Tíminn Sunnudagsblað - 15.08.1965, Blaðsíða 14

Þegar rökkva tók og þeir vissu,
að heimilisönnum myndi lokið í
Fagradal og hljótt orðið, tóku þeir
að kalla og hóa á nýjan leik. Væntu
þeir þess. að vel myndi hljóðbsert
í næturkyrrðinni. En ekkert svar
fengu þeir fremur en áður. Fór nú
að önnur nótt þeirra í Fagurey. Kom
þeim saman um að vaka tii skiptis,
ef eitthvað kynni að bera til, er
mætti verða þeim til hjálpar. Hnipr
uðu þeir sig saman á steininum og
blunduðu annað veifið til skiptis, en
hrukku þess á milli upp fyrir kulda
sakir. Reyndu þeir að hleypa i sig
hita með bví að berja sér og ganga
hratt fram og aftur um eyna. En
sá var hængur á, að þeir voru miður
vel skóaðir, og tóku þeir skór 'peirra
að slitna ískyggilega á skaranum í
eynni af þessu göngulagi, svo að þei;
þorðu ekki annað en hlífa þeim. En
þegar hreyfingin minnkaði sótti
kuldi þá þeim mun fastar.
Þegar leið að kvöldi aðfangadags,
sáu þeir, að ljós var kveikt í gesta
stofum á Fagradalsbæjum báðum.
Þóttust þeir vita, að þar myndi setið
að drykkju og jafnvel gestum fagnað.
Það var einmitt sá fagnaður, cr þeir
höfðu ætlað að vitja.
Jólanóttin varð þeim ærið köld og
nöturleg. Samt þraukuðu þeir hana
af. Þeir fóru á stjá að venju, begar
birti, og nú sáu þeir fólk haida sí
stað frá bæjum, sýnilega á ieið til
kirkju. Hófu þeir þá enn köll, en
sáu þess engin merki, að til þeitra
heyrðist. Urðu það þeim sár von-
brigði, því að þennan dag tók ísinn
að greiðast nokkuð sundur, svo að
þeim virtist að skipi mætti fleyta yfii
sundið í nauðsyn. Gerðust þeir nú
vondaufir um, að þeim yrði bjargað,
og þóttust þeir skilja, að talið myndi
í landi, að þeir hefðu hætt við jóla-
þeimsóknina.
III.
Stefán "ggertsson v?r maður skurð
hagur og hafði ungur numið silfur-
smíði og leturgröft. Stafur sá, sem
hann hafði meðferðis, var svo gerður
að hann var áttstrendur að neðan
um það bil alin upp. Þegar von
þeirra félaga um björgun tók að
daprast, hvarflaði að honum sú hugs-
un, að viðkunnanlegra væri að m'enn
vissu afdrif þeirra, ef þeir yrðu til
í eynni. Hann kunni og skil á því,
að fornmenn höfðu rist á kefli orð-
sendingar ýnfsar og ákvæði, og virt-
ist honum sú aðferð enn mega koma
að haldi. Hóf hann því að skera með
pennahníf/er hann bar á sér, s'utt-
orða frásögn um hrakninga beirra
félaga á fletina á staf sínum.
Stefán Björnsson var stórum að-
þrengdari, enda vart slíkt karlmenni
sem nafni hans. Auk þess fór bann
á mis við þá hlýju, sem Svipur veitti
húsbönda sfeum, því að ófáaniegur
var hundurinn til þess að hlýja peim
til skiptis, þótt til væri reynt. Var
Stefán Björnsson orðinn kalinn nokk-
uð á fótum, tannhold þrútið og svefn
tekinn að sækja hann fast, bæði daga
og nætur. Hélt hann að mestu kyrru
fyrir 1 kofanum, því að þróttur hans
var á förum, og er jafnvel hæpið, að
hann hafi alltaf verið með fullri
rænu.
Síðustu nótt þeirra í eynni móktu
þeir að venju öðru hverju. Um miðja
nótt eða litlu síðar hófst hann skyndi-
lega upp á steininum og mælti feg-
insrómi:
„Guði sé lof! Nú eru menn komn
ir að bjarga okkur!“
Stefán Eggertsson hrökk upp við
þetta ávarp, og lögðu þeir báðir við
hlustir. Heyrðist þeim þá marra í
snjónum undan fótum manna. Ruku
þeir báðir út og svipuðust um, gengu
litla stund fram og aftur, en komust
fljótt að raun um, að þetta hafði
verið misheyrn ein. Hrelldir og von-
blekktir drógust þeir aftur inn í
hreysi sitt og settust á steininn, er
nú hafði verið athvarf þeirra í fjór-
ar nætur.
Á annan dag jóla var sundið orðið
næsta greiðfært. Enn var hægviðri,
og lítið eitt tekið að hlána. Stefán
Eggertsson tók staf sinn og penna-
hníf, risti nýtt strik, er táknaði dæg-
ur, og bætti aftan við það fáeinum
orðum. Þegar hann hafði lokið starfi
sínu, gat að lesa þessar setningar
á stafnum:
„Til séra Friðriks: Okkur rak hing-
að á ís og erum búnir að vera hér
dægur IIIIIIII, en nú lifum við I.“
Hafði hann hugsað sér að bæta við
töluna, eftir því sem honum enrist
þrek og líf til.
IV.
Þennan sama dag. mánudaginn 26.
desember, annan dag jóla, messaði
séra Friðrik í Búðardal. Þangað átti
fólkið í Fagradal ytri kirkjusokn.
Skrafaði fólk saman eins og títt er,
áður en gengið var í kirkju, og kom
þar tali manna, að einhver frá Fagra-
dal vék að því, að köll og hundgá
hefði heyrzt frammi á firðinum. Séra
Friðrik, sem heyrði þetta undir væng,
spurði, hvort hóað hefði verið á móti,
en því var neitað. Ámælti hann
heimafólki bróður síns allþunglega
fyrir heimsku og hjátrú — hvað Fag-
urdæli hafa „tönn og tungu á hæðni
og hégóma hverjum," en leyna því,
er ætla mætti menn í lífsháska. Snar-
aðist prestur síðan í kirkju og hafði
messu í stytzta lagi. Mælti hann sem
fæst orð af stólnum og lét ekki
syngja nema eitt vers af hverjum
sálmi.
Svo hafði hann mæit fyrir, að hest-
ur sinn skyldi standa söðlaður við
sáluhlið í messulok. Snaraðist hann
þegar á bak og reið sem ákafast inn
Skarðsströnd. Kom hann að Fagradal
innri um það bil, er tekið var að
rökkva.
En þar höfðu einnig tíðindi gerzt.
Sjónauki var fátíður gripur á þess-
um tímum. Samt var hann til i Fagra-
dal innri. Þegar lokið var húslestri
í Fagradal þennan dag, hafði hús-
freyjan, Helga Sigmundsdóttir, geng-
ið til fatakistu sinnar, því að hún
hugðist viðra föt sín, er veðrið var
svo dátt. Sjónaukinn lá ofan á föt-
unum í kistunni, og þegar hún hafði
hönd á honum, datt henni í hug að
skrúfa hann sundur og þurrka móðu
og ryk af glerjunum. Þegar hún
hafði þurrkað og fægt glerin s ;m
henni líkaði, gekk hún með hann út
á hlað, bregður honum á loft ug
lítur í hann. Verður þá Fagurey fyr-
ir augum hennar. Má þó vera, að
það hafi ekki verið tilviljun ein, að
hún gekk út með sjónauka sinn og
beindi honum að Fagurey, því að
hugsanlegt er, að ávæningur af hljóð-
skrafi því, er orðið hafði á ytri bæn-
um, hafi borizt henni til eyrna
En hvað sem það er, þá virðist
henni hún sjá hreyfingu í eynni.
Gengur hún þá inn til Ólafs, bonda
síns, og spyr, hvort nokkrar skepnur
séu úti í Fagurey. Ékki vissi Ólafur
til þess, enda höfðu kindur þær, sem
þar voru í haustgöngu, verið fluttar
heim, er vetur lagðist að. Segir þá
Helga manni sínum. hvers hún hafði
orðið vísari.
Ólafur tók nú sjónaukann, og sá
hann brátt, að menn voru a ferli
i eynni. Lét hann þegai mjólka kú,
kvaddi síðan til menn, hljóp iil sjáv-
ar og hratt fram báti. Nokkrum
örðugleikum var þó bundið að ko:na
honum á flot, því að ísskör var við
landið. Þó tókst það fljótlega Reru
þeir síðan sem mest þeir máttu úi til
eyjarinnar.
Stefán Eggertsson hafði enn fóta
vist og var á reiki úti við. Varð
honum tíðlitið til lands sem fyrr.
Allt í einu kom hann auga á bát.
fram undan Fagradal. Við þetta
kviknaði vonin á ný í brjósti hans.
Ekki þorði hann þó að treysta því
fulls, að þessi bátur væri á • leið til
eyjarinnar, og beið hann úti við, unz
hann var kominn fram á mitt sund
ið og sýnt var, hvert hann stefndi.
Vildi hann ekki segja nafna sínum
tíðindin þegar í stað, ef þeir ættu
enn einu sinni að verða fyrir von-
brigðum.
En þegar sjáanlegt var, að förinni
var heitið ttl eyjarinnar og engar
tálmanir virtust á leiðinni, gekk hann
inn ' kofann og mælti:
„Nú er ég vonbetri um, að úr
greiðist fyrir okkur, áður en langt
um líður.“
Stefán Björnsson spurði, hví hann
segði það. Hann sagðist hafa séð
mannaferð við naustin í Fagradal.
734
T t M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ