Tíminn Sunnudagsblað - 12.10.1969, Blaðsíða 8

Aðalstræti á fyrri tíð: Reykjavíkurlífið í augum Gaimards og förunauta hans.
hefði vaíkið sig. Hafði hann þá
haldið á áttstrendri krystaísflösku
og sagt:
„Skulumi við ei hafa neitt fyrir
ferð okkar?“
„Hvað sérð þú til bezta?“ stundi
Dúkur og vildi ekki rísa upp.
„Það er hérna til,“ svaraði Jón
Eyvindsson.
„Þú ræður, hvað þú gerir,“ uml
aði Dúkur .„En hvar erum við?“
Jón Eyvindsson sagði þá vera
hjá Stapakoti. Jón dúkur kvaðst
þá hafa látið uppi, að hann vildi
fara að Hákoti og taka sér þar
gistingu.
„Þá höfum við ekkert fyrir ferð-
ina,“ sagði Jón Eyvindsson. „Viltu
k-oma írneð mér og vita. hvað okk
ur áskotnast í Stapakoti?"
„Ég þori ei að fylgja þér, því
þar er margt manna fyrir, en ég
er orðinn lúinn, og hundar kunna
að gelta,“ sagði Dúkur.
„Vert þú hér kyrr, en heyrir
þú mig hljóða, kom þú þá,“ sagði
Jón Eyvindsson.
Með það fór Jón Eyvindsson og
var lengi í burtu. Loks tók Dúki að
leiðast biðin, og fór að leita nafna
sins. Stumraði hann til bæjar, og
urðu þá á vegi hans þrjár kistur
á skemmuhlaði, sem til sjávar
horfði. Sjálfur var Jón Eyvindsson
að bisa við kistu inni í skemmunni.
Hann kallaði til Dúks, er hann
varð var:
„Viltu ei, þinn djöful, taka und-
ir endann á henni?“
öúkur lét sem sér hefði orðið
skapbi'átt við frýjuorðin, tekið und
ir ki'stulo'kið og kippt kistunni út
tt stéttina. Hefði hann síðan beðið
nafna sinn að lofa sér í burt í guðs
nafni, svo að hann vaeri ei viðstadd
ur s#lfan stuldinn. Þá spurði Jóa
Eyvindsson hann, hvort hann hefði
skitið hjartanu. Hljóp Dúfcur við
það niður í opna sjóbúð með
brennivínsflöskuna, sem Jón £y-
vind'sson hafði vakið hann með, og
gekk þar um gólf, unz nafni hans
kom í dyrnar og spurði:
„Er Dúkur enn hræddur?“
Dúkur brosti við og svaraði:
„Ert þú kominn?“
Síðan gekk hann út, og fóru þeir
þá báðir af stað brott. Jón Eyvinds
son sagði honum að bera eitthvað
fyrir sig, og þóttist Dúkur ekki
hafa skorazt undan þvi.
„Skrattinn vorkenni þér,“ sagði
Jón Eyvindsson.
Þegar Dúkur spurði nafna sinn,
hvort hann hefði stolið því úr kist-
unum, er hann liafði fengið hon-
um, glotti hinn við tönn.
„Það skiptir þig engu,“ sagði
hann. „Þú þorðir þar efcki að.“
Felldu þeir svo talið.
Þeir félagar voru staddir á miðri
Strandarheiði, er dagur rann. Bað
Dúkur þá skrattann fylgja nafna
sínum, fór úr buxum sínum og lét
þýfið í þær. Arkaði hann síðan á
undan, unz hann ko.m á hraunið
fyrir ofan kúagerði. Þar iagði
hann af sér baggann og gekk þarf
inda sinna. Sagðist hann þá hafa
séð tvo menn koma og gengið
lengra norður 1 hraunið, en snúið
siðan við til þess að leita að pjönk-
um sínum, er þeir voru komnir
hjá .Hann fann þær þó ekki, og
þarna gekk Jón Eyvindsson fram
á hann. Sagði Dúkur, að þá hefði
Jón Eyvindsson beðið hann að íáta
engan vita, að hann ætti þa5, sem
í buxunum var. Skildu þeir svo aft
ur þarna í hrauninu, og sáust ekki
aftur fyrr en eftir nýár. Þá sagði
Dúkur, að Jón Eyvindisson hefði
skipað sér að senda eftir buxun-
um og þýfinu.
Þessi saga ber vitni um allfjör-
uga frásagnargáfu Jóns dúks, þvi
að fulyrða má, að tæpast sé eitt
orð satt í sögu hans. Hann var sjálf
ur hvatamaður að ráninu, og þ’eir
nafnar fóru ferðina beinlinis í þvi
skyni að ræna peningum í Stapa
koti.
Yfii'völdin trúðu honum Hka
mátulega vel, og frá þessari sögu
varð Jón seinna að falla. Aidrei
meðgefck hann þó tii hlítar þátt
sinn í þessari hóðulegu ránsfcrð.
Hann reyndi alltaf að koma því á
Jón Eyvindsson, að hann hefði ver-
ið frumfcvöðullinn. En það stoðaði
hann lítið. Þeir nafnar voru báðir
dæmdir í ævilanga hegningarvist
í Kaupimannalhöfn og sefct beggja
lögð að jöfnu.
Þessi dómur var þó mildaður,
Þeir félagar voru noifckur misseri í
fangahúsinu í Reykjavík, en síðan
var þeian sleppt. Meðan Jóji Ey-
vindsson var í haidi, virðist Hlað-
gerður, kona hans, hafa tekið sam
an við Einar Valdason frá Arnar-
hóli, sem átti aldraða konu. Á náð1-
ir þeirra leitaði Jón urn skeið, cn
engar urðu samvistir þeirra hjóna
upp frá þessu.
Jón dúkur sneri heiim í Litla
Landakot til konu sinnar, Kristm-
ar, er hann losnaði úr fangahús-
inu. En hún var heilsutæp og varð
skammilf. Byggði Jón svo nokkru
síðar Dúksifcot, er lengi stóð við
Vesturgötu neðarlega. Hélt nafn
tootsins lengi við minningu hans,
enda fór líka ýmsum sögum aí til
tektum hans, fleiri en Stapakots-
ráni. En hins er líka skylt að geta,
að niðjar Jóns dúks, sem varð mað
ur kynsæll, reyndust margir
kjarnafólk og góðir þegnar, er
ekki stóðu að baki öðrum gegnum
Reyfcvíkingum.
800
ftMINN
SUNNUDAGSBLAÐ