Tíminn Sunnudagsblað - 28.03.1965, Blaðsíða 4

Við Þeistareyki a8 sumarlagi — gufan hnyklast a]ls staðar upp úr jörðunni.
— Hvaðan ert bú ættaður, Andrés?
— Ég er frá Haga í Aðaldal í
Suður-Þingeyjarsýslu, fæddur þar og
uppalinn. Hef verið lengst af þarna
norður frá, en dvaldi hálft annað
ár í Biskupstungum í Árnessýslu þeg-
ar ég var um tvítugsaldur. Ég fór
að búa í Haga eftir að ég kom að
sunnan 1927, og hef búið þar, þar til
fyrir þremur árum, að ég brá búi
og fór til Húsavikur og síðan til
Reykjavíkur. Hér hef ég nú verið
í tvö ár.
— Kannt þú ekki eitthvað að
segja þarna að norðan, til dæmis frá
fjallaferðum eða slíku?
— Ég fór að fara i göngur um
fjórtán ára aldur. Úr Aðaldal er
farið í göngur aðallega í Þeista-
reykjaland, en einnig víðar, því að
fé gengur mikið saman.
Fyrsta daginn er farið í sæluhúsið
á Þeistareykjum og legið við þar
um nóttina. Næsta dag er landið
gengið að mestu, og á þriðja degi
er rekið til Hraunsréttar.
Síðan ég fór fyrst í göngur hafa
miklat' breytingar orðið á aðbúnaði
gangnamanna. Það er tvisvar búið
að byggja upp gangnamannakofgnn
á Þeistareykjum, og nú er ferðafólk
farið að sækja nokkuð á þennan stað
til að sjá sig um á afréttunum.
Þarna um slóðir eru miklar brenni
steinsnámur, og fyrir kom, að gangna
menn tóku með sér brennistein, og
var notaður ýmist á brennisteins-
spýtur til að drýgja í eldspýtunum
eða til lækninga við hósta og kvefi,
því að sumir trúðu á hann til þess.
Ég fór einnig í göngur í afréttar-
lönd Mývetninga og Keldhverfinga.
Það, sem mér er einna minnisstæð-
ast úr göngum á Mývatnsöræfum,
þar sem heitir Norðurfjöll, er, að
ég sá þar eitt sinn allmörg hrein-
dýr, sem svo hurfu þaðan mörgum
árum síðar, eftir harða veturinn
1936. Þau héldu sig aðallega við
Eilífsvötn, eða þar sá ég þau að
minnsta kosti. Eg held, að ekki sé
fullvíst, hvort þau féllu hreint og
beint í harðindunum eða fluttu
sig austur yfir Jökulsá. Síðan hafa
ekki sézt hreindýr á þessum slóðum.
Þarna hafa menn stundum lent í
villum í göngum og eru ýmsar sög-
ur til um það. Margar þeirra sagna
eru skráðar í bókum. til dæmis í
Göngum og réttum. Maður að nafni
Jóhann Benediktsson. gangnamaður
frá Ytra-Fjalli í Aðaldal, lenti j
villu i Þeistareykjagöngum. Hann
var að villasl þarna i tvo sólarhringa,
og er talið, að hann hafi verið á
hestbaki allan tímann. Hann kom
niður að Geitafelli og er ekki vitað
með vissu, hvaða leið hann hefur
farið og hann gerði sér tæplega
grein fyrir því sjálfur
Einnig villtist þarna og lá út
eina nótt Baldur Guðmundsson frá
Sandi, en hann hefur sjálfur skráð
frásögn af því.
Einnig lenti Dagur Óskarsson frá
Klömbrum í hrakningum eða villum
frá fjárrekstri úr Geldingadal, hann
hitti ferðafólk á veginum til Húsa-
víkur og átli kost á bílfari, en hann
vildi ekki þiggja, þar sem hann vissi
að leitað yrði að sér. Það voru
menn að leggja af stað að leita hans
þegar hann kom sjálfur.
Á Þeistareykjum var alllengi
byggð. Þeir síðustu, sem þar bjuggu,
voru Sigurður Guðmundsson, sem
síðar bjó í Mið-Hvammi í Aðaldal,
annálaður dugnaðar- og þrekmaður,
og svo Gísli Gíslason, nefndur Stóri-
Gísli, sonur Skarða-Gísla, sem marg-
ir kannast við. Það var talið jafn-
langt frá Þeistareykjum til þriggja
kirkjustaða, Reykjahliðar í Mývatns-
268
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ