlu hét
Daníel. Hann var einnig fæddur á
Auðkúlu, 25. nóvember 1805.
Hann lærði í Bessastaðaskóla og út-
skrifaðist þaðan 1829. Fyrstu árin á
eftir var hann kennari og bóndi á
víxl. Hann kenndi meðal annars sjö
sonum séra Jóns Þorsteinssonar í
Reykjahlíð, föður hinnar miklu og
kunnu Reykjahlíðarættar, og um ára-
bil kenndi hann hjá Bjarna assessor
Thorarensen í Gufunesi, síðar amt-
manni á Möðruvöllum.
Daníel varð fyrst aðstoðarprestur á
Húsavík 1836, en fékk Kvíabekk í
Ólafsfirði 1839 og þjónaði þar til árs-
ins 1859. Þá sótti hann um Ögurþing
í Norður-ísafjarðarsýslu og fluttist
þangað 1860. Hann bjó á Eiði í Hest-
firði, en þjónaði á Ögri og Eyri í Seyð-
isfirði.
Hustið 1865 varð prestlaust á Eyri
við Skutulsfjörð (nú ísafjörður), og
var þá séra Daníel falið að þjóna þar
fyrst um sinn, ásamt með sínu kalli.
Snemma í desember sama ár
þurfti hann þangað til tíðasöngs og
annarra embættisverka. Heimleiðis
hélt hann sjóveg hinn 14. sama mán-
aðar við fjórða mann. Þá gerðist veð-
ur úfið, og sjór brimaði snögglega.
Komust þeir þó við ill'an leik fyrir
Arnardal og inn fyrir Götu, en þar
steytti báturinn á skeri eða staksteini,
sem síðan heitir Prestaklöpp, og fórst
með manni og mús.
Lík séra Daníels fannst daginn eftir
undir Súðavíkurhlíð, fyrir ofan flæð-
armál. Þótti mönnum því einsýnt, að
hann hefði komizt lifandi á land, því
að hann var syndur eins og Gísli bróð-
ir hans, en örmagnazt af vosbúð og
göngu, því að langt er þarna til bæja
og leiðir allar ógreiðfarnar. Lík fylgd-
armanna hans fundust við skerið, þar
sem bátnum barst á.
Séra Daníel á Eiði var 60 ára, þegar
hann drukknaði.
— o —
Hér hafa aðeins verið dregnar fram
nokkrar staðreyndir deginum ljósari,
og skal eklcert mat á þær lagt, utan
hvað segir í fyrirsögn. Hins vegar
verður hver og einn að halda það, sem
honum þykir trúlegast. Óneitanlega
er hér um merkilegar og næsta ó-
venjulegar tilviljanir að ræða, ef til-
vil'janir skyldi kalla.
(Helztu heimildir: Kirkjubækur,
Annálar 1400—1800, Guðfræðingatal
H. Þ., Þjóðsögur J. Á., Jarða- og bú-
endatal Skagafjarðarsýslu, Fortíð
og fyrirburðir, Annáll 19. aldar eft-
ir P. G., Árbækur F. f. og fleira).
ÓLAFUR ÞORVALDSSON:
Þegar stomnurinn hamast
Við hlustum á stormsins sterka mál
og stönzum við merkin hans,
hvort heldur hann lífgar lltið bál
eða lemur á verkum manns.
Eins þá hann slltur af eikinni grein
og allt, sem hann rífur laust.
i morgun ég sá hans ummerkin ein,
og enn var þá komið haust.
Um göturnar hrökkluðust blöðin bleik
og bárust í afdrep og skjól,
þar lögðust þau fyrir, svo létt og svo veik
unz leir eða snjórinn þau fól.
Sumarsins prýði á prúðum meið
pell, sem að greru úr jörð,
eru nú troðin á alfaraleið
af umferð um strœtin hörð.
950
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ