Tíminn Sunnudagsblað - 13.01.1973, Blaðsíða 12

Konur geta verið hinir ágætustu smiðir og bygg-
ingamenn, ef þær aðeins hafa þrek til verksins og skap
til þess að brjóta venjuna. Það hafði Halldóra Bjarna-
dóttir, sem fædd var i Dýrafirði en fluttist siðan norð-
ur á Hornstrandir, en siðan til Reykjavikur, þar sem
hún byggði fjós og hlöðu í Sogamýrinni fyrir búskap
sinn — byggði þetta allt ein og hjálparlaust — nema
hún fékk mann til þess að reisa með sér sperrurnar.
Og siðan hefur hún unnið margt hagri hendi í ibúðar-
húsi sinu. — En jafnframt hefur Halldóra lagt gjörva
liönd á svo kvenleg verk sem hjúkrun og saumaskap
með ekki síðri árangri. V.S. ræðir við hana i dag.
Það hefur vist löngum verið álitið,
að smiðar væru karlmannsverk, en
siður við hæfi kvenna. Auðvitað er
þetta ekki að öllu leyti rétt, enda hefur
það lengi verið vitað, að þær eru ekki
siður hagar en þeir. Það er tizka og
hefð, sem hér hefur mótað al-
menningsálitið.,' fremur en stað-
reyndirnar.
A siðari árum hefur þetta breytzt
— Það var nú ekki i neinni sveit,
heldur hérna i henni Reykjavik. Nánar
til tekið á Sogabletti 9. Þar hafði ég
keypt hús.
— En hvernig stóð á þvi, að þú fórst
að byggja þar fjós og hlöðu?
— Það átti sér nú þær ástæður, að ég
var magaveik og varð þvi að lifa á
mjólk. Ég keypti mér þvi kú og átti
hana nokkurn tima, en varð svo fyrir
hjálpa okkur lika — þvi þetta var á
striðsárunum, eitthvað skömmu eftir
að herinn kom hingað fyrst. Þeir vildu
nú fara að bera sáturnar til okkar, og
tóku alltaf tveir hverja sátu. Við sögð-
um þeim, að það væri ekki nein mynd
á þessu hjá þeim, þeir yrðu að bera
sina sátu hver, ef þeir vildu teljast
menn með mönnum. Þetta þótti þeim
mikið i ráðizt, og undruðust þeir mjög
Byggöi fjós og hlöðu í Soga-
mýrinni eins og hagasti bóndi
Rætt við Halldóru Bjarnadóttur saumakonu, hjúkrunarkonu
og byggingafork norðan af Ströndum.
mikið, eins og flest annað, og nú eru
konur farnar að vinna mörg þau verk,
sem áður voru einkum talin henta
karlmönnum. Það telst auövitað ekki
til tiðinda, þótt konur máli hús, utan
jafnt sem innan, slikt er nærri þvi
sjálfsagöur hlutur. En þegar maður
fréttir af þvi, að ein kona hafi reist
hús, nær þvi að öllu leyti, þá fer maður
óneitanlega að sperra eyrun, — jafnvel
þótt aðeins sé um að ræða útihús eins
og fjós og hlöðu. Slikt hejur þó gerzt,
og það er einmitt þessi fágæta hag-
leiks- og dugnaðarkona, Halldóra
Bjarnadóttir, sem ætlar að spjalla litið
eitt við lesendur Sunnudagsblaðsins,
nú um þessa helgi.
— Mið langar þá fyrst að spyrja þig,
Halldóra: Hvaða sveit var það, sem þú
heiðraðir með þvi að byggja þar fjós
og hlöðu?
36
þvi óhappi að misssa hana. Þegar kýr-
in var dauð, sögðu sumir nágrannar
minir við mig. Hættu nú aö basla við
þetta, fyrst þú ert svona óheppin. En
ég gekk aftur á móti með þá hugmynd
i höfðinu, að ef maður missir eina kú,
eigi maður að kaupa sér þrjár i staðinn
— og það gerði ég.
— En voru þá einhverjir möguleikar
fyrir þig að sjá um og fóðra þrjár kýr?
— Já. Ég fékk leigt tún og heyjaði
það, ein að mestu leyti. Ég fékk mann
með sláttuvél til að slá og lika hjálp við
að koma heyinu heim og er mér þar al-
veg sérstaklega minnisstætt eitt
skipti.
Það hafði heyjazt svo vel hjá mér, að
hlaðan tók það ekki allt, svo við urðum
að bera upp hey. Það var kona að
hjálpa mér við þetta, og svo komu lika
nokkrir hermenn og vildu endilega
hversu islenzkt kvenfólk væri sterkt.
— En hvernig vannst þú að þvi verki
að byggja fjósið og hlöðuna?
— Ég vann þetta öldungis eins og
venja er til — eins og karlmenn myndu
hafa gert það. Byggingarefnið var
timbur, pappi og járn. Ég þiljaði bás-
ana og flórinn, ég smiðaði milligerðir
og jötur og ég negldi járnið utan á
veggina. Eina verkið, sem ég fékk
verulega karlmannshjálp við, var að
reisa sperrurnar og að negla járnið á
þakið, Ég lét svo leggja vatnsleiðslu i
fjósið, kom þar fyrir krana og litilli
handlaug, svo ég gæti snyrt mig að
fjósverkum loknum. t kjallarnum
geymdi ég fötin, sem ég notaði til þess-
ara verka.
— Og þú hefur auðvitað unað þér vel
hjá gripum þinum?
— Já, ég undi mér ágætlega þar. Um
Sunnudagsblaö Tímans