Tíminn Sunnudagsblað - 09.02.1969, Síða 21

Um nówbilið síðari daginn
drukku þeir allmörg staup í krá,
og KaM blaðaði lengi í bæklingi,
©r hann var með, á milli þess, að
hann dreypti á glasi sínu. Loks
stakk hann honum í vasa sinn, stóð
upp oig bað Algaut að bíða á með-
an hann xæki lítið erindi. Algaut-
ur horfði döprum augum á eftir
frænda sínum. Hann sá, að hann
lagði leið sína að eins konar sölu-
tumi, eða þó öliu heldur kistulaga
smáhýsi, er skar sig mjög úr öðrum
byggingum, bæði vegna byggingar
lagsins og dálítið dapurlegrar
skreytingar á gaflinum. Manni gat
helzt dottið í hug kapella, ekki
sízt vegna þess, að stór kross var
uppistaða íburðarlausrar skreyt-
ingarinnar. Að minnsta kosti hálf-
ur klukkutími leið áður en Kalli
kom aftur.
Næst var það, að Algautur stóð
í mannhafi á hafnarbakkanum og
veifaði hattgarmi sínum í kveðju-
skyni. Dráttarbátarnir voru að
draga Gripsholm frá bryggju. Kalii
stóð á þiljum uppi, hallaði sér út
yfir hástokkinn og blakaði hendi
öðru hverju. Hljómsveit skipsins
lék sænska þjóðsönginn. Þegar and
artaksþögn varð á milli erindanna
tveggja, sá Algautur, að Kalli bar
báðar hendur eins og lúður upp
að munni sér — sá, hvernig
glitraði á gullið bak við lúðurinn
og heyrði Kalla hrópa svo hátt, að
yfirgnæfði skvaldrið á bryggjunni.
— Nú getur þú dáið áhyggju-
laus, Algautur!
Þetta urðu síðustu orðin, sem
hann heyrði af vörum Kalla, því
að í sömu andrá reið yfir ný flóð-
bylgja tóna frá hljómsveitinni. All-
ar landfestar höfðu verið leystar,
og hið mikla skip seig út á elfuna.
Algautur stóð kyrr á bryggjunni
og veifaði hatthúfnum sínum sem
í leiðslu, unz skipuð var horfið úr
augsýn. Allan tímann hafði hann
haldið vinstri hendi um innri vas-
ann á frakka sínum, þvi að þar lá
innsiglað umslag, sem Kalli hafði
fengið honum rétt áður en hann
steig á skipsfjöl. Þetta um-
6lag geymdi það, sem Kalli ætl-
aði að gera Algauti og konu hans
til varanlegra hagsbóta.
Algautur lét berast með fóiks-
straumnum inn í borgina. Orðin,
sem Kalli hafði síðast kallað tii
hans, ómuðu enn í eyrum hans, og
það hafði færzt yfir hann friður og
öryggiskennd, sem hann hafði
aldrei fyrr þekkt. Og nú skaut upp
í huga hans þeim fallega ásetningi
að þvo að einhverju leyti af sér
þann blett, er á hann hafði fallið,
og fleygja gullsvarfinu í stað þess
að selja það. Þvi miður brast
hann stórmennsku til að gera þetta
í blindni. Honum varð það á að
fara fyrst til gullsmiðs í Eystri-
Hafnarigötu og láta hann virða gull
kornin, svo að hann vissi, hverju
hann var að varpa frá sér. Gull-
smiðurinn lét svarfið á vog og kvað
síðan upp þann úrskurð, að verð-
mæti þess næmi einni krónu og
þrjátíu og fimm aurum. Þá flýtti
Algautur sér út á Brunngarðs-
bryggju, og þar hvolfdi hann úr
látúnsbauknum í síkið. Hann stóð
ekki uppi með tvær hendur tómar,
þótt hann fórnaði þessu fémæti.
Auk umslagsins innsiglaða, hafði
KaHi fengið honum þrjá peninga-
seðla, þrjátíu krónur, svo að hann
kæmist sómasamlega heim — tvö-
falt meira en farseðill kostaði.
í göturangala einum, þar sem
krökkt var af reiðhjólum og hand-
vögnum rakst Algautur á litla kaffi
stofu, sem ekki var svo ríkmann-
leg, að hann hræddist hana: Þar
var rokkið inni, vaxdúkurinn á
borðunum skellóttur, og á móti
honum lagði tóbaksþef og daun af
súru öli. Þarna gat hann gert sig
heimakominn. Hann fékk sér kaffi
bolla, og hér opnaði hann umslagið
góða, nötrandi af eftirvæntingu. í
því reyndist vera geysistórt skjal,
fjórbrotið. Algautur var maður lítt
bóklærður, og það tók hann lang-
an tíma að skoða plaggið og gera
sér grein fyrir útliti þess. Pappír-
inn var bláleitur og í honum
skrítnar æðar, sem minntu á pen-
ingaseðla — þetta var skjal, sem
hlaut að vekja lotningu, hvar sem
það bar yrir augu manna. Og
ekki minnkaði lotningin, þegar Al-
gautur fór að ýna í það: „Kr.
1100.00 — ellefu hundruð krónur
00/100“, stóð þar, og síðan nafn og
heimilisfang Algauts, skráð fall-
egum prentstöfum með svörtu
bleki, ofan til í löngu, prentuðu
lesmáli. En yfir öllu þessu var stór,
svart'ur kross, sem sjaldan glæðir
fagra framtíðardrauma. Því fylgdi
aftur á móti öryggiskennd, að skjal
ið var tölusett og tölurnar frekar
tvær en ein. Öll horn þess voru
prýdd einhverju, sem Hktist log-
andi kyndli — eða kannski var það
hátt glas, sem öl freyddi upp úr.
Það gat verið hvort heldur maður
vildi.
Nú réðist Algautur í að lesa
skjalið. En svo brá við, að honum
varð þeim mun órórra, sem hann
komst lengra niður á síðuna. Hann
fékk hjartslátt, og loks sortnaði
honum fyrir augum. Honum duld-
ist ekki lengur, að þetta mikilfeng-
lega skjal snerist allt um dauða og
tort'ímingu — þar var ekki stafur
um neins konar ellihjálp. í örvænt-
ingu sinni leitaði Algautur á náð-
ir lögregluþjóns, sem hneppt hafði
frá sér einkennisjakkanum og
kveikt sér í sígarettu við borð úti
við gluggiann. Lögregluþjónninn
hafnaði bjórglasi, sem hann bauð
honum, en var þó svo vingjarnleg-
ur að lesa plaggið og segja Algauti,
hvað það eiginlega var, sem hann
hafði handa á milli. Á daginn kom,
að þetta var skírteini frá Bálfarar-
félaginu í Gautaborg, er skuldbatt
sig til þess, að meðteknum ellefu
hundruðum krónum, er þegar
höfðu verið greiddar, að brenna lík
Algauts skósmiðs í brennu til
ösku, þegar dauðinn hefði miskunn
að sig yfir hann, og bera allan
kostnað, sem því fylgdi. Allt var
þetta mjög skilmerkilegt og kostn-
aðarliðirnir nákvæmlega tilgreind-
ir. Einfaldast var að orða þetta svo,
að Bálfararfélagið héti því að
koma Algauti frítt um borð í Gauta
borg. En það mátti enginn annar
vera en Algautur sjálfur, er naut
þessa fríðinda, og blátt bann lagt
við framsali skírteinisins.
Algautur seig allur saman, þeg-
ar honum varð ljóst, hvers eðlis
skilnaðargjöf Kalla var. Skósmið-
urinn húkti þarna á stólnum, mál-
laus og heyrnarlaus, og starði líf-
vana augum út í bláinn, þegar lög-
regluþjónninn hafði lokið máli
sínu. Hann svaraði ekki einu orði,
þegar hann var spurður, hvort hann
hefði skilið það, sem honurn var
sagt, og loks brast lögregluþjóninn
þolinmæði. Hann stóð upp og
gekk út. Algautur sat svo lengi
þar sem liann var kominn,
að frammistöðustúlkan sá sér ekki
annað fært en krefja hann um borg
un fyrir kaffið. Þegar hann ramb-
aði burt úr kaffistofunni, hélt hann
enn á bálfararskírteininu í hend-
inni.
Hann rölti af stað án þess að
hirða um, hvert hann hélt, og eftir
nokkrar klukkustundir var hann
kominn út í sveit. Tilviljunin var
honum svo hliðholl, að hann
stefndi í rétta átt, og um kvöldið
vaknaði hann upp af leiðslunni í
T I M I N N — SUXNUDAGSBLAÐ
117