Tíminn Sunnudagsblað - 24.11.1963, Síða 21

erindi. Að loknu embætti varð presti
það fyrir, að bann fór með Guðrúnu
í Skarðdal inn í svefnhýsi sitt, og
varð Siglunesfólk, er búið var til
heimferðar, að bíða alllengi. Var það
orðið harla órótt, er prestur kom til
sjávar. En það voru fleiri órólegir.
Elín bústýra stóð við skráargatið og
rýndi inn til prests, en varð lítils
vísari. Hún sá þau að sönnu á rúm-
inu, en bæði voru alklædd — prestur-
inn hafði ekki einu sinni farið úr
kjólnum sínum Þetta var að vísu
allt nokkuð. og síðar brá Elín sér
út á Siglunes, ef tii vill meðfram
þeirra erinda að ræða málið þar.
Bar þá svo vel í veiði, að maddama
Anna Þorleiísdóttir, systir Þor-
leifs bónda, spurði Elínu, er þær
voru tvær einar í eldhúsi, hvað vald-
ið hefði því, að Nesfólk þurfti svo
lengi að biða prests á annan dag
páska. Elín var fljót til svars og
tíundaði, hvers hún hafði orðið vís-
ari við skráargatið
Um þetta 'eyti hefur það líka
verið, að hún lýsti því í áheyrn
fjölda fólks í baðstofunni í Skarðdals-
koti, hvernig hún hefði verið send
til þess að sæuja Guðrúnu undir því
yfirskini, að presturinn væri farinn
vestur í Dali, og einn vinnumanna
Níelsar faktors, Ara Arason að nafni,
lét hún á sér skilja. að hún hefði
útvegað presti stúlkuna í rúmið.
En ekki talaði hún ævinlega svo
bert. Stundum þóttist hún færra vita
og lét sem hún væri að leita frétta
hjá öðrum. Einu sinni sem oftar var
hún stödd í Skarðdal, og kom þá
Bjarni Bjarnason, sambýlismaður
Jóns Arnfinnssonar, þar að, er hún
stóð á tali við konu hans, Guðrúnu
Arnórsdóttur, úti við skemmudyr.
Heyrði Bjarni þá, að Elín spurði:
„Hvað ætli hún Guðrún hafi viljað
ofan að Hvanneyri?"
„Baðstu hana Guðrúnu ekki að
koma ofan eftir með þér?“ svaraði
konan.
,.Eg var að segja það að gamni
mínu“, anzaði þá Elín og vildi eyða
talinu.
vt.
Guðrún hafði ekki skorið utan af
orðum sínum, þegar þeim Elínn lenti
saman á degi Gabríels erkiengils. En
nú rak innan skamms að því, að
Ingibjörgu, móður hennar. þótti hún
gripin undarlegum matleiða. Þó var
a'It í all góðu gengi enn um hríð.
Vissulega var séra Ásmundur stríð-
lyndur, en þeim Guðrúnu virtist
semja vel, og tók hann ekki öðrum
gestum betur.
Um vorið bjóst hann til ferðar
vestur í Fljót, ásamt manni frá Höfn,
Jóni Jónssyni að nafni, og bauð hann
Guðrúnu með sér í þessa ferð. Prest-
ur var reiðmaður mikill, svo sem
áður hefur verið getið, og átti góða
hesta. sem unun var að í ferðalög-
um, og þó einn þeirra beztur —
Hreindýrs-Rauöur, fjörhestur mikill
og úlfaldagripur Ekki er þess raunar
getið, hvort prestui setti Guðrúnu á.
gæðinga sína þót1 ekki sé það ólík-
legt. Hitt er kunnugt, að þau fóru
sem leið liggur vestur Siglufjarðar
skárð, og á fjailinu sagði prestur Jóni
á Höfn að ríða a undan og biða þeirra
Guðrúnar niðri í byggð. Nam Jón
ekki staðar fyrr en á Hraunakvíum
og þar náðu bau Guðrún honum eft
ir nokkra bið.
Ekki er fleira kunnugt um þetta
vorferðalag. En hitt er vitað, að um
svipað leyti gerðust tíðindi á Hvann
eyri. Prestur rak Elínu, bústýru sína.
brott af heífúili sínu hálfum mánuði
eftir vinnuhjúaskildaga og vildi ekki
lengur þiggja hennar þjónustu, enda
hafði honum tekizt að verða sér úti
um aðra, unga stúlku af dönsku kyni.
Soffíu Pétursdóttur Birk. Stóð Elín
nú uppi vistariaus og virðist hafa
brugðið á það ráð að ráfa á milii
bæja og setjasl upp hjá kunningjun-
um tíma og tíma Er jafnvel svo að
sjá, að hún stundum staldrað við
á Hvanneyri, þótt mjög væri nú tek-
ið að halla vinfengi hennar og prests.
Fræddi Elín Soffíu þegar á því, að
prestur ætti ólétta stúlku í sveit-
inni, en hún sagði það jafnskjótt
öðrum.
Fleiri veðraorigði voru í aðsigi á
Hvanneyri. Þegar að því rak, að Guð-
Framhald af 966. síSu.
eins og norðurljósabeltið færist suð-
ur á bóginn.
— Hafa rannsóknir á þessu sviði
færzt 'í vöxt síðustu árin?
— Athuganir á norðurljósum og
segulbreytingum var fyrst íarið að
gera á 18. öld, en þá ekki samfellt og
auðvitað við misjöfn skilyrði. En
núna síðustu árin hafa rannsóknir
á efri loftlögunum farið mjög vax
andi, t d. vegna hugsanlegra geim-
ferða. Áhuginn á þessum rannsóknum
fór mjög að aukast eftir aó farið var
að skjóta á loít eldflaugum og gervi
tunglum, og um leið hefur fengizt
meira fé til slíkra rannsókna. Banda
ríkjamenn hafa s^nt svo mikið upp
af gervitunglum, að þeir hala eigxn-
lega getað boðið út rannsóknirnar,
þ.e. sagt við vísindamennina: við
höfum rúm fyrir þetta mikið af
tækjum, hvað viljið þið láta rann-
saka? En eítir því sem fleiri upp-
lýsingar fást, eftir því verður úr-
vinnslan meiri og rneira, sem þarf að
skýra. Sem betur fer, hafa þessar
síðustu athuganir oftast staðfest það,
sem menn töldu áður, en a íðvitað
hefur bætzt mikið við af nýjum upp-
rún orðaði það við prest, að hún
myndj vanfær jg eignaði honum þung-
ann, brást harin ókunnuglega við.
Þótti honum hað með miklum ólík-
indum og gat pess til, að Níels faktor
eða Davíð nok.rur Sveinsson, örbirgur
uppgjafamaður er þessar mundir var
viðloða í Skarðdal, myndu valda því,
ef hún væri larin að þykkna undir
belti. En Guðrún taldi sig aftur á
móti ekki vita til þess að þeir ættu
þar hlut að máli
Eigi að síður Kvisaðist það urn sveit-
ina. að Davíð rynni eiga þunga Guð-
rúnar, hvort sem það hefur verið að
undirlagi prests eða ekki, og kom
það fyrir eyru fólks í Skarðdal. En
inni á bæjunum fyrir f.iarðarbotn-
inum virðist nó enginn hafa vitað til
þess, að neinn samdráttur hefði verið
með þeim Guðrúnu og Davíð.
í þessum vöfun kom sú til skjalanna,
er ólíkleg málfi virðast til þess að
vilja greiða fyrii presti, úr því sem
komið var: Eiin Jónsdóttir. Hún hafði
verið við þetta mál riðin frá upphafi,
og nú reypdi hún að höggva á hnút-
inn. Hún átti tal við Guðrúnu í búr-
inu á Hvanneyri o'g sagðist vita um
mann í sveitinni. sem myndi vilja
eiga hana eins og hún væri á sig
komin. Maður þessi var Jón Einars-
son, vinnumaðui í kaupstaðnum. En
Guðrún beit ekki á agnið. Hún k'<aðst
hvorki trúa því að þetta væri satt,
né heldur vi.Ua betta þekkjast, þótt
satt væri
lýsingum. Eldflaugar hafa t.d verið
sendar upp í norðurljósin og þannig
gengið úr skugga um, hvaða raf-
agnir yllu norðurljósunum. Þa hefur
einnig komið í Ijós, að samfara norð-
urljósunum á sér stað mikii rönlgen-
geislun, en um það var ekki vitað
fyrr en háloftstæknin kom til.
— Er hægt að segja, að þessar
athuganir hafi praktíska þýðingu?
— Já, hálcftsathuganir eru þýðing-
armiklar, ekki einungis fyrir hugsan-
legar geimferðir. heldur líka vegna
þess, að segulstormar hafa mikil og
truflandi áhrif a útvarp Því væri
æskilegt, að hægt væri að segja fyrir
um þá, eins og reyndar er að nokkru
hægt um raðstorma. Annars leiðast
mér alltaf heldur þessar sífelldu
spurningar um praktíska þýðingu og
gagn í öllu sambandi. Það er aldrei
hægt að vita fyrir fram, hvaða þekk-
ingu er hægt að hagnýta, og þekk-
ingaraukinn sjálfur er alltaf mikils
virði. Og áhrif sólar á jörðina eru
margvísleg; sólin er ekki bara ljós-
gjafi oþkar, heldur hefur hún margs
konar ahrif' á veðurfar og ýmis líf-
fræðileg fyrirbrigði, t.d. halda sumir,
að yöxtur trjáa fylgi sólblettum.
Rætt um norðurljós -
f I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
981