Tíminn Sunnudagsblað - 21.08.1966, Blaðsíða 19

vilt, að heimurinn fari dagbatnan#!,
Og hið góða muni sigra hið illa, en
lestu ekki né taktu mark á bókmennt
Um, sem eru skrifaðar um hænsni.
Þær yoru ekki ritaðar handa þér.
En ég hef vikið frá efninu. Saga
mín fjallar ekki fyrst og fremst um
hænu. Nánar tiltekið mun eggið verða
miðdepill hennar. í tíu ár börðust
faðir minn og móðir við að láta
kjúklingabúið bera sig. Síðan gáfust
þau upp við það og hófu nýja bar-
áttu. Þau fluttu til borgarinnar Bid-
well í Ohío og settu veitingastofu á
laggirnar. í tíu ár höfðum við basl-
.að með klakvélar, sem unguðu ekki
út og agnarlitla hnoðra, indæla á
sinn hátt, en þeir urðu hálfnaktir
á gelgjuskeiðinu og dóu, þegar þeir
náðu fullorðinsaldri. En loks vörp-
uðum við öllu frá okkur, hlóðum
flöggum okkar upp á vagn og ókum
niður Griggsveg í áttina til Bidwells.
Þessi litla vonarlest var að leita sér
að nýjum stað, þar sem hægt væri
að fikra sig upp eftir mannfélags-
stiganum.
Ég held, að við hljótum að hafa
verið dapurlegir ferðalangar, ekki
ólíkir fólki á flótta frá vígstöðvum.
Við mamma vorum fótgangandi.
Vagninn með farangri okkar hafði
verið fenginn að láni hjá Alberti
Griggs, nágranna okkar. Út úr vagn-
inum sköguðu fætur á ódýrum stól-
um, en fyrir aftan hlaða af rúmum,
borðum og kössum með eldhúsáhöld-
um var karfa með lifandi kjúkling-
um, og þar ofan á var kerran, sem
mér hafði verW ekið í, þegar ég var
svolítill angi. Ég veit ekki hvers
vegna við héldum upp á þessa kerru.
Það var ósennilegt, að foreldrar
mínir mundu eignast fleiri börn, og
kerruhjólin voru brotin. Fátækt fólk
heldur fast á því litla, sem það á.
Það er ein af þeim staðreýndum, sem
gerir lífið svo hryggilegt.
Faðir minn sat ofan á ækinu. Hann
var orðinn hálffimmtugur, sköllóttur
og nokkuð feitlaginn, og vegna langra
samvista við móður mína og kjúkl-
ingana var hann að jafnaði þögull
og hnugginn. Þau tíu ár, sem við
höfðum kjúklingabúið, hafði hann allt
af unnið verkamannsvinnu á ná-
grannabæjunum, og launun höfðu að
mestu farið í læknislyf handa kjúkl-
ingunum, t.d. „Hið hvíta undralyf
Wilmers," sem átti að lækna kóleru,
og varplyf, sem kennt var við pró-
fessor Bidlow, eða önnur efni, sem
móðir mín sá auglýst í blöðum um
hænsnarækt. Á höfði föður mins voru
tveir hártoppar rétt fyrir ofan eyr-
un. Ég man, að þegar ég var barn,
var ég vanur að sitja og horfa á föð-
ur minn á sunnudagskvöldin á vet-
urna, þegar hann sat sofandi í stól
fyrir framan ofninn. Á þeim aldri var
ég þegar farinn að lesa bækur og
gera mér mínar eigin hugmyndir og
ég fmyndaði mér, að skallinn, sem
teygoi sig upp á hvirfilinn á öfður
mínum, væri breiður vegur eins og
vegurinn, sem Cesar keisari hafði ef
til vill gert til þess að leiða her-
sveitir sínar eftir frá Róm inn í
ókunna undraveröld. Hárdúskarnir
fyrir ofan eyrun voru skógar. Ég
féll í eins konar mók mitt á milli
svefns og vöku, og mig dreymdi, að
ég væri örlítil vera á gangi eftir veg-
inum á leið til fagurs staðar langt
i burtu, og þar voru engin kjúklinga-
bú, en lífið eggjalaus sæla.
Það væri hægt að skrifa bók um
flótta okkar frá kjúklingabúinu til
borgarinnar. Við móðir mín geng-
um alla leiðina, sem var átta míl-
ur — hún til þess að vera viss um,
að ekkert dytti af vagninum, og ég
til þess að sjá furðuverk heimsins.
Við hlið föður míns í vagnsætinu var
dýrmætasti fjársjóður hans. Ég ætla
að segja ykkur frá honum.
Á kjúklingabúi þar sem mörg
hundruð eða jafnvel þúsund kjúkl-
ingar koma úr eggjunum, gerast
stundum kynlegir atburðir. Vanskapn
ingar geta fæðst úr eggjum eins og
af fólki. Það gerist ekki oft, ef til
vill í einu tilfelli af þúsund. Það
kemur kjúklingur með fjóra vængi,
ferfættur, tvíhöfðaður eða þar fram
eftir götunum. Þessir ungar lifa ekki.
Þeir hverfa fljótlega aftur í hendur
skaparans, sem hafa skolfið andar-
tak. Það var ein af raunum, föður
míns, að vesalingarnir litlu gátu ekki
lifað. Hann hafði fengið þá flugu í
höfuðið að ef hann gæti alið upp
fimmfætta hænu eða tvíhöfðaðan
hana, þá gæti hann orðið auðugur
maður. Hann dreymdi.-um að fara
með þetta náttúruundur á sveitamark
aði, halda sýningu á því fyrir vinnu-
mennina, sem komu þangað, og verða
ríkur.
Að minnsta kosti geymdi hann öll
litlu afskræmin, sem komu í heim-
inn á kjúklingabúinu. Þau voru sett
í klerkrukku, hvert um sig og geymd
í vínanda. Þessum krukkum raðaði
hann gætilega niður í kassa og hafði
hann í vagninum vlð hliðina á sér
á leiðinni til borgarinnar. Hann hélt
um beizlistaumana með annari hend-
inni, en með hinni dauðahaldi um
kassann. Þegar við komum á áfanga-
stað, var kassinn óðara tekinn af
vagninum og krukkunum komið fyr-
ir. Allan tímann, sem við rákum veit-
ingastofu í borginni, voru gler-
krukkurnar með vanskapningunum
geymdar á hillu bak við afgreiðslu-
borðið. Móðir mín maldaði stundum
í móinn, en faðir minn var fastur
fyrir eins og bjarg, þegar um fjár-
sjóðinn hans var að ræða. Hann full
yrti, að vanskapningarnir væru verð-
mætir, og sagði, að fólki þætti gam-
an að sjá furðuleg fyrirbæri.
Sagði ég, að við hefðum sett á
stofn veitingahús f borginni Bidwell
í Ohío? Það voru hálfgerðar ýkjur
Sjálf borgin stóð á bakka ársprænu
undir lágri hæð. Járnbrautin lá ekki
í gegnum borgina, og jámbrautar-
stöðin var í Pickleville, eina mílu
fyrir norðan Bidwell. Kvölds og
morgna komu áætlunarbilar til stöðv-
arinnar. Þeir óku frá hótelinu, sem
stóð við aðalgötuna i Bidwell, eftir
vegi, sem kallaður var Turnersbrún.
Það var móðir mín, sem átti hug-
myndina að stofna veitingahús á þess
um afskekkta stað. Hún talaði um
það í eitt ár, og dag nokkurn fór -
hún á stúfana og tók á leigu tóma
vörugeymslu gegnt járnbrautarstöð-
inni. Hún hélt að þau græddu þarna.
Hún sagði, að ferðamenn mundu
bíða eftir lestum frá borginni eða á
leið til hennar. Þeir kæmu við á veit-
ingastofunni til að fá sér kaffi og
brauð. Ég skil nú, síðan ég eltist,
að hún hafði annað í hyggju. Hún
var metnaðargjörn, hvað mig snerti.
Hana langaði til þess, að ég kæm-
ist áfram í heiminum, færi í skóla
í borginni og yrði borgarbúi.
í Pickleville unnu faðir minn og
móðir baki brotnu, eins og þau höfðu
alltaf gert. Fyrst þurftu þau að
breyta vörugeymslunni í veitingahús.
Það tók mánuð. Faðir minn smíðaði
hillu og raðaði á hana grænmetisdós-
um. Hann bjó til skilti og málaði -á
það nafnið sitt með stórum, rauðum
stöfum. Undir nafninu stóð þessi
ákveðna skipun: „Borðið hér,“ en
henni var sjaldan hlýtt. Sýningar-
kassi var keyptur og fylltur af vindl-
ingum og öðrum tóbaksvörum. Móð-
ir mín skúraði gólfið og veggina.
Ég fór í skóla í borginni og var
feginn að vera kominn burt frá
hænsnabúinu og hinum. vesældarlegu
kjúklingum. Samt var ég ekki sér-
lega kátur. Á kvöldin labbaði ég
heim úr skólanum eftir Turnersbrún
og hugsaði um börnin, sem ég hafði
séð leika sér í skólagarðinum. Hóp-
ur smátelpna hafði hoppað um og
sungið. Ég reyndi að gera eins, hopp-
aði á öðrum fæti eftir svelluðum veg-
inum, alvarlegur á svip, og söng
skrækum rómi: „Hopp, hópp og
hæ, höldum út í bæ.“ Síðan stanzaði
ég og leit í kringum mig efablandinn.
Ég var hræddur um, að einhver sæi
til mín í þessum gálsa. Mér hlýtur
að hafa fundizt þetta óviðeigandi af
dreng eins og mér, sem hafði alizt
j-upp á kjúklingagarði, þar sem dauð-
'inn var daglegur gestur.
Mamma ákvað að hafa veitingahús-
ið okkar opið á nóttunni. Kiukkan
tíu á kvöldin fór farþegalest fram-
hjá, og á eftir henni kom vörulest.
Starfsmenn hennar þurftu að afr
ferina lestina í Pickleville, og að því
loknu komu þeir inn í veitingastof-
una okkar og fengu sér mat og kaffi.
Stundum bað einn þeirra um steikt
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
715