Tíminn Sunnudagsblað - 12.10.1969, Blaðsíða 10

því að móðir, sem kæmi með barn
sitt í vinnuna, væri tafarlsi'jst rek
in. Ríka fólkið vill ekki vita af þess
um skitugu gríslingum í námunda
við sig. Og þó að feðurnir séu at
vinnulausir, þá er ek'ki á vísan að
róa, þar sem þeir kunna að vera
að leita sér vinnu. En þeir geta
líka verið ölvaðir, og ekkert er lik
legra en þeir rangli burt, þegar tií
lengdar lætur, reyni að forða sér
úr þessu víti. En þeir eiga ekki
neinar útgöngudyr, heildur drafna
aðeins niður í eymd sinni á ein
hverjum nýjum stað.
Meðal þess, sem líknarfélagið
Emaus leitast við að gera, er að
hjálpa sjú'kuim og koma upp dag
heimili barna. Það fær hjálp frá
öðrum löndum, og meðal þeirra,
sem starfa á vegum þess, eru
sænskar stúlkur. Sænsk stúlka,
Anna Karin Karlsson, læknanemi
frá Solna, skrifaði dagbók eina
viku meðal þessa fólks. Hún var á
þessa leið:
Sunnudagur. Sunnudagur í
Ghorrillos, fimmtán stiga hiti, mik
illl raki í lofti. Holóttar sandgötur
mora af krökkum m.eð hor í nef
inu. Fuliir karlar sofa undir kofa
veggjunum milli hunda og sorp
hauga. Alls staðar liggja hunds
hræ, þvi að nú er verið að útrýma
flökkuhundum. Hér er yfirleitt
mergð af hundum, mögrum og
sjúkum, því að það er eina úrræði
fólks að láta grimima hunda verja
eigur sínar. Öllu er stolið: Matar
leifum, fjalastúfum og tuskudrusl
um. Yfir þvotti, sem hengdur er
til þerris, verður að standa. Skilji
maður eftir reiðhjól, verður mað
ur að fara á sölutorgið til að fá
það aftur. En þar verður að kaupa
hvern tein og hverja skrúfu fyrir
sig. Á torginu ægir öllu saman á
sunnudögum. Þar er sterkur þef
ur af kryddi og reykelsi, og þar
er súpan soðin á hlóðum. Slöngu
fjemjara.r sélja töfraHiyif, litlar
kerlingar sápu, og eru sjálfar svo
skítugar, að það er ekki litarmun-
ur á þeim og jörðinni. Og svo eru
seld hænsni, tómatar, grammófón
plötur og bambusflautur.
Ég skipti um bleyju á barni,
sem við sitjum uppi með. Móðirin
er í sjúkraíbúsi, komin á annan
imánúð og hefur fengið blæðingar.
því að hún reyndi að eyða fóstr
inu. Fjögur bövn, sem hún á, eru
ein síns liðs 1 litlu fjalaskýli hér
uppi í sandlbrekkunvri. Fá þau
nokkurn mat \ dag? Það voru ekki
til neinar bleyjnr á krakkann, en
ég leitaði uppi tóman poka, nota
hann — kornpoka frá Bandaríkj
unurn (Alianza para el Progreso).
Kornið var sent hungruðu fólki að
gjöf fyrir fáum árum. Eitthvað af
því komst til skila, en annað seidu
starfsmenn stjórnarinnar á svört
um markaði. Pokunum var hlaðið
saman á torginu í Cuzcó, og þá
hópuðust þar að hungraðir Indíán
ar. Þeirn fjölgaði stöðugt, og sein
ast kom upp ókyrrð, svo að her-
mennirnir fengu tækifæri til þess
að skjóta á þá. Barnið er með
niðurgang, og svo er það orma
veikt.
Mánudagur. Fæðingarheimiíi í
Lima. Sæki konuna, blæðingin að
mestu hætt. Henni hefur ekki tek
izt að tortíma fóstrinu. Þarna er
salur, fimmtíu rúm, og í flestum
rúmunum eru tvær til þrjár kon
ur. Um það bil hundrað börn
fæðasf hvern sólarhring á beddum
í göngunum. Þegar bonan hefur
fætt, er hún látin staulast inn í
salinn, þar sem hún fær að leggj
ast í eitthvert rúmanna hjá staH
systur, er sætt hefur söm með
ferð. Engin lyf eru til, varla sára
bindi, en þegar læknirinn gengur
í gegn, útbýtir hann lyfseðlum.
Hafi sænguikonurnar þrek og pen
inga til þess, geta þær farið í lyfja
búð og keypt það, sem hann telur
þær þurfa.
Við göngum langa leið að við-
bomustað strætisvagnsins, og mér
sýnist viðbúið, að hún hnigi niður
á hverri stundu. En við verðum að
bomast þetta með sem- allra. ódýr
ustum hætti, því að annars yrði
hún ekki mönnuim sinnandi næstu
daga vegna kostnaðarins. Og nú
verður hún að fara í vistina, dag
langa þvotta í Barrancó, mánaðar
launin þúsund krónur — hafi það
þá ekki þegar tekið einhverja aðra
í hennar stað. Faðir síðasta barns
ins lá söfiandi í fjalaskýlinu, hafði
rrsynt að verða sér úti um vinnu,
en alls staðar fengið afsvar. Það
þýðir ekki að spyrja um vinnu
handa öðrum en konum, sem taka
til, þvo þvotta, vinna húsverk. Og
saimkeppnin þar er hörð.
Herþota flýgur með ógurlegum
drunum lágt yfir kofaþyrpingarn
ar, börnin gráta og gamlar konur
heykija sig niður. Karlarnir tyggja
án þess að Hta upp, græn kóka
slefan velur út úr þeim. Stjórnin
í Perú hefur keypt fimmtán her
þotur í Frakklandi, og það eru lit
myndir í blöðunum á hverjum
degi. Ég skipti orðum við her
menn, sem stóðu á götuhorni. Þeir
töluðu um ógnanir Ekvadormanna
og svo hafði Chile lagt undir sig
saltpétursauðnirnar árið 1884. En
enginn minntist á uppreisn fjalla
bændanna fyrir fjórum árum —
yfir þá var hellt bensínhlaups-
sprengjum. Sjónarvottar voru full
trúar lands frelsisins í norðri —
sérfróðir menn um meðhöndlun á
skæruliðum — grænkollar.
Þriðjudagur. Tuttugu sjúkiing
ar komnir að leita hjálpar. Ung-
börn með niðurgang og lungna
bólgu í blautum og skítugurn lepp
um. Sandur í hverri tusfcu. Ný
fætt barn, átta merkur að þyngd,
er með blöðrur um allan kropp-
inn. Penisillínsprauta. Dós af nið
ursoðinni mjólk. En hún er dýr,
og hin börnin sjö fá lífclega ekki
mikinn mat í bráð. Karlinn með
kýlin, sem við sendum í sjúkrahús,
er kominn aftur með lyfseðil, skrif
aðan á snifsi, sem rifið hefur ver
ið af dagblaði. Ég leitaði og íann
eitthvað svipað í lyfjaskápnum frá
Karitas í Bandaríkjunum. En þar
var aHt á tvist og bast — allt i
einum graut, þúsund ólík lyf. Þann
ig eru flutníngarnir hingað, þeir
bunna ekki að meðhöndla annað
en fiskimjöl. Fimmtíu og fimm soi-
ur eru í peningakassanum, níutiu
brónur, og nægir fyrir lyfjum
handa þrettán ára stúlku, sem er
nýbúin að fá berkla. Lögin segja
reyndar, að hún eigi að fá læknis
hijálp ókeypis. Hún er hjá foreldr-
um sínum og systkinum, og hún
deilir ábreiðu með tveim öðrum.
Tv'ö lítil börn eru með gulu,
bæði föl og tekin. Þau fá fjörefni
frá Svíþjóð (það má tyggja þetta,
og bragðið er líkt og af karameil
um).
Fólk hefur brennt sig til óbóta,
og við rífum sundur rúmhs til
þess að binda um sárin, Þetta er
móðir með tvö börn — olíuvél valt
í kofa hennar, þær eru alltaí látn-
ar standa á gólfinu.
Og svo er barn, sem fengið hef
ur heilahristing. Telpan er búin að
velta svo oft fram úr. Þar hefur
fimrn manns ekki nema eitt rúm.
Kannski hefur líka einhver
barið hana svona hrottalega. Hugis
uðirnir í Evrópu ímynda sér bylt-
inguna, þegar þrengingar eru orðn
ar úþolandi — kannski verður það
bylting fólks með skaddaðan heila,
og forystan í höndum þeirra, sem
802
TtlDINN
SUNNUDAGSBLAÐ