Tíminn Sunnudagsblað - 11.04.1965, Blaðsíða 22

Landskjálftinn í
Framhald af 323. síðu.
Það var sorgleg sjón, sem mætti
þeini, er komu með járnbrautarlest-
um trá Belgrað og Salóniki í Grikk;
landi daginn eftir jarðskjálftann. í
görðum í útjaðri borgarinnar voru
hópar kvenna í náttkjólum með ung-
börn sín, en um alla borgina voru
þúsundir manna að leita í rústun-
um Enn voru þeir býsna margir,
sem ekki víssu, hvort ástvinir sínir
höfðu farizt eða komizt lífs af- Víða
gat að líta lík, sem lögð höfðu verið
í -raðir, mörg hryllilega limlest.
Hvarvetna voru grátandi börn og
örvinglaðar konur, og öll farartæki,
sem frá borginni fóru, voru yfirfull
af fólki, sem leitaði undankomu —
óhreinu, berfættu og klæðvana. Þeg-
ar járnbrautarvagnarnir höfðu verið
fylltar svo, að fleiri gátu ekkl troð-
ið sér inn um dyrnar, voru börn
rétt inn um gluggana í trausti þess,
að einhverjir tækju við þeim og sæju
um, að þau træðust ekki undir í
þrengslunum. Og þegar lestirnar
runnu af stað, læstu unglingar sig á
dyrakarmana og héngu þar.
Hvarvetna þar, sem numið var
-staðar, gerðist sama sagan. Fólk
þusti út og hljóp að næsta vatns
pósti Þar svalg það vatn í stórum,
löngum teygum, vætti síðan andlit
sitt og fyllti drykkjarílát sín, ef þau
voru einhver. En það var þröng við
vatnspóstana, og sumir komust seint
að. Iðulega urðu einhverjir eftir, þeg-
ar lestin rann af stað. Þeir höfðu
orðið of seinir fyrir.
Miklu fleiri voru þeir, sem lögðu
af stað fótgangandi eitthvað út i blá-
inn. Á öllum vegum í grennd við
borgina var mergð af fólki, sem
dróst áfram, rykugt og sveitt, í furðu-
legustu flikum — sumt tómhent,
annað með böggla og pinkla. Sumt
fullorðna fólkið hélt á einum og ein-
um grip, sem það hafði hrifsað af
tilviljun. þegai bað leitaði undan
komu — stöku barn þrýsti leikfangi
að brjóstí sér. Þetta, og annað ekki,
var eftir af því, sem fólkið hafði
átt.
í allri þessari eymd og .örvæntingu
mátti sjá mörg fögur dæmi um hjálp
fýsi og góðvild. Fólk skiptist möglun-
arlaust á um sætin í járnbrautar-
vögnunum, og þeir, sem betur
voru haldnir, viku fyrir hinum, sem
lasburða voru largir lögðu sig í
líma að hugga grátandi börn og ör
væntingarfullar konur, og þeir, sem
áttu matarbita eða vatnssopa. deildu
því með öðrum, jafnvel alókunnugu
Skoplje -
fólki. Flestir tóku þessum skelfilegu
atburðum af miklum virðuleik og
æðruleysí, enda höfðu ófáir staðið
andspænis voveiflegum atburðum, er
Þjóðverjar drottnuðu í Júgóslavíu og
skæiuhernaðurinn var í algleymingi.
En þeir, sem reyndu að nota sér
öngþveitið til ávinnings, — voru ekki
öfundsverðir, ef fólk stóð þá að verki.
Á þá var umsvifalaust ráðizt, og er
þess sérstaklega getið, að æstur múg-
ur hafði nær því gengið af þremur
manneskjum dauðum, er uppvísar
urðu að þjófnaði, og var með naum-
indum, að lögreglumönnum tókst að
bjarga þeim.
Hermenn og sjálfboðaliðar þyrpt-
'Framhald af 315. síðu.
að draga úr frostum og gerði góða
tíð. Snemma í marz var orðið þöku-
þítt, um þrír sentimetrar niður á
klaka, og var unnt að slétta tún-
þýfi með því að skafa ofan af klak-
anum jafnóðum og þiðnaði. Jörð var
farin að grænka fyrir páska, en mið-
vikudag fyrir páska gekk í norðan-
átt með miklu frosti. Eyðilagðist þá
allur gróður, svo að ekki grænkaði
aftur með blettum um sumarið. Á
útjörð varð hvergi gras nema til
fjalla eða þar sem snjór eða svell
voru í páskahretinu.
Sums staðar var jörðin sundur
sprungin af frosti, líkt og þegar svell-
bólstrar springa. Eina nóttina vakn-
aði ég við mikinn brest, líkt og úr
byssu væri skotið, og brakaði í allri
baðstofunni. Það var þá torf-
bær. Þegar ég kom út um morgun-
inn, sá ég sprungu í hlaðinu í stefnu
frá baðstofunni og niður á tún, og
þegar ég gekk upp fyrir bæinn, sá
ég þar aðra sprungu frá baðstofu
gafli upp í hóla á túninu. Sprunga
þessi gapti á móti mér og var sums
staðar á að gizka þrír sentimetrar á
breidd. Sást móta fyrir henni i mörg
árv
í páskaveðrinu kom hafís á norð-
Lausn
10. krossgátu
ust brátt til Skopije, og allar flug-
vélar Júgóslava, hvaða verkefni sem
þær gegndu ella, voru látnar flytja
þangað lækna, hjúkrunarlið, lyf
hjálpargögn og matvæli. Með þessum
sömu flugvéium voru borgarbúar
fluttir brott til staða annars staðar
í landinu, þar sem bráðabirgðaskýli
voru reist í skyndi. 6 þúsund menn
voru þó vistað'r í tjöldum umhverf-
is borgina sjálfa.
Margar sögur eru sagðar af fólki,
sem fannst á lífi í rústunum eftír
marga daga. Lítil telpa náðist til
dæmis lifandi og lítið sködduð eftir
sjötíu og tvær klukkustundir, þrjá
sólarhringa, og margir fleiri urðu
lengi að bíða hjálpar. Vafalaust hafa
þeir þó einhverjir verið, sem lágu
undir rústunum, er ekki fundust í
tæka tíð, þótt líft hefði verið að
öðrum kosti.
urfirðina, til dæmis Seyðisfjörð, en
lítið eða ekkert mun hann hafa kom-
ið að landi sunnan Gerpis. Fór hann
og fljótlega aftur. Síðan hef ég ekki
heyrt hans getið við Austfirði fyrr
en nú.
Sumarið 1918 var hörmuiegt gras-
leysi, svo að næst gekk sumrinu
1896. En veturinn eftir var e kki
gjafafrekur, svo að öllu farnaðist vel
og engin óhöpp hlutust af þessu
grasleysi.
Árið 1919 var allgott árferði, en
1920 var nokkuð harður vetur — það
er að segja gjafafrekur. En síðan
var milt árferði allt til 1935 og
stundum ágætt. Sérstaklega voru
góðir vetur 1923—1924 og 1928—
1929.
W-iO K s s E A s |S s H
6 G T"| A r U L E B T 3 c
R u 5 sl A s 0 £ Fj 6
\ E D S áj a fl V A R, l
\ T s «1 M I Ð s L _L T"
aaafaHHQiBOŒ!i
ry 1 1 \ T E, L 0 R F
\ s R 1L s I L k s s E s
j\ T 2 JL R s R L N s Æ T A R
s j £ & R \ L n! A R s U Ð a
lA N I K \ a. U: E. fiJ KJ L 1 L
!\ Sl 3 A. N d! VJ fll N ii 1 \ L 8 S
í£Df!llíSnFaölQHCiaHf30

ssnaHfafawsssramniöiH m
\ £_ s. !d L \ \L a 'm ll
\ & § D U ifi A N D _L \ S t "a1 X
\ V s iF 0 R Ð i w sj s
íSHaQHQnssssoanQis s fiscHcaafaHOfoaiiSHn □
I\|S|T|/5|K|RIAI\1H|NI I ITIAIBIHI
Hatísár og harðindi -
334
T I iW I N N - SUNNGDAGSBLAÐ