Tíminn Sunnudagsblað - 31.05.1970, Blaðsíða 22

Hólmavílitolirepp að sérstakri
kirkjusóírn, með prestsetri í þorp-
inu ef sv'o mætti verða. Var þess
og skammt að þíða, þvi að með
lögum frá alþingi 4. febr. 1952 var
nafni prestakallsins-breytt í Hólma
víkurprestakall, með prestsetri á
Hólmavík.
Sjóður Hólmavíkurkirju mun þá
enn hafa verið ónógur til bygging-
arframkvæmda, er eigi hófust að
marki fyrr en vorið 1957, en voru
þó svo langt komnar rúmum ára-
tug síðar, að kirkjan var vigð á
uppstigningardag 23. maí 1968, af
biskupnum yfir íslandi, herra Sig-
urbirni Einarssyni. Kirkjan, sem
byggð er úr steinsteypu, rís hátt
yfir staðinn og er að þeirra dómi,
er séð hafa, eitt fegursta og stíl-
hreinasta guðshús í sjávarþorpum
þessa lands.
Þótt eigi snerti þetta mál bein-
linis má benda á það, að síðast lið-
in hundrað ár eða vel það, hefur
sú stefna verið uppi með þjóðinni
að fækka prestum og færa presta-
köllin saman. Með gerbreyttum
þjóðfélagsháttum varð sú stað-
reynd æ augljósari, að launakjör
presta urðu að vera svipuð og ann-
arra opinberra starfsmanna, með
sambærilega menntun. f lítils meg-
andi þjóðfélagi kom þá að sjálf-
sögðu einkum til greina, að stækka
prestaköllin og fá þannig hverjum
presti víðari verkahring og meira
sáigæzlustarf en iyrr á timum,
þegar prestsetur voru nálega í
hverri og annari hverri sveit, en
prestar höfðu meginframfæri sitt
af búskap. Liggur öllum í augum
uppi, að þegar sömu fúlgu er skipt
á milli færri manna en áður, verð-
ur hlutur hvers rifari en fyrr.
Enda mun nú svo komið, að all-
viða þjónar einn prestur, þar sem
tveir og jafnvel þrír þjónuðu áð-
ur. Á seinni árum hafa bættar sam-
göngur gert slíka þróun mögulega,
en hún var lítt hugsanleg fyrir
einni öld eða svo. f þvi sambandi
má þess minnast, að fyrrum þjón-
aði Staðarprestur i Steingrímsfirði
einungis tveimur kirkjum, en nú
þjónar HólmavikuTprestur fjórum
og raunar fimm, þegar kapellan á
Drangsnesi, sem er vígt guðshús,
er talin með. Auk þess hefur Hólma
víkurprestur löngum haft með
höndum þjónustu alla í Árnes-
prestakalli, sem er nyrzt 1 sýsl-
unni, en þar hafa ekki setið prest-
ar til langframa síðan árið 1944.
J. Hj.
Frá Hafnarárum mínum
Flutt af 418. síSu.
(Perðir heiman og heim reikn-
aðar með. Aldrei var þá farið heim
um jólin).
Tekjur á Hafnarárunum 1929—
1936.
a: 1200. króna styrkurinn ís-
lenzki, það er 100 krónur á mán-
uði fjögur fyrstu námsárin, 4800
krónur alls.
b: Styrkir úr hinni dönsku deild
sáttmálasjóðs, alls 2750 krónur,
c: Rannsóknarstyrkir úr menn-
ingarsjóði alls 2400 fcrónur.
d: Ríkisstyrkur til náms í
plöntusjúkdómafræði, alls 1600
krónur.
e: Peningar frá foreldrum mín-
um 1596 ferónur.
f: Vinna og plöntusala í Dan-
mörfcu 137,00 krónur.
Samtals: 13.319,00.
Ennfremur frítt húsnæði á veg-
'um Dansk-íslenzka-félagsins, náms
árin 1932 og 1934. Það jafngildir
alls 600 krónum og dró veriuega
úr útgjöldum. Fyrir styrkina úr
menningarsjóði ferðaðist ég til
náttúrufræðirannsókna á íslandi á
sumrin.
Bkki geta þessir reikningar
dæmzt sem meðaltal, er sýni hag
íslenzkra Hafnarstúdenta fyrir
fjörutíu árum. Aðeins fjórir á ári
fengu 1200 króna styrkinn, og frítt
húsnæði hjá Dansk-íslenzka félag-
inu hlutu aðeins tveir á ári. Að
vísu fengu þeir, sem ekki höfðu
tólf hundruð króna styrkinn, hærri
styrki úr sáttmálasjóði (Forbunds-
fond) og fyrr á námstímanum. Ég
fókk þar tvö til fjögur hundruð
krónur, en þeir þrjú til sjö hundr-
uð brónur, líklega fjögur til sex
hundruð krónur til jafnaðar, að
mig minnir. Jafnan var veitt í des-
ember og stundum aftur í maí —
í seinna skiptið kannski öllu frem-
ur listamönnum og fræðagrúskur-
Lausn
17. krossgátu
um. Þannig bar til einu sinni, að
stúdent fékk maí-tilfcynningu um
styrk óvænt, en við eftirgrennslan
kom í ljós, að styrkurinn var ætl-
aður söngvara, alnafna hans. Einn
íslenzkur stúdent hafði fasta at
vinnu þrjá tima á dag í skrifstofu
konungsritara, og var kallaður
þriðji maður frá kóngi (Gunnar
Björnsson).
Fram að 1918 höfðu íslenzkir
stúdentar forgang að vist á Garði
(Regensen), og gerði það þeim fært
að stunda nám í Danmörfcu fyrr á
tímurn. En siðan var sáttmálasjóð-
ur lengi helzta hjálparhella-n. Á
árunum 1930—1936 mun verka-
.mannakaup í Reykjavík hafa verið
um 1,36 á tímann. Mun ekki
fjarri Íagi að áætla, að þurft hafi
180 til 200 vinnustundir til að
standa straum af mánaðarkostnaði
íslenzks stúdents í Höfn á þeim ár-
um. Hvernig eru hlutföllin nú?
12. júlí 1936 fluttis-t ég alfarinn
heim til fslands, og var sú för
jafnframt brúðkaupsferð. Þá ferð-
aðist ég á fyrsta farrými í fyrsta
skipti á ævinni. Skipið var Ðronn-
ing Alexandrine. Við hjónin dvöld
umst dálítinn tíma í Reykjavík, og
var ég að svipast um eftir atvinnu.
Héldum síðan til Akureyrar og
heim til foreldra minna á Stóru-
Hámundarstöðum á Árskógs-
strönd. Kom heim peningalaus, en
jafnframt skuldlaus eftir sjö ára
nám í Danmörku.

•» VE KC
V £ *• OP
ít C *> T
BV Cr&B gl
e, £ «a
o fs a o
r> b s
a D * ST
»i tfjse
^»1 B*fl
»««««£
n -úK&a,
»3? m
® e « ss
K U C 1 y,
W JL U> J? #
j;
a w * n to ,n ú
J? b íiiUTofl
y ® a s?Sjí
« $ O K £ &
Bliiaii KVJD ij
J« 'öRaí n
to i R <n s
«jw« Ntor O
v « S L-,i fl x
tJ-«P P} FC
430
T i U 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ