Tíminn Sunnudagsblað - 13.01.1973, Blaðsíða 15

Tíminn Sunnudagsblað - 13.01.1973, Blaðsíða 15
heima, og þótt það kunni að þykja undarlegt, þá vöndum við okkur á að lesa upphátt, þótt við sætum öll við sama borðið, sem eins og að likum læt- ur var ekki stórt. Og við vöndum okkur lika á að halda á prjónum á meðan. Siðan hefur mér alltaf þótt gott að prjóna um leið og ég les. Eitt okkar, sem stunduðum þennan samlestur, var drengur. Hann var yngstur af okk- ur, en hann lærði samt að prjóna, og ég held meira að segja, að hann hafi ekki verið svo mikill eftirbátur okkar, enda naut hann þeirra forréttinda, að mamma spann bandið fyrir hann, en við, systurnar, urðum að spinna okkar band sjálfar. — Það hefur mátt ráða af spjalli okkar hér að framan, að þú ert alin upp á Vestfjörðum. En viltu nú ekki segja þeim, sem ekki þekkja til, meira um ætt þina og uppruna? — Ég fæddist á Arnarnesi i Dýra- firði. Foreldrar minir voru Sigriður Kjartansdóttir ólafssonar frá Aðalvik á ströndum. Faðir minn hét Bjarni Hákon Bjarnason. Hann bjó á Arnar- nesi, einn af þrem ábúendum þar. For- eldrar minir giftust árið 1892, að Holti i önundarfirði, en reistu svo bú á Arnarnesi. Þegar ég var fjögurra ára, fluttust foreldrar minir norður i Kjaransvik á Ströndum. Ég man vel eftir þvi, þegar við fluttum norður. Það var farið með mig til að kveðja nágrannana, áður en lagt var af stað. Þegar við fórum að Gerðhömrum i þeim erindum var farið að leysa snjó og talsverður krapi á jörð. Vinnukona, sem var hjá foreldr- um minum bar mig þvi á bakinu. Allt i einu sagði vinnukonan: Ertu farin að sofa, Dóra min? Nei, svaraði ég, ég er bara að hugsa! En ástæðan fyrir spurningu konunnar var sú, að höfuðið á mér var farið að dingla máttlaust i takt við göngulag hennar. Svona niðursokkin var ég vist i hugsanir min- ar. Nú. Við fluttumst nú á Strandirnar og ætluðum að búa þar með móður- bróður minum, en þá fluttist hann nú i Hælavik, svo að ekki varð úr neinu sambýli meö minni fjölskyldu og hans. En svo gerðist það nóttina fyrir þrettándann, aldamótaárið, að bærinn okkar fauk. Það sinn komst ég i fyrsta skipti i verulegan lifsháska. Við sváf- um uppi i baðstofunni og hún fauk al- veg niður fyrir þakskegg öðrum meg- in, en niður á miðjar sperrur hinum megin. A henni var þó skarsúð, sem sýndist á allan hátt hin traustasta, en veðrið var afskaplegt. Ég var i rúmi beint á móti uppgöngunni og ég var svo hrædd, að ég righélt mér bæði með tönnum og höndum i sængina, og fyrir Sunnudagsblað Tímans vikið fauk hún ekki ofan af mér. Ann- ars fauk nær allur rúmfatnaður og fatnaður, sem uppi var i baðstofunni. Og það bjargaðist ekki neitt, þvi að allt sem á annað borð fauk, fór beint út á sjó og sást ekki siðan. — Þið hafið orðið að flytja ykkur um set? — Foreldrar minir fóru með okkur börnin að Búðum, sem er næsti bær við Kjaransvik. Þar vorum við á meðan faðir minn var að byggja upp bæinn að nýju og laga annað það, er úr skorðum hafði gengið. Vann hann það allt úr rekaviði, sem nóg var til af þar. Þetta gerðist á fyrsta búskaparári foreldra minna á Ströndum. Þar voru þau alls i þrjú ár, en fluttust siðan að Bakka i Dýrafirði, þar sem þau bjuggu eftir það, á meðan faðir minn lifði, en hann fórst i fiskiróðri. — En svo ert það nú þú sjálf. Hvenær hleyptir þú heimdraganum? — Min fyrsta heimanför var nú sú, að mér var komið að heiman i eitt ár, þegar yngsta systir min fæddist. Við vorum þá orðin fimm heima, systkin- in, og þá kom mágkona föður mins og vildi endilega létta eitthvað á heimil- inu með þvi að taka mig að sér um ein- hvern tima. Sjálfsagt hefur hún viljað fá mig vegna þess, að ég myndi vera mesti órabelgurinn og þvi mesta hvildin fyrir mömmu að losna við mig. Mamma lét til leiðast, en ég var ekkert hrifin af þessari ráðstöfun og lét mér fátt um finnast. Ég var i svo leiðu skapi á leiðinni i nýja staðinn, að ég vissi hvorki i þennan heim né annan. — Leiddist þér þá ekki mikið i nýja staðnum? — Það kom i köstum. Þegar leiðind- in sóttu á mig, hljóp ég upp fyrir brekkurnar fyrir ofan bæinn og grenj- aði þar smástund, en svo bar ekki á þvi meira. Það birti til aftur, eins og oftast endranær. En svo varð ég þess áskynja, einn góðan veðurdag, að kon- urnar voru að skoða sokkana mina og eitthvað að piskra sin á milli. Astæðan var þá sú, að húsmóöir min var að sýna sambýliskonum sinum — þvi að á bænum var þribýli — og sömuleiðis gestum, er að garði bar, hvað ég stoppaði vel sokkana mina Svo var ég að þvi spurð, hvað ég þyrfti stórt á fæturna. Ég sagöi, að ég þyrfti handarbreidd mina og eina spönn i viðbót. Þá voru skæði alltaf mæld þannig. Þá sagði Sveinfriður, — en svo hét konan, — ja, þú liklega getur nú gert þér á fæturna, Dóra litla, fyrst þú getur stoppað svona vel. Ég hugsaði mér: Ég skal að minnsta kosti reyna það — en ég hafði vit á að segja það ekki upphátt, þvi að aldrei hafði ég gert skó. Ég tók nú við skæðunum, og það gekk allt sæmilega, þangað til ég þurfti að fara að renna varpið og verpa. En ég varsvo heppin, að á bænum var kona sem hét Krist- jana, hún var niðursetningur. Þegar hún sá, að ég var búin að basla við varpið dálitla stund, kom hún til min, þessi gamla kona, og sýndi mér, hvernig ég ætti að fara að þessu. Hún var alltaf framúrskarandi notaleg og góð við mig. Ég fór nú i öllu eftir henn- ar ráðum, og þegar ég loksins hafði náð lagi á að gera það eins og hún sagði mér, fór þetta að ganga sæmi- lega. Siðan held ég að ég haf ''unnað að gera mér á fæturna. — Hvað varstu gömul, þegar þetta var? — Ég varð átta ára þá um sumarið. — En hvað heldur þú að þú hafir ver- ið gömul, þegar þú lærðir fyrst að stoppa? — Þá hef ég verið svona sex ára. Ég man alveg, hvernig það var, þegar ég bar það fyrst við. Ég hafði eignazt fall- ega, hellulitaða sokka, en orðið fyrir þvi óhappi að rifa þá á gaddavir. Nú var ég auðvitað iðrandi syndari og vildi fyrir hvern mun bæta fyrir brot mitt. En ég kunni ekki verkið, svo að pabbi minn, sem var ákaflega laginn i höndum, tók mig á hné sér og sýndi mér, hvernig ég ætti að fara að þessu. Upp frá þeim degi held ég að ég hafi kunnað það verk nokkurn veginn skammlaust. Þegar manni hefur verið sagt eitthvaö nógu vel einu sinni, gleymir maður þvi ekki aftur. — Hvenær komst þú svo hingað til Reykjavikur — Til Reykjavfkur kom ég árið 1914, þá fullorðin stúlka. Ég kom hingað með sjúkling, sem átti að fara á Vifils- staði. Sjúklingurinn vay frá Súganda- firði, en þar átti ég heima þá. — Og siðan hefur þú átt heima hér? — Nei, ekki að öllu leyti. Ég fór norð- ur i Skagafjörð og var þar i kaupa- vinnu og ég fór lika til Akureyrar til þess að læra þar hjúkrun. — Stundaðir þú hjúkrunina lengi? — Það voru eitthvað tólf ár, sem ég sinnti henni eingöngu. Ég lærði hana fyrst hjá Steingrimi Matthiassyni, en fór svo utan og lærði i Danmörku. En það fór nú samt svo, að ég lauk aldrei prófi, þvi þegar að þvi var komið, þurfti ég sjálf að ganga undir upp- skurð, og svo lognaðist þetta útaf. En engu að siður stundaði ég hjúkrun meira og minna um langt árabil, eins og ég sagði áðan. Ég vann hjá hjúkrunarfélaginu Hlif á Akureyri og gekk i hús. Reyndar gekk ég talsvert á milli fólks og hjúkraði hér i Reykjavik lika. Og eihu sinni tók ég til min gaml- Flutt á bls. 46 39

x

Tíminn Sunnudagsblað

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.