Tíminn Sunnudagsblað - 08.12.1963, Blaðsíða 22

sínum inn í-Indíánahópinn, en ridd-
ararnir þeystu fram og aftur um
torgið og tróðu hvern þann undir,
sem fyrir hestiinum varð. Indíánarn-
ir veittu enga mótspyrnu; þeir höfðu
komið vopnlausii inn í borgina, og
undankomuleiðuni var öllum lokað.
Þeir, sem voru á torginu, voru misk-
unnarlaust brvtjaðir niður.
Þéttust var pvagan umhverfis Ata
huallpa. Ernb'ettismennirnir reyndu
að verja höfðtngja sinn eftir föngum,
og lengi voru axlirnar nógar til að
taka við burðarstólnum, sem hann
sat í, þegar burðarmennirnir féllu fyr
ir vðpnum Spánverja En Atahuallpa
sjálfum var ekkert mein gert. Pizarro
hótaði hverjum þeim dauða, sem bæri
vopn á Inkann og einu sinni gekk
hann sjálfur t'vrir lagið. þegar Spán
verji einn slæmdi sverði sínu í átt
til hans. Það sár. sem hann hlaut
þá, var eina sárið, sem Spánverjar
fengu í bardaganum öJium.
Atganginum :auk á þann veg sem
ætlazt hafði verið til. Atahuallpa var
tekinn höndum og færður í örugga
☆
SUNNUDAOSBLAÐ
f'mam gengur M til
' urrSar, og svo ssm
^unnugt er eru m mörg
'ölubiö^ fyrsta árgangs
^fáanteg.— Sv® getur
ínnig orSs’9 um nokkur
öfubÍcS þess árgangs,
m nú er Ijúka.
t*eir, sem hugsa sér
- 3 hs'lda SiiiinudagS'
"laðinu saman, ættu bvi
ið fyfla árganginn, fyrr
an síðar, ef eitthvað
vantar í hjá þeðm. s
1030
gæzlu. Allri andstöðu var þar með
lokið af hálfu innfæddra. Þeir, sem
höfðu lifað blóðbaðið af, flúðu eins
og þeir frekast gátu, og fregnirnar
um afdrif Atahuallpa bárust eins og
eldur um sinu um landið og vöktu
hvarvetna óhug og ótta við innrásar-
liðið. Ekki ber heimildum saman um
manntjónið. Sumir segja, að tvö þús-
und manns hafi verið drepnir, aðrir
hafa töluna tíu þúsund; hið rétta
liggur sennilega einhvers staðar á
milli þessara tveggja talna. Og allt
átti þetta sér stað á minni tíma en
hálfri klukkusfund.
Atahuallpa, sem nú var orðinn
bandingi Spánverja, bar raunir sín-
ar af mikilli hugprýði. Og Pizarro
gerði sér far um, að honum yrði
sýndur fullur sómi í varðhaldinu.
En Atahuallpa vildi allt til vinna að
öðlast frelsi á ný, einkum þar sem
hann gat átt von á, að Huascar bróð-
ir hans, sem haldið hafði verið í
fangelsi allt frá lokum borgarastyrj-
aldarinnar, myndi nú nota tækifærið,
múta fangavörðum sínum til að láta
sig lausan og taka völdin í sínar
hendur. Atahuallpa lofaði því að
borga ríkulegt Jausnargjald, ef hann
yrði látinn laus Hann bauðst til að
láta fylla ákveðið herbergi, allstórt,
af gulli, og Pi/arro gekk að því til-
boði.
Það kom brátt í ljós, að grunsemd-
ix Atahuallpa um fyrirætlanir Huas-
cars voru á rökum reistar. Huascar
sendi Pizarro orð og kvaðst reiðu-
búinn að gjalda miklu meira gulli
en Atahuallpa, sem aldrei hefði ver-
ið í Cuzco, gæii látið sig dreyma um
að væri til. Pizarro ákvað þá að Játa
flytja Huascar til sín og mun hafa
ætlað sér að iáta bræðurna yfir-
bjóða hvor annan um stund og gera
svo annan þeiera að þjóðhöfðingja
af náð Spánverja En Atahuallpa fékk
nákvæmar fregnii um allar athafnír
Huascars og áætlanir Pizarros í sam-
skömmu síðai fyrir málamyndadóm-
stól og ákærður um hjáguðadyiKun
og tilraun til uppreisnar gegn yfir-
ráðum Spánverja Dómstóllinn fann
hann sekan og dæmdi hann til dauða,
og 29. ágúst 1533 var hann tekinn af
lífi á aðaltorginu í Caxamacla. Við-
skipti Pizarros og Atahuallpa höfðu
hafizt með svikum í þeirri borg tæpu
ári fyrr, og nú lauk þeim með svik-
um á sama stað. Inkaríkið hafði að
fullu verið lagt undir veldi Spánverja,
og þeirri staðrevnd fengu síðari upp-
reisnir og innan'andsátök ekki breytt.
KB.
Heimildir
G.H.S. Bushnell: Peru London
1556. Victor W. von Hagen: The
Ancient Sun Kingdoms. London
1962. Sami: Realm of the Incas
New Yoik 1957. William H.
Prescott: History of the Con-
quest of Peru.
fem ad múmm —
Framhald af 1011. síSu.
sé um ferðafólk á þessum slóðum.
Þó var í sumar þýzk kona á ferð,
dr. Emmy Todtmann frá Hamhorg,
jarðfræðingur að mennt. Hún
hrauzt alla leið upp á jökul með
aðstoð, leiðsögn og fyrir-
greiðslu Kristins og dvaldist þar
r iti síns liðs í vikutíma við rann-
__ sóknir og athuganir.
Já — Ncður-Strandir eru eydd-
ar að byggð, og þær eru líka
ónumdar sem ferðamannaland.
Þeim orðum vildi ég þó beina til
gönguhrólfa þessa lands, að fegurð
þessa útkjálka er stórbrotin og
iirikaleg, og myndu fáir, sem þang-
að legðu leið sína að sumarlagi,
Sjá eftir því. Hvað mig sjália
snertir, þá sneri ég heimlei'ðis
auðugri en ég hafði hafið ferðina.
Við, sem lifðum þennan ágústdag
í skauti norðursins, eigum í sjóði
ógleymanlegar minningar. sem
lengi verða okkur ríkar í huga.
verða fyrri til og að undirlagi hans var Huascar myrtur, áður en Piz arro næði að kalla hann á sinn fund Pizarro og Atahuallpa höfðu sam- ið um, að Inkann gæti kéypt sér frelsi með geysiiegu framlagi gulls. Atahuallpa lag'ði sig allan fram við að útvega allí þetta gullmagn og w H J í N I N V
6 ->D fi' $ B
K Í 0 S A.I S D N_ R y G
L C F L E G
FfiK 0 r f R i w J
$ ú P E h i N 6 fl
tókst það að lokum. En hann varð ii 1 1 fí u K fí- r Ð U ft *
ekki laus að heldur Spánverjarmr R r G V u L L K E 5
tóku við lausuarfénu, en Atahuallpa fl N fl í M -1 i
fékk ekki frelsi heldur var leiddur 3 Ú N fl P í'E I N- fí
1 D fl fl * V P pT
I í° R I N it R 0 F
Lausn M I, w E£ y fl R ll'
!; V I I I k fl1 H
84. krossgátu / \ h~b R L bH E K j U f 1 s T- W TT
I } ð N 5 I Wé s
1 D fi l i L Ú F 0 ^ í U N N i
1 u M S K fí P fl Ð H n V
\ K u T É r fí R i e fí R i
T t M I N N -- SUNNUDAGSBLAf)