Tíminn Sunnudagsblað - 16.02.1969, Qupperneq 15

Afgreiðslan í gömlu sundlaugunum.
■ 4
rausnarlegt og hafnaði því i
fyrstu. En Björn lagði ekki ár-
ar í bát. Brátt skrifaði hann
Páli annað bréf og lagði nú
fastar að honum en fyr,r að
þekkjast boðið, og með þvi að
vandamenn Páls voru þess
hvetjandi, lét hann til leiðast.
Sundfaugin, sem nota át.ti við
kenns'luna, var ekki álitleg. Hún
var ekki annað en stíflaður far-
vegur laugalækjarins, nokkuð
víkkaður, tuttugu og tveir faðm-
ar á lengd og átta eða níu
faðmar á breidd. Efst var þessi
laug hrægrunn, en við torfgarð-
inn, sem hlaðinn hafði verið á
lækjarfarveginn, var dýpra, ná-
lega mannhæð. Illa var frá öllu
gengið, garðurinn slík hráka-
smíði, að hann brast stundum,
og vatnið ærið gruggugt, þegar
farið var að busla í því, því að
á botni var leir og leðja og
moldarbakkar allt í kring. Eigi
að síður tók Páll ótrauður til
starfa. Voru skólapiltar uppi-
staðan í hópnum, sem hann
kenndi, þeirra á meðal Matthías
Þórðarson, síðar fornminjavörð-
ur, Jónmundur Halldórsson,
Gísli Skúlason og Ólafur Briem,
sem allir urðu prestar, og Ein-
ar Jónasson, síðar sýslumaður.
Fór því svo fram, að Páll
kenndi þarna hin næstu sumur,
enda fékkst ofurlítill, árlegur
styrkur úr landsjóði.
Nokkrir reykvískir iðnaðar-
menn lærðu þarná að
sýnda með skólapiltunum,
og stöku sjómaður slóst
í hópinn, þótt áhugi þeirr-
ar stéttar reyndist minni en ýms
ir höfðu gert sér vonir um, svo
nauðsynlegt sem sjómönnum
sýndist vera að geta fleytt sér.
Heimili átti Páll austan fjalls
öll þessi ár og dvaldist ekki í
Reykjavík nema meðan nám-
skeiðin voru, þar til árið 1906,
að hann fluttist búferlum suður.
Var þó synd að segja, að ráða-
menn virtu sundkennsluna mik-
ils, og hrakaði lauginni frekar
en hitt. Nokkrum árum eftir
aldamótin var svo komið, að
ekki þótti viðhlítandi að kenna
í henni og lá kennsla niðri um
hríð. Að vísu samþykkti bæjar-
stjórnin árið 1904 að hressa
laugina við, en menn flýttu sér
ckki úr hófi fram, og varð ekki
af framkvæmdum að sinni.
Uim þessar mundir var ung-
TÍMINN — SUNNUDAGSBLAÐ
mennafélagshreyfingin að
nema hér land og fór eldi um
hugi ungs fólfcs, þar sem ekki
brast boðbera og forystumenn.
Kjarni ungmennafélagshugsjón-
arinnar var draumur um þjóð-
lega reisn og sterkur og fórn-
fús vilji til mannbóta og um-
bóta. íþróttirnar voru þeim úr-
ræði til þesis að stæla menn og
efla sjálfvirðingu þeirra, og
sundið jafnframt heilsubrunn-
ur og naúðsyn. Lárus Rist hafði
verið þessi ár við nám erlendis.
Hann hafði kennt sund áður en
hann fór utan, og í Danmörku
lauk hann sundkennaraprófi.
Hann kom heim árið 1906 og
settist að á Akureyri, þegar ung
mennafélagshreyfingin var að
ná þar undirtökum. Sumarið
1907 hóf hann að kenna sund
á Akureyri, og 6. ágúst um sum-
arið synti hann Eyjafjarðarsund
sitt, er frægt varð. Sund þetta
synti hann meðfram til þess að
færa sjómönnum heim sann-
inn um það, hve þeim gæti kom-
ið að góðu haldi að kunna sund-
tökin. Lagðist Lárus til sunds
sjóklæddur frá bryggju á Odd-
eyrartanga, afklæddist á sund-
inu og synti síðan til lands hin-
um megin. Sumarið eftir fékk
hann unga pilta, sem voru j?ið
nám hjá honum, Kristján Þor-
gilsson og bræðurna Jóhann og
Arngrímur Ólafssyni, til þess að
Líf og fjör í lauginni
135