Tíminn Sunnudagsblað - 11.02.1974, Blaðsíða 6

seinna. Hins vegar vil ég benda á þaö,
aö texti Paistos skifunnar er spá um
svipað efni og Völuspáin.
Ég mun nú birta þýðinguna orð fyrir
orð og staf fyrir staf, og nota um leið
þær merkingar, sem teiknaðar hafa
verið á myndirnar af skifunni, sem
fylgja með þessari grein. Fremri hlið
skffunnar hefur merkingarnar A1 til
A31, en bakhliðin merkingarnar B1 til
B30.
Þýðing Paistosdisksins
Al: Ættir Atta Ar. A2: Jötunn Ógreini-
legur. A3: (ekki regla á:) 9 Heimar, 9
ivlðjur, Mjötviður mær, Búkur, Bak,
Hugur, Höfuð. A4: Ættir Sigtiva Ár.
A5: Mjötviður Greindi I. A6: Jötunn
ógreinilegur i Huga Manns. A7: Hugur
óx Upp. A8: Greindi Auga Vaff Konu.
A9: (einnig) Búk, Nef, Munn, Augu,
Bak, Hug, Höfuð. AIO: Óx til Vinstri
Hugur manns. All: Jötunn Hófur.
A12: K var Ár Drekinn i Likama
Manns. A13: Óx til Hægri Hugur
Manns. A14: 1 Fiskur A15: (i reglu) 9
Heimar, 9 tviður, Mjötviður mær,
Búkur, Bak, Hugur Höfuð. A16: Óx til
Hægri Hugur Manns. A17: Jötunn Hóf-
ur. A18: K sem var Ar Drekinn á Lik-
ama manns. A19: Skreið og Klauf.
A20: Ættir I og M i Hug Manns. A21:
Vikingur (þ.e. K) man Kjúkur Jötuns.
A22: Mjötviður Greindi Kjúkur (neðst
i) Hug Manns. A23: Mjötviður Óx upp.
A24: ? Vaff Konunnar Huga Manns.
A25: Táknið er Skaut Likamans. A26:
Hugur er K S Likamans (Hugur er X
Likhamans). A27: Fisk Man „svona”
Hugur Manns. A28: Skriðu 2 Hundar
(Dogs, Grey). A29: X upp. A30: Hugur
Man Skakka Höilu. A31: Nef (ilm-
skynjun) Jötuns er ógreinileg i Hug
Manns.
Bl: X (þ.e. K S). B2: KL Skriður nið-
ur. B3: KL Mjötviður Konu I Hug
Manns. B4: KL Klýfur Kindir Ragna
(Ær Nefs). B5: Merki KL gerir X (með
1 i miðju X). B6: Höll KLK. B7: KSK.
B8: Mjötviður Lokast. B9: Dreki I
(KL) Skriður á Lfkhama. BIO: Merki
KL gerir XL. Bll: KS er Hundur. B12:
Merki Hunds ógreinilegt. B13: Merki
KL upp. B14: Jötuns Likhami Nef Höf-
uðs. B15: Fiskur Klýfur M i Mjötvið
Konu. B16: Jötunn Fisks öfugur. B17:
Sker Nef og Augu. B18: Mjötviður
Fangi i Höll, Höll öfug. B19: Jötuns
Ættir Dreki Likhamans. B20: Mun L
vaxa I Manninum. B21: Mjötviður
Mun Muna Höllu K. B22: Drekinn
ógreinilegur i tviðjum X (hugans).
B23: Verður Jötunn ógreinilegur. K
öxi.B24: Fiskur Klýfur Jötun Ógreini-
lega. B25: Vin Mun Skera K-ið (drek-
ann). B26: Mjötviður ekki lengur
Fangi i Höllu Fisks. B27: Likhami
Drekans X. B28: PL i Iviðjum Manns.
B29: Mjötviður Kassi Líkamans. B30:
K Man X Hugur Manns.
Þýðing þýðingarinnar
Já, nú veit lesandinn, hvers vegna
það hefur verið svo erfitt að þýða text-
ann á Paistosskifunni. Sennilega er
lesandinn litlu nær um innihald hans.
Ég verð að biðja hann að hafa þolin-
mæði og gleyma þvi ekki, að milli hans
og þess, sem ritaði diskinn eru ef til
vill meira en 4000 ár.
Ég mun útskýra þýðingu mina lið
fyrir lið, en áður enég byrja á þvi, ætla
ég að ræða svolitið um nokkur frumat-
riði i máli mannsins. Tungumál
mannsins, tákn og hljóð, orð hans og
setningar eru svo miklvægur hluti i
manninum, að erfitt er að skilja þar á
milli. Orð mannsins eru maðurinn
sjálfur, þvi án þeirra væri hann ekki
maður. Þróun mannsins sjálfs er þvi
nátengd þróun málsins og táknanna
hans. Mannkynssagan greinir frá þvi,
hvernig menning mannsins hefur þró-
azt, og hvernig „miðstöð” menningar-
innar hafi færzt til i heiminum siðustu
árþúsundirnar. Ferill þessarar „mið-
stöðvar” er i fáum dráttum þessi:
Suður-Asia, Egyptaland, Krit, Grikk-
land, Italia, Spánn og Mið-Evrópa,
Frakkland, England, USA. Tungumál
er svo náskylt „menningu”, að hægt er
að segja, að það hafi i raun og veru
verið tungumál hinna óliku þjóða, sem
um tima hafi leikið aðalhlutverkið i
þróun mannfólksins á jörðunni. Af
þeirri ástæðu má þvi segja, að það sé
enska tungumálið, sem leiki aðalhlut-
verkið i dag, eins og vinsældir til dæm-
issönglaga bera vott um. Hvert tungu-
mál fyrir sig fékk ekki aðalhlutverkið,
fyrr en þróunin hafði náð þvi stigi sem
var nákvæmlega rétt fyrir það. Ensk-
Táknin á Phaistossteininum
an er siðasta tungumálið i þessari
keðjuverkun, enda ber öllum fróðum
mönnum saman um það, að enska
tungumálið sé mjög raunhæft fyrir
nútimamanninn.
Með þessum orðum vil ég leggja
áherzlu á það, að þróun mannsins i
heild er jafnframt þróun tungumál-
anna.
Að minu áliti er texti Paistos disks-
ins spádómur um þróun ákveðijna
tákna i táknmáli mannsins. Táknin
sjálf hafa farið i gegnum ákveðna þró-
un, alveg eins og maðurinn sjálfur.
Nú er það svo, að ekkert i fari
mannsins hefur verið veitt minni at-
hygli nú á siðari timum en einmitt
táknin hans. Þau hafa verið tekin sem
sjálfsagður hlutur, og litilli hugsun
hefur verið eytt i þau. Og hin óliku
táknmál jarðarinnar hafa ýtt undir þá
skoðun, að það sé i raun og veru ekkert
kerfi, sem liggi undir gerð táknanna.
Eitt af þvi, sem ég vona, að ég eigi eft-
ir að gera, er það að sýna fram á, hve
sú skoðun er i raun og veru alröng. Það
skiptir til dæmis miklu máli, hvernig
táknin lita út.
Stafrófið, eins og maðurinn utan-
bókar, er i raun og veru sá hornsteinn,
sem kerfi tungumálsins er byggt á.
Talnarunan: EinnTveirÞrirFjórir-
FimmSexSjöAttaNiu, er jafnvel
þýðingarmeiri, þvi sjálf töluröðin
(hugtökin) er það sem öll tungumál
jarðarinnar hafa sameiginlegt. Og það
hefur geysimikil áhrif út frá sér i
tungumálinu, hvað hinir einstöku tölu-
stafir eru kallaðir. Talan 1 er kölluð:
Einn. Talan 2 er kölluð: Tveir o.s.frv.
Nú ætla ég að halda fram ákveðinni
fullyrðingu, sem sannfæring min og
viðhorf hafa skapað. Ég vona, að ég
eigi seinna meir eftir að sanna hana.
Hún er þessi: Allir Asar, Asynjur,
78
Sunnudagsblað Tímans