Tíminn Sunnudagsblað - 13.01.1973, Blaðsíða 5

Kauptúnið Höfn i Hornafirði á siðustu árum. Sér til Hoffells og Heinabergsjökuls. Dilksnes er rétt innan við kauptúnið á
nesjunum handan og til hægri við kirkjuna.
foreldra sinna og kvaðst hafa
ráð þeirra að engu um að gifta sig
nauðuga. Kvað hún þau gjarnan mega
synja sér að njóta ásta Eymundar, en
öðrum manni yrði hún ekki lifandi gef-
in.
Eitthvað virðist skap Stefáns hafa
mildast. er hann sá, hvað Eymundur
og Halldóra voru einbeitt. Tók hann
Eymund brátt tali og réði honum til að
sigla til Danmerkur og afla sér þar
einhverrar nýtrar menntunar.
Sigldi Eymundur þá til Danmerkur
vorið 1865 og hóf þar járnsmiðanám.
Eymundur hafði gefið Halldóru heit-
mey sinni hring að skilnaði, og geymdi
hún hringinn mjög vandlega.
Vinnumaður var i Árnanesi um
þessar mundir, er hét Kjartan Jónsson
og varð siðar bóndi á Brattagerði i
Nesjum. Virðist Kjartan hafa verið
ráðinn trúnaðarmaður þeirra
Eymundar og Halldóru. Er liða tók á
meðgöngutima Halldóru ól hún með
sér kviða um, að barnsfæðingin mundi
kosta sig lifiö. Bað hún þá Kjartan
vinnumanna að taka gullhringinn og
geyma og afhenda hann Eymundi til
sannindamerkis um tryggð sina til
hans. ef dauða sinn bæri að bráðlega.
Kjartan tók gullhringinn og stakk
honum i vestisvasa sinn og hugðist
geyma hann þar. En vestisvasinn
reyndist ekki örugg geymsla. Stuttu
siðar fannst gullhringur i bæjardyrum
og var lýst eftir eiganda að honum.
Gaf þá Kjartan sig fram og kvaðst
vera eigandi hringsins og var honum
afhentur hann.
Hinn 28. desember 1865 fæddist þeim
Eymundi og Halldóru dóttir. Var hún
vatni ausin og nefnd Sigriður, vafa-
laust eftir móður Eymundar. Varð hún
siðar vel þekkt húsfreyja i Lækjarnesi
i Hornafiröi.ErEymundur hafði dvalið
'eitt ár við járnsmiðanám i Danmörku,
tók hann próf i iðngrein sinni. Meistari
sá, er Eymundur vann hjá i Danmörku
kom brátt auga á óvenjulegan hagleik
og fjölhæfar gáfur hjá þessum unga Is-
lendingi. Bauð hann Eymundi að
dveljast hjá sér að kostnaðarlausu eitt
ár enn og fullnuma sig i iðngrein sinni.
Ennfremur átti meistarinn unga og
glæsilega dóttur, er hann bauð
Eymundi fyrir konu. Áður en
Eymundur gæfi meistara sinum
ákveðið svar, vildi hann fá sannar
fregnir um allt heiman af Islandi.
Skrifaði hann nú Stefáni Eirikssyni og
tjáði honum allt um hagi sina og ósk-
aði ákveðins svars um það, hvort hann
mætti hugsa frekari til ráðahags við
Halldóru. Fékk hann þá jákvætt svar
frá Stefáni og kom aftur heim frá
Danmörku árið 1866. Hinn 6. október
það ár giftust þau Halldóra og Ey-
mundúr og var brúðkaup þeirra haldið
við mikla rausn á heimili brúðarinnar
að Árnanesi.
Um þessar mundir bjuggu i Dilks-
nesi öldruð hjón, Páll Magnússon og
Álfheiður Jónsdóttir. Sonur þeirra,
Hallur var kvæntur Herdisi Bergsdótt-
ir frá Árnanesi. Einhver snuðra varð á
samlyndi eldri og yngri hjónanna i
Dilksnesi, sem leiddi til þess, að Páll
og Álfheiður leituðu athvarfs hjá
Stefáni i Árnanesi og gáfu honum allar
eigur sinar og einnig jörðina Dilksnes,
gegn þvi skilyrði, að Stefán sæi þeim
fyrir lifsframfæri upp frá þvi.
Er Stefán Eiriksson var orðinn eig-
andi að jörðinni Dilksnesi, gaf hann
Halldóru dóttur sinni jörðina i heiman-
mund og hófu þau Eymundur og Hall-
dóra þar búskap þegar á næsta ári, en
Hallur og Herdis hurfu burtu af jörð-
inni og hófu búskap á Skálafelli i
Suðursveit.
I Dilksnesi bjuggu þau Halldóra og
Eymundur frá árinu 1867 til 1902, eða i
35 ár. Var hjónaband þeirra mjög far-
sælt og innilegt. En þrátt fyrir innri
hamingju urðu þau fyrir margvislegu
mótlæti. Börn þeirra urðu 16 og hefur
það verið ærið dagsverk að fæða þau
og ala upp með slikum myndarbrag,
sem raun varð á. 1 kvæði, sem
Eymundur yrkir á afmælisdegi sinum
árið 1888 er þessu timabili ævi hans vel
lýst i eftirfarandi stökum:
Þótt auður heims ei hafi mér
hlotnazt lifs á svæði
daglegt brauð gaf drottinn hér,
daglegt skjól og klæði.
Sifellt fyrir sjónum mér
svifa timar glaðir
með svanna einum svo ég er
sextán barna faðir.
Sunnudagsblaö Tímans
29