Íslendingaþættir Tímans - 12.08.1977, Blaðsíða 44

Kristbjörg Jóhannsdóttir
Agúst Magnússon og KristbjSrg Júhannsdúttir.
Fædd 23. júli 1897
Dáin 13. desember 1976.
Kristbjörg Stefania Jóhanns-
dóttir andaöist á sjúkrahúsinu á
Húsavik 13. desember s.l. á 80.
aldursári, og var jarðsett frá
Raufarhafnarkirkju 18. s.m.
Kristbjörg var fædd aö Núpi i
öxarfiröi, dóttir hjónanna Mar-
grétar Vigfúsdóttur frá Núpi og
Jóhanns Baldvinssonar frá Þjófs-
stööum i Núpasveit. Fyrstu
barnsárin bjuggu foreldrar henn-
ar á Núpi, en fluttu um aldamót
aö Rifi á Sléttu, þar sem þau
bjuggu sæmdarbúi eftir þaö alla
sina búskapartið, og var Jóhann
þar vitavörður. Systkini Krist-
bjargar voru Björgvin, útgerðar-
maöur á Raufarhöfn, látinn fyrir
allmörgum árum, og Ingibjörg
húsfreyja á Rifi, nú búsett á
Raufarhöfn. Ung að árum kynnt-
ist Kristbjörg manni sínum,
Agústi Magnússyni, Einarssonar,
Steinsstööum viö Smiöjustig i
Reykjavik, en þau voru þá bæöi
viö nám i kvöldskóla Asgrims
Magnússonar á Bergstaöastig i
Reykjavik. Þau giftust 1917 og
hófu þá búsetu á Raufarhöfn, þar
sem Agústrak verzlun i tvö ár, en
veitti siðan forstööu um 9 ára
skeiö útibúi Kaupfélags Noröur-
Þingeyinga á Raufarhöfn til 1927.
Um árabil var Agúst hafnsögu-
maður á Raufarhöfn og áhalda-
og „lagerfetjóri” hjá Sildarverk-
smiöjum rikisins þar á staönum.
En geröist uppúr 1950 aftur
verzlunarmaöur hjá útibúi
K.N.Þ. á Raufarhöfn og siðar
Kaupfélagi Raufarhafnar og var
þar síöustu 15starfsár ævi sinnar.
Hann lézt haustiö 1970. Þeim
hjónum var 8 barna auöiö, i
aldursröö: Jóhann Magnús, ívar,
Baldvin, Karl, Geir, Guöný,
Hilmar og Gunnar. Ivar lézt frá
þremur ungum börnum I blóma
lifsins, og tóku þá afi og amma
tvö þeirra í fóstur og uppeldi, tvar
ogEyrúnuönnu,en 17 ára gamall
fórst ívar yngri, bráöefnilegur
piltur, af raflosti. Þeir einir, sem
reynt hafa, vita hvaö slikur ást-
vinamissir veldur þungum trega.
Niöjar þeirra eru nú 50 talsins.
Agúst og Kristbjörg byggöu litið
timburhús, Sæból á Raufarhöfn,
og þar komu þau upp öllum sinum
barnaskara. Nútimafólk skiiur
ekki, hvernig var hægt aö veita
svo mörgum lifsbjörg viö þeirra
tima aöstæöur, en reynslan sýnir,
aö það var fært, þegar allir stóöu
saman.
Ég kynntist fyrst persónulega
tengdaforeldrum minum, er ég og
kona min, Guöný, dvöldum hjá
þeim sumarlangt 1950. Auk okkar
voruþá á heimili þeirra tvö börn
tvars óg þrir bræður Guðnýjar
útivinnandi heima auk tilfallandi
gesta. Frá þvi ári áttum viö aö
jafnaöi þar einhverja sumardvöl,
um ára skeiö, meö vaxandi
dætrahóp. Aldrei varð ég þess
var, aö húseigendum þætti aö sér
þrengt, og ekki var þar gert upp á
milli manna. Mig undraöi þá og
oft siöar, hvaö samstaöa fjöl-
skyldunnar i Sæbóli var traust og
sönn. Vinnutimi tengdamömmu
var þá sem jafnan áöur og siöar,
langur. Venjulegur vinnudagur
entist varla til nauösynlegra
starfa, og önnur störf, sem ekki
voru beint viðkomandi matseld
og húshaldi, stóðu oft frameftir
nóttu. Þótt hún væri önnum kafin,
var jafnan timi aflögu fyrir
ömmubörnin, og ekki amaöist
Agúst afi viö þeim heldur.
Kristbjörg var ekki gefin fyrir
aö dveljast utan heimilis, enda
þar alltaf nóg aö gera. Þó gaf hún
sér tima til aö vera til staöar,
þegar tvær elztu dætur okkar
voru bornar i heiminn, önnur
austur á Héraði, hin vestur i
Skagafirði. I báðum tilfellum
voru samgönguerfiöleikar aö
vetrarlagi. En þaö leit út fyrir, að
þaö væri jafn sjálfsagt og aö
skreppa i sild, bjarta sumarnótt.
Hún var listræn til handanna svo
af bar, enda oft fengin til að leiö-
beina á þvi sviöi. Og ekki eru auö-
taldar þær flikur sem hún hefur
sniöið og saumaö fyrir sig og
aöra, eöa leiöbeint meö um dag-
ana. Fram undir fermingaraldur
fengu dætur minar, fjórar, jóla-
kjólana frá ömmu. Arlega af
nýrri gerö og úr breytilegum efn-
um. „Módel” kjólar, sem pössuöu
svo vel, aö engan gat grunaö ann-
aö en þær heföu staöiö viö hné
ömmu sinnar þar til siðasta pifa
eöa tala var fest. Hvernig slikt
sjónminni starfar get ég ekki út-
skýrt, þvi aldrei varö ég var viö,
aö hún tæki mál af telpunum, þó
að hún sæi þær um tima að sumri
til mörg árin. Ég gat þess áöur,
aö samstaöa fjölskyldunnar á Sæ-
bóli var tengd sterkum böndum.
Strax og ég, eini tengdasonurinn,
var kominn i fjölskylduna fannst
tengdamömmu ekki hlýða, aö ég
ætti samastaö á Raufarhöfn, ann-
ars staöar en i hennar húsum og
hélztsvo fram til hinztu stundar.
Breytti þar engu; hvort ég var
einn á ferð eöa með fjölskyldu, og
aö ég átti á Raufarhöfn nákomiö
frændfólk i mörgum húsum og
systur búsettar á staönum. Mörg
undanfarin ár átti Kristbjörg viö
slitsjúkdóma aö striða. Haustiö
1975 varö hún fyrir sjúkdóms-
áfalli, sem skerti mjög minni
hennar á köflum. Viö vorum
islendingaþættir