Tíminn Sunnudagsblað - 13.04.1969, Qupperneq 7

Fáar eru þær borgir í Vestur-Evrópu,
þar sem stríðinu f Vietnam eSa harð-
stjómlnni í Grikklandi hefur ekki
verið mótmælt með hópgöngu eða öðru
slíku. Tvöfeldni í orðum og gerðum
vestrænna þjóða blasir átakanlega víð
i þessum dæmum. Atlantshafsbanda-
laglð, sem sagt er stofnað tll verndar
lýðræðl og frelsi, heldur hlífiskildi yfir
harðstjórum og kúgurum, og samtímjs
því, að bandarískir valdamenn eru si-
fellt að tala um frið, heyr bandaríski
herlnn smánarlega styrjöld gegn fá-
tækri þjóð i annarri heimsálfu. —
Myndin hér að ofan er af stúdentum,
sem stóðu í heila viku vlð þinghúsið
í Stokkhólml, án þess að neyta matar.
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
a5 gera liana að hlægii'egu og oí-
stækisfiuilu dæmi 'Uim 'argvítuga
hartðstj'ónn. J5Mni ky'mslóðdinnatr hafia
yfirleitit tekið þetta gott og giít.
Meðal umga fóHlkisiius eir þaið mjög
útibreidd skoðun, þrátt fyrir aMit
seirn hal'dið hefur verið að því, að
hún sé mikilfenigleig, h'eimiS'SÖgulieg
til'raun tii þess að brjóta á bak
aftur lög-ikip'uð og vainabundiin
þjóðféliagsviðhorf og direpandi
sikiri'fstofuvald og stjórnuniarikerfi
— mieð öðrum orðum uppreisn
geign kínversku flo'klksvaldi, þótt
Maó sé hampað í því s'tríði. Menn
imigarbylltitngiin er gerð gegn s'kri'f-
finnisku, valdboði, íhiaidi og kyrr-
stöðu, segiir það. Eldri kymsi'óðki
iieggur á hana samia mæliikvarð'a og
evrópska valdabanáttu, þar sem
þessí eða hinm miagnar flokk eða
stétt til þess að etjia fraim gegn
anidistæðimgi sínum.
Þeissu unga fóiki er fundiið til
forátitu, að það beiti óþingræðis-
legum aðferðum. Það >rís upp gegn
yfirboðurum símum, leggur umdir
sig hús og stofmanir, ryðst um
borgangötur, stöðvar kappleiki á
íþrótta'völlum, kemur í veg fyriir
viðskipti við þjóðdr, þar'sem harð-
stjónn er taiim ríkja, slettir málm-
ingu, 'garir hróp að óveikomnum
gesitum, kastar grjóti. Þetta er
vald'beiitimg, sem kalilar á valdbeit-
ingu, er sagt Það svarar því til,
að sjálfu þjóðfélagimu sé í mörg-
um imegimaitriðum stjérnað mieð
f'Uilkomilega óþmgræðisiegum
hætti. ^ar að aulki sé það neybt tól
þeiss að grípa ti‘1 óþimigræðisie'gra
aðferða, því að það eigi ekki anm-
ars kost. Beri það mál sitt upp
með friði og spekt, sé það að engu
haft, og enginm hirði um vilja þess
og óskir, nema það geti vakið á
sér athygli. Það er lögmál sam-
keppnisþj óðf élágsdms. Fj ölmiðlun
artækim eru því lokuð, því að það
er ekki neitt púður í hófsamlegri
röksemd'aif'ræðsiu og það er ekki
fyrr en upphlaup haifa verið gerð
eða þráseta hafiin á götum eða 1
stofmunum, að þeim þóknast að
oba fram nljóðnemanum, koma
rmeð myndavélina og iáta frétba-
miennina gera sér ómák. Þá fyrst
vatonar sölumenmskan. Samfélagið
tonýr otokur til þess að gera eitt-
hvað það, sem veldur því, að fólk
fer að sperra eyrun, segja þessiir
unigu menm. Öðrum kosti getum
við Íagt árar í bát. En það er edin-
rni'bt þalð, sem við viljum ektoi gema.
Það er talað við oikicur um lieito-
reglur iýðræðisims, segja þeir emm
flrémiur — við eigum að fylgja
þeini ,En þeun, sem li'e'knta röð og
regiu og Skírstoata til 'laga og dóm-
stólia, ef út af ber, hefur eiklfci að-
eine sést yfir stairfsreglur fjöl
m'iðiunartækjanna. Þeám toefur
'lka skotizt yfir það, að
fóik'ið í kröfugöngunum og set ■
verfcföllunnm iieggur anmam skilrr
ing í hugbato það, serni mefnist lýð-
ræði. í obtoar augum er ieikregi-
ur hiáilieg nafngift, þjóðféiagið og
miamníMfið er ektoi le'ikvangur, sem
minmi á tenmisvöll eða bridd'Siborf
Oktouir finnst, sagja þeir, að lýi
ræði eigi að rista dýpria en svc
að það 'sé umgerðin ein, og það e>
o'ktoar mat, að tenini.sispað'aira láti
menm liggja heima, þegar við fas-
istarna í Ródesíu og GrTrklamdi e'
að t.aeta. Og hefðu miemn hqiidið ek
fast við einhve'rjar ieátoreglur, s-m
ríkiandii vaidafcerfi seitJti — hvaf
skyldd það hafa haft í för meö
sér? Hvar væri þá aifkvæði'sréHiuir
tovenna, og hvair væru vei'ka'Týðs
félögin? Og hvernio er siiáT'ft hi
margumtaTaða lyðræði til kom'ð9
Eiltt, sem stuðlar að þvi, að hin
svonefndia æstoulýðsbyl'ti'ng er
uppsiiglingu einmitt nú, e>r brev*
uppéldi. Foireldrar eru hættir a
ata böm sín upp við sama eiva o
áður. Þau eru frjálsaini frá upphaf
og í skólunum ríki'r Mtoa mikl
frjáMœgrí amdi en fyrr. Það f r
mieira aö segja talið aðalsm'pirki
góð'S skóla, að barnn liæitur sér eVki
nægjia að miðla nemiemdum þ-kto-
ingaraitiriðum, heldiur lieitaist við að
ala upp sjálfstæða og gagTi vna
einstafcllimiga. Þegar þeesi börm ger
ast sjátfstæðir em-staklin va.r, )?•?.<? \
þau sór einis og þeim hefur v^";ð
kennt, að sé gott og æsikilegt. Urg-
limgamir vilja hugsa og álykta
sjálfir. En þá verða árekstrar t
mil'li þeirra og hims vanahundná
þjóðfélágisvalds eða handhaTa bess.
tilmefndra eða sjálfskipað a, er
koma á móti þeim með ávitur á
vörum og kylfu í hendi, eins og
þeim hefur verið kenint, að b°7.t
eigi við. Og það er reynt að sann
færa þá rmeð fyriirlestimm og á-
minningum um það. að þeir séu
að vega að lýðræðinu og ófarnað-
ur vofi yfir, ef þeir játist efcki und-
ilr regluir þingræðisiniS um fram-
gamg og afg.'ei'ðslu mála. En svör-
in era á reiðum höndum: ,,Hvar
er réttur oktoar til þess að hafa
áhrif á stjórn fyriirtækia og stofn-
ana, og bvaöa ieið bjóðið þið okk-
295
i