Íslendingaþættir Tímans - 01.09.1971, Síða 28

SJÖTUGUR:
Einvaröur Hailvarðsson
STARFSMANNASTJÓRI
hann fengið fyrir þær nokkurn
veginn viðunandi verð, í saman-
Í4irði við það verðlag er þá gilti.
Það sýnir náttúrlega ekki alveg
rétta mynd af verðlaginu þá og
nú, en má þó hafa til hliðsjónar,
að árið 1949 er enska pundið skráð
á 26 kr. íslenzkar, en nú í ár á
210 krónur.
Þó að við Grímur kynntumst lít
ið fyrr en hér í höfuðstaðnum, eft-
ir að hann var löngu hættur öll-
um umsvifum og atvinnurekstri,
kom hann mér jafnan fyrst og
fremst fyrir sjónir, sem hinn
áhugamikli og bjartsýni fram-
ta^EmcLamaður, er aldrei lætur það
bíða til morguns sem hægt er að
gera í dag. Það er ugglaust rétt,
að á fyrri manndómsárum hefur
sumum samborgurum hans þótt
hann helzt til ráðríkur og óbil
gjarn, eins og hann sjálfur víkur
að í fyrrnefndu viðtali í bókinni
„Hrafnistumenn“, þá er hann
spyrndi á móti broddunum og
þeirri þjóðfélagsþróun, sem hon-
um var ekki að skapi. Þeim kafla
ævi hans er ég með öllu ókunn-
ugur, þar eð hann var orðinn göm
ul saga, þegar ég átti heima á
Álftafirði. Hve sterk þau bönd
voru, sem tengdu Grím Jónsson
við æskustöðvarnar og mannlífið
þar á hans mörgu starfsárum, er
þó öllum augljóst nú.
Vorið 1965 stofnuðu þau hjón,
Grímur Jónsson og Þuríður Magn-
úsdóttir, Menningarsjóð Súðavíkur
hrepps með 214,000 kr. — tvö
hundruð og fjórtán þúsund króna
— stofnfé. Sjóðurinn er stofnað-
ur til minningar um foreldra
Gríms, Jón V. Hermannsson og
Guðrúnu Jóhannesdóttur, og skal
'hinn nýji sjóður taka við eignum
Styrktar- og sjúkrasjóðs Súðavík-
urhrepps, sem stofnaður var árið
1929 af Jóni V. Hermannssyni og
Grími syni hans. Markmið Menn-
ingarsjóðsins er að styrkja menn-
ingarmál í Súðavíkurhreppi. Styrk
þegar geta verið einstaklingar,
stofnanir og málefni, sem stuðla
að markmiði sjóðsins. Úthluta skal
hverju sinni helmingi vaxtatekna
af stofnfé, en leggja hinn helming-
inn við höfuðstólinn, sem aldrei
má skerða. Úthluta skal úr sjóðn-
um í fyrsta sinn árið 1970, á fæð-
ingardegi Gríms Jónssonar og síð-
an á sama degi ár hvert. Ennfrem-
ur segir í skipulagsskrá sjóðsins,
að á stofndegi hans, hinn 5. apríl
árið 1965, Skuli gefa öllum börn-
Laugardaginn 31. júlí síðastlið-
inn á björtum og fögrum sumar-
morgni var ég í góðra vina hópi
ferðafélagi Einvarðar Hallvarðsson
ar, starfsmannastjóra Landsbanka
íslands, loftleiðis til Hafnarkaup-
túns við Hornafjörð, og vorum við
báðir, ásamt fríðu föruneyti, gest-
ir bankaráðs Landsbanka íslands,
er þann dag opnaði útibú bankans
þar á staðnum með glæsibrag og
myndarskap. Verður þessa atburð-
ar síðar minnzt í Bankablaðinu.
Við Einvarður tókum orðræður
saman og minntumst fortíðar okk-
ar og fyrstu kynna, en áður höfð-
um við báðir verið togarajaxlar.
Hann á hásetafjöl hjá Sigurjóni
Mýrdal, skipstjóra á togaranum
Ými frá Ilafnarfirði og Glað frá
Reykjavík, en skipstjóri þar um
borð var landskunnur aflamaður
og ágætisdrengur, Ingvar Einars-
son.
Síðastliðna nærri fjóra áratugi
hafa leiðir okkar Einvarðs legið
um sama farveg í margslungnum
félagsmálum bankamanna, þótt
daglegur starfsvöllur okkar hafi
um fæddum í Súðavíkurhreppi á
árunum 1960—1964, sparisjóðsbók
með 100 kr. — eitt hundrað króna
— innstæðu, og síðan árlega til
hvers barns, sem fætt er í hreppn-
um árið á undan.
Á hverju ári frá stofndegi jók
Grímur við sjóð þennan, svo að nú
er hann að upphæð um 1,500,000
kr. — ein og hálf milljón krónur.
— Eins og fyrir er mælt í skipu-
lagsskrá sjóðsins, var úthlutað úr
honum í fyrsta sinn hinn 5. apríl
árið 1970, og voru það 47,000 kr.
— fjorutíu og sjö þúsund krónur,
— en s.l. vor var úthlutunarupp-
hæðin 50,000 — fimmtíu þúsund
krónur.
í fréttatiikynningu, sem birt var
við fyrstu úthlutun úr sjóðnum,
en þá voru þau hjón bæði enn á
lífi, segir svo:
verið haslaður sinn í hvorri stofn-
un.
Á sjötíu ára heiðursdegi Ein-
varðs rifjaði ég upp sitthvað, er á
góma þar í viðtali okkar og hann
svaraði mér greiðlega.
Einvarður Hallvarðsson starfs-
mannastjóri Landsbanka íslands í
Reykjavík, fæddist í Skutulsey í
Hraunhreppi í Mýrasýslu, 20. ágúst
1901. Foreldrar hans voru hjónin
Sigríður G. Jónsdóttir og Hallvarð
ur Einvarðsson, búendur þar. Skut
ulsey var ekki stór eyja, en kosta-
jörð vegna hlunninda. Hún hefir
verið í eyði um allmörg ár að und-
anförnu.
Einvarður var næstelztur sjö
systkina sinna, 11 ára gamall, er
faðir hans andaðist aðeins 41 árs
að aldri. Má geta nærri að hart
hafi þá verið í búi hjá ekkjunni
og börnin þurftu ung að berjast
til mennta og bjargálna af eigin
rammleik. Ég kynntist persónu-
lega þremur bræðrum Einvarðs,
Jónatani fyrrum hæstaréttardóm-
ara, Jóni fyrrum sýslumanni Snæ-
fellinga og Sigurjóni, skrifstofu-
„Sjóðstofnun þessi er mjög at-
hyglisverð og sýnir þá miklu
tryggð og umhyggju þeirra sæmd
arhjóna, Gríms Jónssonar og Þur-
íðar Magnúsdóttur, er þau bera til
síns gamla byggðarlags og íbúa
þess. Þessa myndarlegu gjöf þakka
Súðvíkingar, og mun hún á ókomn
um árum verða þeim iivatning til
að ávaxta sem bezt þetta framlag
til uppbyggingar og menningar-
mála í byggðarlaginu“.
Undir þessi orð munu allir gaml
ir Álftfirðingar taka, þótt í firð
séu farnir. Eftir andlát frú Þuríð-
ar síðást liðið haust hnignaði
heilsufari Gríms, unz hann lézt að-
faranótt annars páskadags s.l., þá
áttatíu og sex ára að aldri og einni
viku betur.
16. ágúst 1971,
Jóliann Hjaltason.
18
ÍSLENDINGAÞÆTTIR