Tíminn Sunnudagsblað - 11.04.1965, Blaðsíða 20

: prófin. Hvernig sem á því stóð, þá
/ar ég fokvondur og bölvandi, þó að
'ig segði við sjálfan mig, að mér
ræri víst fjandans sama. Sama um
frænda, strákinn og það allt saman.
tlg bölvaði samt. Kiddi færi til guðs
— og frændi upp í sveit — þar
rrði hann sennilega að mestu gagni.
Frænda sá ég ekki aftur þennan
iag — og ekki næsta sólarhring.
fíann var víst alltaf hjá Kidda. Ég
(auk siðasta munnlega prófinu, og
bá var þetta búið.
Klukkan var fjögur. Ég drakk kaffi
>olla, reykti síðustu sígarettuna mína
>g fór út i Clydestræti. Frændi sat
í sama stað og áður, og ég get bezt
trúað, að hann hafi alls ekki hreyft
jlg allan þennan tíma. En eitthvað
bafði hann haft fyrir stafni, því
hann var snöggklæddur og umhverf-
is hann var fuilt af drasli: Meðala^
glös, handklæði, þvottafat, bómull og
konjaksflaska. Það var óvenjudimmt
í þessu sírökkvaða herbergi. Frændi
sat grafkyrr — eins og niðursokkinn
í hugsanir sínar. Skeggbroddarnir á
hvítu, kringlóttu andliti hans voru
orðnir tveggja daga gamlir, og augu
hans voru blóðhlaupin. Hann hélt i
kalda og þvala höndina á Kidda, sem
nú var sjáifur einhvers staðar á leið
til himna og líklega búinn að fá
vængi.
Ég hafði ekki mikið fyrir því að
koma frænda burt. Hann sýndi
lítinn mótþróa, og ekki talaði hann
orð. En hann •■•ar eins og svefngeng-
ill og gat varla staðið. Heim kom
ég honum þó. Eg sagði honum að
hátta, en hann fleygði sér á rúmið
í öllum fötunum, lá þar og glápti
út í loftið.
Næsta dag gekk það lítið betur.
Hann rakaði sig þó, og ég held að
hann hafi beðizt fyrir. Ekki nefndi
hann Kidda á nafn — talaði þó um
ýmislegt annað. Það fékk mjög á
mig að horfa á hann. Þannig liðu
tveir dagar — þá var Kiddi jarðað-
ur. Það kom í ljós, að frændi hafði
skrifað heim til sin — síðustu bón-
ina sennilega. Og það hafði verið
aumkazt yfir hann, því að frændi
hans borgaði jarðarförina, sem vit-
anlega var ósköp fátækleg. Aðeins
einn bíll var í förinni. í honum sátu
móðir Kidda, frændi og ég. Ekki veit
ég, hvers vegna ég var þar með, en
ég hafði falazt eftir því.
Kistan var úr ódýrri furu, og á
stærð hennar sást bezt, hversu ótrú
lega litili Kiddi hafði verið. Frændi
sat með kistuna á hnjánum. Það
hellirigndi, þegar við komum i kirkju
garðinn, en frændi tók samt ofan
og þuldi bæn, sem var svo hjartnæm,
að ég komst við. Hugur minn hvarfl-
aði til dagsins, er við fórum upp í
sveit. Þann dag hafði Kiddi vérið
hamingjusaraur.
Svo var rekunum kastað á kist-
una og — Kiddi var úr sögunni.
Á eftir fór ég í stúdentaklúbbinn
til að fá mér kaffi. En ég fann varla
kaffibragðið — satt að segja var
ég mjög niðurdreginn og í allra
versta skapi. Við næsta borð sátu
þeir félagarnir, Frew, Dallas og
Stobo, og fögnuðu próflokunum.
Frew leit til mín og sagði:
„Komdu hingað."
„Nei, þökk,“ svaraði ég.
„Þú ert þó ekki að syrgja frænda?"
spurði hann hlæjandi.
„Hvað áttu við?“ spurði ég og leit
á hann.
„0, þú veizt þó líklega, að hann
skrópaði frá prófinu, og þar með
er úti um hann.“
Einhver umbrot urðu í huga mín-
um. Skyndilega hataði ég Frew —
hann var svo ánægður með sjálfan
sig, svo vel klæddur og öruggur. Það
mátti svo heita, að hann hefði lok-
ið prófinu, áður en hann fór I það.
Sjálfsagt var hann duglegur, en hann
hafði líka samböndin í lagi. Hann var
sonur tigins og afaráhrifríks manns,
og Polloch var einkavinur hans. Og
svo var það frændi — þessi hlægi-
legi heimskingi, sem enginn lifandi
sála kærði sig um.
Ég stökk á fætur. Ég vissi vfst
varla, hvað ég gerði. En ég las yfir
hausamótunum á þeim — sagði þeim,
hvers vegna frændi hefði ekki kom-
ið til prófs. Þeir fengu söguna alla.
Enginn þeirra sagði orð, og þegar
ég loks þagnaði, sá ég, að þetta
hafði haft talsverð áhrif á þá —• sér
staklega Frew. Það sást greinilega
á honum — brún augun næstum
blíðleg og skömmustulegur svipur á
honum.
„Er þér alvara?“ spurði hann eft-
ir langa þögn.
„Fjandinn sjálfur — já auðvitað,"
anzaði ég og gekk út.
Ég vissi, að Frew horfði á eftir
mér.
Þegar ég kom heim, var frændi
farinn að taka saman dót sitt. Hann
ætlaði að fara brott seinni part vik-
unnar. Ég vissi, að þetta allt hafði
verið reglulegt reiðarslag fyrir hann,
og nú þegar Kiddi var horfinn,
þyrmdi bókstaflega yfir hann. Smám
saman varð honum ljóst, hvernig
komið var. Og það mun honum hafa
fallið þyngst, að hann hafði gert sig
hlægilegan.
En ég gat ekkert gert — og hafði
auk þess nægar áhyggjur sjálfur.
Ennþá vissi ég ekki, hvort ég hefði
staðizt fjárans prófið. En það hlaut
nú fljótlega að koma i ljós — á
laugardaginn yrði það kunngert.
Laugardagurinn kom — ég hafði
ekki sofnað dúr um nóttina, og
klukkan níu gekk ég upp hæðina
að háskólanum. Það var þröng kring-
um töfluna, og þá vissi ég, að úr
slitin höfðu verið gerð kunn. Ég
ruddi mér braut að henni.
Hjarta mitt næstum stöðvaðist, er
ég sá nafnið mitt. Ég hafði sloppið
— og meira að segja fengið ágætis-
einkunn og — svo fékk ég næstum
taugaáfall: Nafn frænda var líka &
listanum: Davíð Murdoch Spiers.
Þetta var nafn frænda — engin
mistök möguleg. Ég fann, að ein-
hver horfði á mig, og þvert yfir
hópinn mætti ég augum Frews. Hann
klnkaði kolli og brosti til mín. Klið-
urinn var geysilegur, en ég sá að
Frew kallaði til mín, þó að ég heyrði
ekki, hvað hann sagði. En ég vlssi,
að þetta var þeim feðgum að þakka.
„Ó, góði guð,“ hugsaði ég, „menn
irnir eru þó ekki eins slæmir og
maður álítur þá vera.“
Ég tók sprettinn heim. Þar sat
frændi með bréf I hendi: Aldrei hef
ég séð slíkan svip á mannsandliti —
það var hreint og beint ummyndað
af hamingju. Hann vissi það þá.
Hann sagði ekki neitt — réttl mér
aðeins bréfið. Ég tók við því þegj-
andi og las það — mér fannst það
stórkostlegt. Efst á örkinni var stimp
ill háskólans, og sjálfur Polloch hafði
undirritað það. Þarna var sagt, að
frændi hefði leyst skriflega prófið
glæsilega af hendi og þess utan auð-
sýnt einstaka fórnfýsi við ákveðið
tækifæri, sem prófessornum væri
kunnugt um. Þess vegna yrði hann
ekki látinn gjalda þess, þótt hann
hefði ekki komið í sum prófin.
í stuttu máli: Hann hafði staðizt
prófið!
Frændi hafði lokið prófinu, og
mig langaði til þess að stökkva í
loft upp af gleði. Vesalings kínversku
heiðingjarnir, hugsaði ég. Samt hefði
ég getað öskrað af eintómri kæti.
í uppnáminu ætlaði ég að þrýsta
höndina á frænda, en hann sá ekki
hönd mína. Hann sat við borðið með
litla mynd af Kidda fyrir framan sig.
En hann sá hana ekki heldur — það
var ég alveg viss um, því að hann
grét eins og barn.
E. B. þýddi.
★
332
T f H I N N — SUNNUDAGSBLAÐ