Morgunblaðið - 19.05.2004, Qupperneq 9

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. MAÍ 2004 9
FREYDÍS Jóna Freysteinsdóttir,
lektor í félagsráðgjöf við Háskóla
Íslands, segir að verði hjúkrunar-
fræðingar og aðrir sem starfa við
ummönnun barna varir við að börn
séu vanrækt, beri þeim lögum sam-
kvæmt skylda til að tilkynna það
barnayfirvöldum.
Nýlega sagði Morgunblaðið frá
viðtali í Tímariti hjúkrunarfræðinga
þar sem skólahjúkrunarfræðingur
lýsti því að sum börn hafi ekki nesti
meðferðis í skólann, séu mikið ein
heima og illa klædd.
Freydís segir að félagsráðgjafar
á Íslandi verði mjög áþreifanlega
varir við fátækt í störfum sínum og
að rannsóknir sýni að fátækt sé
stór áhættuþáttur varðandi van-
rækslu barna. Margar leiðir séu
færar til að draga úr líkum á van-
rækslu, eins og að hækka lág-
markslaun, atvinnuleyisbætur, ör-
orkubætur og framfærslu
sveitarfélaga.
Það sé jafnframt hægt með því
að bjóða öllum börnum eða börnum
tekjulágra foreldra upp á skólamál-
tíðir og gæslu að skóla loknum.
Samfélagið ábyrgt
„Mér finnst nauðsynlegt að við
bregðumst við þessu ástandi á ein-
hvern hátt. Ég tel að þarna sé að
stórum hluta um samfélagslega
vanrækslu að ræða, að samfélagið
sé ábyrgt, þar sem lágmarkstekjur
eru það lágar að foreldrar ná í raun
og veru ekki endum saman. Það
bitnar á börnunum,“ segir Freydís.
Eitt af því sem nefnt var í Tíma-
riti hjúkrunarfræðinga var að sum
börn hafi ekki efni á að borða
skólamáltíðir, sem er boðið upp á í
sumum skólum, og þau þurfi að
horfa á félagana í matartímanum,
kannski með lélegt eða ekkert nesti
sjálf.
Freydís segir að erlendar rann-
sóknir hafi sýnt að þegar börn fá
fæði í skólum standi þau sig betur í
námi og einnig dragi úr hegðuna-
rerfiðleikum. Sé börnum gefið að
borða í skólanum, sé tryggt að
hjálpin skili sér til barnanna sjálfra.
Hún segir að í Bandaríkjunum sé
tekið mið af tekjum foreldra þannig
að foreldrar með lágar tekjur greiði
minna fyrir skólamáltíðir barna
sinna og gæslu fyrir þau en tekju-
hærri foreldrar.
7–8% fátækt á Íslandi
Hún segir að fátækt og afleið-
ingar hennar hafi mikið verið rann-
sakaðar og það sé sorglegt að
hugsa til þess að sú þekking sé ekki
nýtt betur. „Núna virðist þetta vera
vandamál sem við erum farin að
koma auga á hér. Talið er að um
7–8% fólks búi við fátækt, það er
nauðsynlegt að vinna með mark-
vissum aðgerðum gegn fátækt,“
segir Freydís.
Hún hefur nýlega lokið við dokt-
orsverkefni þar sem hún skoðaði
áhættuþætti varðandi endurtekna
vanrækslu.
Helmingur foreldranna
hafði þegið fjárhagsaðstoð
Meðal þess sem hún skoðaði var
hvort foreldrar barna sem hafa
vanrækt börnin sín hafi þegið fjár-
hagsaðstoð og hvort þeir ættu í
fjárhagsvandræðum, t.d. hvort þeir
stæðu í vanskilum. „Um helmingur
foreldra, hvort sem um var að ræða
eitt tilfelli vanrækslu eða endur-
tekningar hafði bæði þegið fjár-
hagsaðstoð og átti við fjárhags-
vandræði að stríða.
Erlendar rannsóknir sýna að
börn í fátækum fjölskyldum eru
einmitt margfalt líklegri til að vera
vanrækt en börn í öðrum fjölskyld-
um,“ segir Freydís.
Fátækt stór áhættuþáttur
varðandi vanrækslu barna
Freydís Jóna Freysteinsdóttir, lektor í félagsráðgjöf
KNATTSPYRNUSAMBAND Ís-
lands (KSÍ) hefur ákveðið að út-
hluta sextíu sparkvöllum til 48
sveitarfélaga víðs vegar um land-
ið. Að sögn Eggerts Magnússonar,
formanns KSÍ, náðust mjög góðir
samningar um lagningu gervi-
grass og gert er ráð fyrir að
leggja vellina í sumar og á næsta
ári. „Knattspyrnusambandið mun
útvega og leggja fyrsta flokks
gervigras á alla vellina, sveit-
arfélögunum að kostnaðarlausu,“
segir Eggert.
Það bárust 105 umsóknir frá 59
sveitarfélögum en að sögn Egg-
erts getur KSÍ lagt velli í nær öll-
um stærstu þéttbýliskjörnum á Ís-
landi. „Við vonumst til að geta í
framhaldinu útvegað fleiri velli en
það veltur á framlagi þeirra aðila
sem koma að átakinu með okkur.
Við teljum að með tuttugu völlum
í viðbót gætum við annað allri eft-
irspurninni og þá jafnframt fjölg-
að völlum í stærri bæjarfélögum.“
Við úthlutunina var m.a. tekið
mið af kjördæmum en einnig
skoðað hvar þurfi sérstaklega að
ýta undir áhuga og uppbyggingu
á knattspyrnuiðkun.
Geir Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri KSÍ, segir gæta
mikillar eftirvæntingar hjá sveit-
arfélögunum og börnunum sem
þar búa. „Það eru ekki mörg
sveitarfélög sem við höfum ekki
getað liðsinnt. Við væntum mikils
af þessu til uppbyggingar og ný-
liðunar í íslenskri knattspyrnu.
Nú getur verið erfitt að nálgast
opin svæði til knattspyrnuiðkunar.
Malbik hefur tekið við [af grasi]
og það er ekki æskilegt undirlag,“
segir Geir og bætir við að þetta sé
kannski fyrsta skrefið í gervigra-
svæðingu íslenskrar knattspyrnu.
Vellirnir verða 18x33 metrar
eða að hámarki 20x40. Átta spark-
vellir verða lagðir í Reykjavík,
þrír í Kópavogi og Hafnarfirði og
tveir á Akureyri. Eftifarandi
sveitarfélög fá svo einn völl hvert:
Akranes, Bessastaðahreppur,
Blönduós, Bolungarvík, Borg-
arnes, Búðardalur, Dalvík, Djúpa-
vogur, Egilsstaðir, Eskifjörður,
Fáskrúðsfjörður, Flúðir, Garða-
bær, Garður, Grenivík, Grindavík,
Grundarfjörður, Hella,Hofsós,
Hornafjörður, Hólmavík, Húsavík,
Hvammstangi, Hveragerði, Hvols-
völlur, Ísafjörður, Kirkjubæj-
arklaustur, Mosfellsbær, Nes-
kaupsstaður, Ólafsfjörður,
Ólafsvík, Patreksfjörður, Reykja-
nesbær, Selfoss, Seltjarnarnes,
Seyðisfjörður, Siglufjörður,
Skagaströnd, Stykkishólmur,
Vestmannaeyjar, Vík, Vogar,
Vopnafjörður og Þórshöfn.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Frá sparkvelli við Réttarholtsskóla.
KSÍ vonast til þess að geta síðar
komið til móts við öll sveitarfélög
sem vilja sparkvelli.
KSÍ út-
hlutar
60 spark-
völlum
Bæjarlind 12, Kópavogi, sími 544 2222.
www.feminin.is
Opið virka daga kl. 11-18, lau. kl. 10-16.
Mikið úrval af
DOMINIQUE vörum
Stærðir
42-60
Kringlunni, sími 588 1680.
Seltjarnarnesi, sími 561 1680.
tískuverslun
iðunn
Stretch
gallabuxur
fást í 4 lengdum
Silfurbréfahnífar, skartgripir, trúlofunarhringar og m.fl.
Pierre Lannier, AIGLE, VUARNIET
Gull- og Silfursmiðjan Erna
Síðan 1924
Skipholti 3 • Sími 552 0775 • www.erna.is
Vandaðar útskriftargjafir
Frí áletrun í maí
Hraunbæ 119 , sími 567 7776
Opið virka daga kl. 11:00-18:00
Opið laugardaga kl. 11:00-16:00
Nýjar vörur
Bolir - síðbuxur - sundfatnaður
Laugavegi 34, sími 551 4301.
Opnum
kl. 9.00
virka daga
Þýsk teinótt jakkaföt kr. 19.900
Skyrtur frá kr. 1.750
Einlit bindi kr. 800
Ítölsk bindi kr. 2.200
BANDARÍSK stjórnvöld hafa farið
þess á leit við íslensk flugfélög að
þau afhendi meiri upplýsingar um
farþega á leið til Bandaríkjana en
nú er gert, og eru þær kröfur sam-
hljóma kröfum sem gerðar eru til
flugfélaga annars staðar í Evrópu.
Guðjón Arngrímsson, upplýs-
ingafulltrúi Icelandair, segir að
bandarísk stjórnvöld hafi farið
fram á að fá aðgang að bókunar-
kerfi flugfélaga til að skoða pant-
anir þeirra sem fljúga vestur um
haf. Meðal upplýsinga í bókunar-
kerfinu eru greiðslukortanúmer,
símanúmer, heimilisfang, og sér-
þarfir viðkomandi farþega. Sér-
þarfirnar geta varðað fötlun far-
þega sem þarf aðstoð, eða
sérkröfur til matar.
Ekki hefur verið rætt um hversu
langan frest flugfélögin hafi til að
veita þennan aðgang að bókunar-
kerfi sínu, enda segir Guðjón það
fjarri því einfalt mál tæknilega séð
að veita þennan aðgang. Viðræður
eru því í gangi við bandarísk stjórn-
völd um málið.
„Þegar þetta fer af stað munum
við láta vita af því. Við munum í
fyrsta lagi tilkynna það opinber-
lega, og einnig munum við vera
með upplýsingar á heimasíðu og
víðar,“ segir Guðjón. Hann segir
Icelandair hafa rætt málið við Per-
sónuvernd, og þar sjái menn ekkert
athugavert við þetta fyrirkomulag,
svo framarlega sem farþegum sé
gert það ljóst að þessar upplýsing-
ar muni veittar.
Ísland er ekki aðili að nýju sam-
komulagi milli Evrópusambandsins
og Bandaríkjanna um þetta mál,
sem sagt var frá í Morgunblaðinu í
gær. Samgönguráðuneytið segir
samkomulagið hvorki tengjast
samningnum um Evrópska efna-
hagssvæðið né Schengen-samn-
ingnum. Bandarísk stjórnvöld hafa
ekki leitað til íslenskra samgöngu-
yfirvalda til að gera svipað sam-
komulag við þau enn sem komið er.
Bandarísk stjórnvöld krefjast
meiri upplýsinga um farþega
Vilja aðgang að bók-
unarkerfi flugfélaga