Morgunblaðið - 03.06.2004, Qupperneq 28

LISTIR
28 FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
BREKKUGATA 35 á Akureyri
hefur litið forvitnilega út að undan-
förnu og vakið upp spurningar hjá
þeim sem þar eiga leið hjá. Þar sýnir
nú listakonan og sýningarstjórinn
Yean Fee Quay útilistaverk. Gulur
aðvörunarborði líkt og notaður er til
að afmarka t.d. svæði þar sem slys
hefur átt sér stað eða glæpur verið
framinn umvefur íbúðarhúsið að
Brekkugötu 35. Fee hefur hér gert
sinn eigin borða með áletruninni
„Aðvörun! Öll lífsins gæði. Aðgangur
bannaður.“ Það gætir nokkurrar
kaldhæðni í þessum orðum en slag-
orð Akureyrarbæjar er „Öll lífsins
gæði“. Fee tekst að slá nokkrar flug-
ur í einu höggi í þessu verki sínu, en
mikilvægasti þáttur þess er þó
greinilega hugtakið Aðgangur bann-
aður og allar mögulegar merkingar
þess í þessu samhengi. Aðgangur
bannaður: utanaðkomandi? útlend-
ingum? almenningi? fátækum? börn-
um? konum? körlum?…Notkun
hennar á slagorði Akureyrarbæjar
er síðan kaldhæðin, hér er meðalhús-
ið gert að táknmynd fyrir Öll lífsins
gæði, og aðgangur að því er um leið
bannaður. Er það kannski dæmigert
fyrir okkur, við hreiðrum um okkur í
híbýlum okkar, stærum okkur af því
að þar sé öll lífsins gæði að finna og
um leið lokum við á umheiminn?
Borði Fee spilar einnig inn á forvitni
okkar um ófarir annarra, hefur eitt-
hvað hræðilegt gerst í þessu húsi?
Yean Fee Quay hefur sett upp eft-
irminnilegt útilistaverk sem er bæði
aðgengilegt og vekur til umhugsunar
og umræðu. Gallerí+ er hróður að
því að kynna hana og ég hlakka til að
sjá fleiri verk eftir hana í framtíðinni.
Gjörningur eða
raunveruleikasjónvarp?
Hrund Jóhannesdóttir er ung
listakona, útskrifuð úr skúlptúrdeild
LHÍ 2002. Hún hefur unnið bæði
með innsetningar og myndbönd og
sýnir nú verk sín í Kunstraum Wohn-
raum, heimagalleríi Hlyns Hallsson-
ar og fjölskyldu að Ásabyggð 2, Ak-
ureyri. Hrund sýnir þrjú verk unnin
úr tré og myndbandsverk. Ágætur
samhljómur er milli þessara verka
þótt þau séu ekki unnin sem ein
heild. Myndbandið sýnir Hrund eina
í gluggalausu herbergi að drykkju,
hún setur sér að tæma eina vodka-
flösku á klukkutíma, nokkuð sem ég
hefði annars haldið að gæti verið lífs-
hættulegt og mæli varla með. Hrund
spilar á forvitni okkar um ófarir ann-
arra en áhorfandinn áttar sig fljótt á
því sér til hugarhægðar að hún virð-
ist í ágætu jafnvægi og mun ganga í
gegnum þetta eins og hverja aðra
þolraun og standast hana. Á sjöunda
og áttunda áratug síðustu aldar
gengu margir svokallaðir gjörningar
listamanna einnig út á andlegar eða
líkamlegar þolraunir, oft með sam-
félagsádeilu sem þema. Gjörningar
hafa nú um þó nokkurt skeið notið
vinsælda hjá listamönnum af yngri
kynslóðinni en þá er oft um mynd-
bönd að ræða sem bera meiri keim af
raunveruleikasjónvarpi en listrænni
ádeilu fyrirrennaranna. Hrund fer
hér bil beggja, henni tekst að fram-
kvæma ásetning sinn á einlægan og
tilgerðarlausan hátt og án þess að
vera sjálfsupptekin. Persóna hennar
er ekki aðalatriðið hér og því nær
hún að spila á sammannlega strengi.
Skúlptúrar Hrundar búa yfir svip-
aðri þráhyggju og felst í myndband-
inu og andrúm þeirra er einnig dálít-
ið brenglað og óþægilegt, líkt og
einvera hennar í gluggalausu her-
berginu. Laus við alla rómantík og
væmni fjallar Hrund um einangrun
einstaklingsins í samfélaginu. Verk
hennar eru ekki ádeila heldur opin og
óbein umfjöllun, hún treystir
áhorfandanum, líkt og oft er ekki
þörf á að segja góðum vini berum
orðum hvað manni liggur á hjarta
heldur er treyst á gagnkvæman
skilning.
Listamenn af ýmsum toga
Tengsl listamanna og áfengis birt-
ast á allt annan hátt í verkum Jóns
Laxdals sem nú sýnir í Safnasafninu
ásamt fleiri listamönnum. Jón hefur
gert sérhannaðar flöskur með mynd
listamanna, eins konar portrett og
fær hver sína lögun og lit, dökkan eða
ljósan allt eftir persónuleika. Hér eru
bæði rithöfundar, skáld, tónlistar-
menn og myndlistarmenn á ferð og
Jón nær persónuleika margra þeirra
listavel í þessum portrettum sínum.
Áferð og útlit verkanna minna nokk-
uð á t.d. listaverk súrrealistanna á
fyrri hluta síðustu aldar og hann
nálgast viðfangsefni sitt á ljóðrænan
hátt og eftir tilfinningu. Það er varla
hægt að segja að þessi verk Jóns séu
frumleg eða hafi mikið að segja en
sem litlar, persónulegar portrett-
myndir standa þessi verk ágætlega
fyrir sínu og þessi sýningarstaður
hentar þeim vel.
Þráhyggjuna sem ég fann fyrir í
verkum Hrundar Jóhannesdóttur er
einnig að finna í tannstönglavinnu
Joris Rademaker sem einnig sýnir í
Safnasafninu. Hann umbreytir hlut-
um með tannstönglum og skapar nýj-
an veruleika sem er bæði viðkvæmur
og oddhvass, sérstaklega er spegill
hans áleitið verk þar sem áhorfand-
inn endar með að stinga sig á stöngl-
unum komi hann of nálægt og einnig
birtast stönglarnir sem svífandi sjón-
blekking í spegilmyndinni. Hér finn
ég líka fyrir tengslum við súrreal-
istana og umbreytingu þeirra á veru-
leikanum, kunnuglegir hlutir taka á
sig nýja og draumkennda eða mar-
traðarkennda mynd. Fleiri listamenn
sýna í Safnasafninu um þessar
mundir, m.a. eru tréskúlptúrar Að-
alheiðar S. Eysteinsdóttur úti við og
Valdimar Bjarnfreðsson sýnir mál-
verk. Safnasafnið er frábært heim að
sækja og þar heppnast vel að sýna
samtímalist hlið við hlið með alþýðu-
list, en margt fleira er að sjá í safninu
er hér er nefnt.
Táknmyndir staða
Húbert Nói hefur um allnokkurt
skeið málað landslagsmyndir í róm-
antískum stíl en ekki látið þar við
sitja heldur hefur hann við framsetn-
ingu þeirra jafnan velt fyrir sér stöðu
málverksins, eðli myndefnis síns og
því hvernig við kerfisbundið túlkum
umhverfi okkar, í þessu tilfelli ís-
lenskt landslag. Málverk Húberts
hafa færst frá því að vera næstum al-
myrk og tiltölulega ógreinileg yfir í
landslagsmyndir sem sýna landslag
um sumarnótt í anda Þórarins B.
Þorlákssonar. Framsetning verk-
anna í sal 02gallery er vandlega nið-
urnjörvuð, en Húbert sýnir verkin í
kössum sambærilegum þeim sem
Landmælingar Íslands geyma kort
sín í, setur þau í álramma og letrar á
hann GPS-staðsetningu þeirra staða
sem sýndir eru á myndunum. Hann
leikur sér með kerfisbundna túlkun
okkar á náttúrunni, sýnir málverkin
eins og væru þau landakort. Hefð-
bundið táknkerfi landslagsmálverks-
ins er gert gegnsætt og sýnilegt en
um leið getur áhorfandinn ekki ann-
að en gleymt sér í draumi um unaðs-
lega kyrrlátar sumarnætur. Þessi
sýning finnst mér einna tærust og
markvissust af hendi listamannsins á
undanförnum árum. Á sama tíma
velti ég því fyrir mér hvað myndi ger-
ast ef listamaðurinn sleppti sér laus-
um í þeirri náttúrurómantík sem
augljóslega á hlut í hjarta hans, ef
hann gleymdi sér alveg í sumarnótt-
inni, sleppti öllum formerkjum og
málaði hreint út af þeirri ástríðu sem
maður skynjar undir niðri, málaði
upp á líf og dauða?
Það er miður að sýningarsalur eins
og 02gallery þurfi að loka dyrum sín-
um í haust vegna hærri leigu, það er
missir að salnum bæði fyrir Akureyr-
inga og gesti þar. 02 heldur starfsemi
sinni þó áfram fram í september og
munu án efa margir njóta hennar á
meðan varir.
Öll lífsins gæði
Aðgangur bannaður, útilistaverk Fee við Brekkugötu. Kortlagning rómantíkurinnar, Húbert Nói í 02 gallery.
MYNDLIST
gallerí+
Brekkugötu 35, Akureyri
ÚTILISTAVERK, YEAN FEE QUAY
Til 6. júní. Listaverkið er sýnilegt allan
sólarhringinn.
KunstraumWohnraum
Ásabyggð 2, Akureyri
BLÖNDUÐ TÆKNI, HRUND JÓHANN-
ESDÓTTIR
Til 25. júlí. Opið eftir samkomulagi.
Safnasafnið Svalbarðsströnd
JÓN LAXDAL, JORIS RADEMAKER, ÝMSIR
LISTAMENN
Til 25. júní. Yfir sumartímann er Safna-
safnið opið daglega frá kl. 10–18.
02 gallery
BLÖNDUÐ TÆKNI, HÚBERT NÓI
Sýningu lokið.
Ragna Sigurðardóttir
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Stóll og borð á vegg; eitt verka Hrundar í eldhúsinu í Ásabyggð 2.
ingunni nú, að fólkið á myndum Huldu er
þekkjanlegt, en þeir sem áður hafa prýtt
myndir hennar hafa verið óskilgreindir ein-
staklingar, auk sæskrímsla og dýra, meðal
annars. „Fólkið á myndunum, sem er allt
nafngreint, hefur verið að þvælast á þessari
torfu í einhvern tíma, lengri eða skemmri.“
Alls prýða fjórar portrettmyndir sýn-
inguna, hver með tveimur einstaklingum sem
Hulda hefur valið saman, en auk þess gefur
þar að líta skip, hús, gæsahóp og hrafnahóp.
„Ég veit ekki hvort það hefur verið þannig
áður, en undanfarið hefur mér þótt bera mik-
ið á hrafninum hér í Reykjavík, hann er orð-
inn svo mikill borgarfugl. Þegar hann er far-
inn að svífa upp Bankastrætið og beygja
niður Ingólfsstrætið, verður hann bara að fá
að vera á sýningunni. Þetta er því mjög lókal
sýning,“ segir hún.
Ánægjulegir tímar í myndlist
Hulda segist fagna tilkomu hins nýja 101
gallery. „Mér finnst allt jákvætt sem er til
uppbyggingar á Hverfisgötunni. Ég hef búið
þar svo lengi og um tíma jaðraði hún við að
vera „slömm“. En að undanförnu hefur hún
braggast mjög og það að fá líf í þetta port er
stór hluti af því. Auk þessa hefur vantað mjög
að fá fleiri gallerí í bæinn,“ segir hún. Rýmið
kom Huldu líka á óvart, sem hún lýsir sem
gömlu, glæsilegu iðnaðarhúsnæði. „Mér finn-
ast ánægjulegir tímar í myndlist á Íslandi
núna. Það sem af er árinu hefur sýning Ólafs
Elíassonar verið í Hafnarhúsinu, sem ég held
að hafi aukið áhuga almennings hér á sam-
tímalist, Klink og Bank verið opnað í Braut-
arholti og nú er þetta nýja gallerí að opna.
Þetta er allt á réttri leið að mínu mati.“
Hulda Hákon lauk myndlistarnámi árið
1983 og er sýningin í 101 gallery tuttugasta
og sjötta einkasýning hennar. Verk eftir
Huldu eru í eigu listasafna og einkasafna á Ís-
landi, í Evrópu, Bandaríkjunum og Ástralíu.
„HRAFNINN sveif í lágflugi upp Bankastræt-
ið, beygði til vinstri niður Ingólfsstrætið og
síðan til hægri inn Hverfisgötuna.“ Með þess-
um orðum er kynnt myndlistarsýning Huldu
Hákon, sem verður opnuð í dag í nýju gall-
eríi, 101 gallery. Galleríið stendur við Hverf-
isgötu 18a, í bakhúsi gegnt Þjóðleikhúsinu og
er rekið af Ingibjörgu S. Pálmadóttur, sem
rekur 101 hótel.
„Lókal“ sýning
Viðfangsefni myndanna á sýningunni, sem
eru málaðar lágmyndir, er sótt í nánasta um-
hverfi myndlistarmannsins, sem rammast inn
af Hverfisgötu, Traðarkotssundi, Laugavegi
og Ingólfsstræti. „Ég bý á Hverfisgötunni og
fjölskylda mín hefur verið þar síðan 1930.
Þetta svæði, sem er rammað inn af þessum
fjórum götum, hefur alltaf verið minn blettur
í Reykjavík. Þannig að í staðinn fyrir að leita
út fyrir mig, leitaði ég alveg inn í þennan litla
ferning,“ segir Hulda í samtali við Morg-
unblaðið, en hún er jafnframt eigandi kaffi-
hússins Gráa kattarins, sem er til húsa á
svæðinu. Sú nýbreytni er í myndunum á sýn-
Morgunblaðið/Eggert
Hulda Hákon er fyrst til að sýna í nýju galleríi, 101 gallery.
Leitað inn í
lítinn ferning