Tíminn Sunnudagsblað - 31.05.1970, Síða 11

nýbyggður. Kristján Vigfússon frá
Varðgjá var þar skólastjóri og
Páll Árdal kennari.
— Manstu nokkuð eftir vinnu
ykkar barnanna?
— Saltfiskur var þurrkaður á
imalarkambinum yrt á Oddeyri.
Þar var oft fiskvinna hjá Snorra
Jónssyni kaupmanni .Þegar ég var
tíu til ellefu ára vann ég eitt sinn
við að skipa upp síldartunnum
niðri á Tanga og fékk fimm aura
á tímann. Kaupið var fimmtíu aur-
ar fyrir tíu stunda vinnu.
Við höfðum ekki neina kú, en
keyptum mjólk af Júlíusi í Barði.
Ég sótti hana alltaf, eftir að ég
hafði aldur tiL Mjólkurpotturinn
kostaði þá tíu aura. Gatan var tæp
og vegurinn vondur upp á Höfð-
ann. Stundum var ég hræddur
um, að ég mætti kúnum á leiðinni.
Við áttum síðar alltaf nokkrar
kindur. Eitt sinn áttuin við tíu ær
og höf ðum þær í igamla Lundi.
— Manstu nokkuð um félagslíf
á þessum árum?
— Ég var i barnastúkunni Sak-
leysinu í þrjú til fjögur ár, þegar
ég fór að stálpast, áður en ég fór
til sjós. Fundir voru í litla Tempi-
arahúsinu á Barðstúni, þar s em
samkomuhús bæjarins stendur nú.
Þar var mikið líf og fjör, oft var
dansað eftir fundi, og þótti okkur
krökkunnm þar skemmtilegt. Pét-
ur Þorgrímsson úrsmiður spilaði
fyrir dansinum á haimóniku og
var alltaf fjörugur og skemmtileg-
ur.
— Manstu eftir séra Matthiasi?
— Já, ég man vel eftir honum.
Hann gekk oft út á klappirnar
utan við Brekkugötuna og spjall-
aði þá stundum við okkur börnin.
Eitt sinn þegar hann hitti mig úti
á klöppunum, skrifaði hann með
stafnum sínnm á klappirnar í snjó-
inn ýmsa stafi og spurði, hvort ég
þekkti þá. Þá var ég farinn að
stafa og þekkti stafina, og hrósaði
hann mér fyrir.
Séra Geir Sæmundsson fermdi
mig, því að þá var séra Matthías
hættur prestskap. Okkur féll
mjög vel við séra Geir.
— Og svo fórstu á sjóinn?
— Já, ég fór tn sjós, þegar ég
var fjórtán ára. Ég var ráðinn á
skipið Fönix, sem var aðeins átján
smálestir að stærð og eign Magnús-
ar Kristjánssonar kaupmanns. Við
fiskuðum eingöngu á handfæri.
— Manstu ekki eftir ein-
hverjum svaðilförum á sjónum?
— Ég var á Fönix { þrjú eða
fjögur ár. Ég man eítir einu aftaka
veðri, sem við lentum í. Þetta veð-
ur hófst á laugardag fyrir páska.
Við fórum of seint af st.að í íand,
öll önnur skip komust inn á ísa-
fjörð .Við komum upp á Stigahlið,
en skipstjórinn var ekki viss um,
hvar við værum staddir, og þorði
ekki að halda áfram inn Djúpið.
Svo hrakti okkur til hafs. Þá vildi
svo illa til, að vélin bilaði. Vél-
stjórinn á skipinu var Hannes frá
Skógum. Hann bjargaði þessu með
því að lóða saihan rör með tíu
aura silfurpeningi, en hann hafði
lóðbolta og önnur áhöld í skipinu.
Eitt sinn í þessum hrakn-
ingi hrópaði skipstjóri, að sker
væri fram undan. En þetta var þá
herskip, sem haldið var upp i vind-
inn og braut svona á.
Eftir mikla hrakninga náðum
við loks inn á Patreksfjörð. Þá var
ekki þurr þráður á nokkrurn
manni og kojurnar hálffullar af
sjó. Skipstjóri á Fönix var Valdi-
mar Jóhannsson.
— Manstu eftir nokkrum sér-
stökum atburði, sem athygli vakti
í bænum'?
— Já, það var þegar Friðrik
Kristjánsson hvanf. Hann var
þekktur ágætismaður, lengi starf
andi í stúkunni ísafold, en fór svo
úr henni og drafck svo nokkuð á
síðari árum. Hann var þá orðinn
bankastjóri í íslandsbanka. Sjóð-
þurrð varð í bankanum, og átti að
taka Friðrik til yfirheyrslu. En þá
hvarf hann. Bæjarfógeti lét leita að
honum um allan bæ, en hann
fannst ekki. Hann var fluttur með
leynd í skip úti á Gásum og fór
til útlanda. Síðar fréttist, að hann
hefði verið geymdur hjá Júlíusi í
Barði meðan hans var leitað.
— Manstu nokkuð um íþrótta-
æfingar Jóhannesar glímukappa?
— Þegar Jóhannes kom frá
Noregi, stofnaði hann glímufélag
með okkur strákunum á Oddeyri
Það hlaut nafnið Sveinninn. í fé-
laginu voru um þrjátíu strákar, og
var Steindór Hjaltalín formaður
þess. Æfingar voru í Lundargötu,
mig minnir helzt hjá Gunnari
skátaforingja.
í innbænuim var annað glímu-
félag, sem hét Mjölnir. Einn af
beztu glímumönnum þess var Har-
aldur Guðnason, fóstursonur Ottós
Túliníusar. Félögin kepptu opin-
berlega í samkomuhúsinu, og voru
þær samkomur fjölsóttar og þóttu
góð skemmtun.
Samdráttur var með þeim Jó-
hannesi og Karólínu, dóttur Guð-
laugs bæjarfógeta. En Guðlaugur
vildi ekki gefa samþykki sitt til
ráðahagsins. Það var ekki fyrr en
Jóhannes varð glímukóngur og
vann íslandsbeltið, að Guðlaugur
gaf samiþykki sitt. Má því segja,
að það hafi verið tvöfaldur sigur
fyrir Jóhannes. Morguninn eftir
opinberuðu þau trúlofun sína.
— Manstu nokkuð um föður Jó
hannesar? Jóhannes ber honum
ekki góða sögu í ævisögp sinni.
— Jósep ökumaður var harður
og óvæginn, bæði við menn og
hesta sína .En hann átti nokkra
hesta og ók vörum um bæinn.
— Manstu ebki neitt eftir Guð-
mundi Hannessyni lækni frá þess-
um árum?
— Jú. Ég man eftir einu atviki.
Eitt sinn fór ég til hans suður á
brekbu til að láta draga úr mér
tönn. Ég mun þá hafa verið um
ellefu ára aldur. Hann dró tönn
ina og dáðist að því, hve ég stóð
mig vel. Á eftir rétti hann mér
25 aura og sagði, að ég ætti að
eiga peninginn fyrir það, hve ég
hefði verið harður. Þá var ekki
farið að deyfa.
— En þú vannst í brauðgerð í
nokkur ár. Geturðu nofckuð sagt
mér frá því?
— Já, þegar ég var ungur, vann
ég í nokkur ár í brauðgerð hjá
Jakobi Hafstein. Hann var undar-
legur karl. Hann var tregur til að
greiða fólki sínu í peningum. Eitt
sinn bað ég hann um fimm krón-
ur. Á borðinu fyrir framan hann
var tveggja krónu silfurpeningur.
Hann ýtti við honum, svo að hann
féll niður á teppið á gólfinu. Ég
tók hann upp og rétti honum.
„Missti ég hann?“ spurði hann.
Ég svaraði því játandi. Ég álít, að
þetta hafi verið prófraun. Hann hafi
lagt þessa gildru fyrir mig til að
vita, hvort ég myndi ekki revna
að hnupla peningnum. f þetta
skipti fékk ég fimm krónur, en
venjulega fékk ég aðeins helim-
inginn af þvi, sem ég bað um.
Síðar vann ég í nokkur ár í
brauðgerð Kristjáns Jónssonar.
H-ann var strangheiðarlegur og
stóð allt, sem hann lofaði, eins og
stafur á bók. Og alltaf gaf hann
starfisfólki sínu jólagjafir.
Eiríkur Sigurðsson.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
419