Tíminn Sunnudagsblað - 30.01.1966, Page 11

f
Sigríður Beinteinsdóttir:
EINHÓLLINN
Una má ég Einhól hjá,
útsýn fá um Slakka.
Hjalar áin himinhlá
hljótt við lága bakka.
Það er fagurt Ijóð og lag
með léttu bragaskrauti,
það er saga um sólskinsdag
og sælu í hagans skauti.
Landið skartar, orpið ís,
oft um bjartar nætur.
Inni vart ég una kýs, _
ef að hjarfað grætur.
Út er bezt að bregða sér,
beizla hestinn Grána.
Hýrnar flest í huga mér,
helzt ef sést í mána.
Klárinn leikur létt við hönd,
lyftir hreykinn makka,
loftið kveikir, iogabönd
létt á reiki flakka.
Glitrar mjöllin gljúp og hrein,
gleymi ég öllum vanda,
horfa tröllin á mig ein,
uppi í fjöllum standa.
lifað á engisprettum og villinunangi
í eyðimörkinni. Kannski hafa þær
engisprettur verið svipuð kvikindi og
kettir veiða enn þann dag í dag sér
til matar um allar götur Jórsataborg-
ar. Það var áttunda plágan í Egypta-
landi, að engisprettur komu með
austanvindinum og •íyddu öllum ,arð
argróða: „Þær huldu allt landið, svo
að hvergi sá til jaröar, og
þær átu allt gras jarðarinnar og all-
an ávöxt trjánna.“ Þegar engisprett-
urnar hafa sviðið landið, fara þær
brott, fuglar eta þær og vindurinn
feykir þeim út á hafið, þar seni þær
drukkna. En eftir verður hra-ðilegur
daunn.
Plær og flugur voru líka kvalræði
mönnum og dýrum. Mýbit var þriðja
Egyptalandsplágan og flugur hin
fjórða: „Kom þá fjöldi flugna í hús
Faraós og hús þjóna hans og yfir
allt Egyptaland." Grannþjóð ísraels-
manna, Filistear, áttu sér flugnaguð,
en þeir tóku það upp sem fceiti á
fjandanum. Þeir nefndu hann stund-
um Belsebúb, og síðar var talað um
flugnahöfðingjann í kristnum
dómi.
Hvespur fara síundum i
í Austurlöndum og verða slík plága,
að fólk sér þann kost vænstan að
flýja. Þegar ísraelsmenn héldu inn í
Kanannsland, var þeim það fyrirheit
gefið, .að h nr !c>-' ’
laridsfólkið brott. Sporðdrekar vöktu
líka skelfingu. Þegar Ezekíel var í
herleiðingunni við Kebarfljót. sá
hann sýnir miklar og drottinn birt-
ist honum og ávarpaði hann: „Þú
mannsson skalt ekki hræðast þá oa
ekki óttast orð þeirra, þótt netiur og
þyrnar séu hjá þér og þótt bú búir
meðal sporðdreka." Samt var bit
þeirra slíkt, að hinum verstu kvöl-
um var við það líkt, er sporðdrek-
ar stinga fólk.
Býflugurnar gátu líka verið við-
sjárverðar. í skriftinni er fjölmenn-
um h“’-svpitum hát;ka’e',r rvina
líkt við býflugnasveim. Þá samlík-
ingu notaði Móses, er hann lýsti her-
hlaupi Amóríta gegn ísarelsmönnum.
Þeir eltu þá „eins og býflugur gera
og tvístruðu yður . . , og þér hurfuð
aftur og grétuð fyrir drottni “ Þegar
Samson fór að hyegia að skrokki
ljónsins, sem hann drap, sá hann, að
„býflygi var í ljónshræin 1 og hun-
ang.“ Kanaanslandi var svo lýst, að
þar flyti allt í mjólk og hunangi.
Hunang var flestu gómsætara: „Et
þú hunang, son minn, “ segir Saló-
mon, ..því að bað ei fot* og hun-
angseimur er gómi þínum sætur.“
Samt mátti ekki blanda hunangi í
fórnarmat, því að býflugurnar voru
óhrein dýr -O tákn ,!u' ’n0
var hunangið líka: „Son minn, gef
gaum að speki minni. Því að hun-
angseimur drýpur af vörum annars
i.ianns konu, og gómur hennar er
hálli en olía.“
Kön -irlær eru stundum nefndar.
Vefur þeirra var sígilt dæmi um það,
sem svikult /ar: „Von hins guðlausa
verður að e>igu — athvarf hans
brestur sund”r. og ' igurlóarvefur
er það, sem hann treystir." Og fagna
bar því, að hann var ekki traustari
en þetta, því að hann var spunn-
inn af illum huga: „Þeir klekja út
horunrmspggjum og vefa ki' gurlóar-
vefi,“ segir Jesaja um mis-
gerðamennina. „Hann hefur byggt
hús siH eins og köngur!ó,“ segir Job
um þá, sem hrúga saman silfri eins
og sandur væri.
Mölur var tákn skyndilegrar tor-
tímingar og glötunar. Þar eru fræg-
ust orðin úr Fjallræðunni: „Safnið
yður ekki fjársjc,'um á jörðu, þar
sem mölur og ryð eyðir." Jesaja vitn-
aði óspart í mölinn, þegar hann
beindi orðum til óvina sinna: „Sjá,
þeir munu allir detta sunriur eins
og gamalt fat: Mölur skal eyða
þeim.“
Orma og maðka af ýmsu tagi nefn-
ir ritningin. Þeir komu í manna, sem
skemmdist, þeir eyðilögðu vínberja-
uppskeruna, og þeir komu í sár.
„Líkami minn er þakinn ormum og
moldarskánum," sagði Job, og þeg-
ar lífinu lýkur verða allir orma-
fæða. Tvisvar er nefnt, að ormar hafi
orðið mönnum að bana, ef til vill
ormar í innyflum. Þau urðu enda-
lok Heródesar Agrippu. Og Antíók
us Epifanes var sleginn ólækn-
andi plágu og miklum iðrakvölum,
og maðkar ultu út úr líkama hans.
Sniglar voru óhrein dýr. En pur-
purasniglar voru samt mikið dýrindi.
Úr hverjum snigli fengust fáeinir
dropar af rauðum lit og sá litur var
svo dýr, að konungar einir og stór-
menni gátu notað hann. Purpuraklæði
hæfðu konungum.
Lýsingarnar 1 í ritningunni bera
vitni um dýralíf sem ekki er stórum
frábrugðið því, sem nú er í löndum
fyrir botni Miðjarðarhafsins. Stund-
um er að vísu erfltt ad átta sig á
því. bva'1 '"»nð pr ð taia um. Nokkur
hinna stærri rándýra eru horfin. En
enn valda skordýr útbreiðslu sjúk-
dóma, og engisprettur fara þar eins
og logi yfir akur. Slöngur og sporð-
drekar vekja skelfingu, sem fyrrum,
og mýflugur geta valdið miklum
óþægindum.
Áhrifanna af viðhorfi biblíuhöfund
anna til ýmissa dýra gætir víða
um lönd, og þeirra hafa mörg þeirra
orðið að gjalda. Svin, hundur, refur,
rotta og höggormur eða naðra eru
ófögur heiti, þegar þau eru notuð
um menn. Kirkjan á áreiðanlega
nokkra sök á þvL
(Heimildir: Biblian, Fra Bibelens
dyreverden eftir Svein Myrberget).
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
83