NT - 11.07.1984, Qupperneq 25

25
Efnahagsstefnu Breta ógnað:
Hafnarverkamenn
Vopnarýr
stórfloti
London-Keuter.
komnir í verkfall
London-Keuter.
■ Barátta bresku verkalýðs-
samtakanna harðnaði enn í gær
þegar hafnarverkamenn lögðu
að landi þeirra væri skipt a svo
óðlilegan og ómannlegan hátt,
sem raun ber vitni. Við munum
beina kröftum okkar að því að
vinna að friði í Evrópu, í landi
þar sem Þjóðverjar geta fundið
samkennd og sjálfsvirðinu á ný.
Kohl minnti á að Vestur-
Þjóðverjar hefðu varið meiru til
aðstoðar þróunarþjóðunum á
síðasta ári en öll kommúnista-
ríkin samanlagt.
Þá ítrekaði hann að Vestur-
niður vinnu til að mótmæla því
að ófélagsbundnir menn ynnu
við járngrýtisflutninga. Verka-
menn í öllum helstu höfnum
■ Eldflugnaárásir á erlendrar
byggingar í Kabul, stórskota-
hríð á borgir og heiftarlegar
loftárásir Sovétmanna á þorp,
hófust þegar að loknum
Ramadanmánuðinum í Afgan-
istan. Hinum heilaga mánuði
lauk í lok júní. Eldflaug lenti á
hliði við bandaríska sendiráðið
og aðrar lentu á oðrum bygg-
ingum í borginni. í sendiráðinu
urðu ekki slys á fólki. Pólitísk
rnorð fylgdu í kjölfar árásanna.
( Kandahar féllu að minnsta
kosti 100 manns í loftárásum
sovéskra flugvéla.
S.l. fimmtudag sprakk
sprengja t brúðkaupsveislu í
Kabul, og þrír létu lífið. Dóttir
Bretlands stöð.vuðu vinnu en
um fimm stærstu hafnirnar fer
71% af öllum inn - og útflutn-
ingi Breta.
Leiðtogar hafnarverkamanna
kontu saman á fund í gær til að
ákveða hvort verkallinu yrði
haldið áfram og hvernig aðgerð-
unt yrði háttað. í gær var
einnig viðræðufundur milli
fulltrúa námamanna og Kola-
ráðsins. en engin niðurstaða
fékkst og næsti fundur ekki
boðaður fyrr en í næstu viku.
Þegar hafnarverkamenn til-
kynntu að þeir ætluðu í verkall
í fyrradag féll pundið neðar en
nokkru sinni fyrr, og varð ekki
jaínvirði nenta 1.30 dollara.
Scargill, leiðtogi námaverka-
manna segir að verkfallið kosti
Breta 25 millj. sterlingspund á
dag (1. milljarð ísl. kr.) Dregið
hefur úr iðnaðarframleiðslu og
markmiðum stjórnarinnar unt
aukinn hagvöxt og minni verð-
bólgu er ógnað.
Miklar óeirðir og átök hafa
verið samfara verkfalli kola-
námumanna. Þeir hafa barist
við lögreglu og einnig þá náma-
menn sem enn halda áfram
vinnu. I fyrrinótt var ráðist á
lögreglustöðvar í þrent náma-
bæjum í Yorkshireogskemmdir
unnar á kolanántu. Nokkrir
menn slösuöust.
1 þinginu ásakaði Tatcher
forsætisráðherra Verkamanna-
flokkinn um að styðja stjórn-
leysi verkfallsmanna sem stofn-
uðu atvinnuvegum og fram-
leiðslu þjóðarinnar í voða.
Stjórnarandstaðan sagði að
efnahagsstefna hennar væri að
hrynja, en umræðurnar voru
um verkfall hafnarverkamanna
og námumanna.
Tatcher kvað Verkamanna-
flokkinn styðja þá sem vörnuðu
mönnum að vinna, og færi í
kringum lýðræðið með því að
koma á efnahagslegu stjórn-
leysi.
■ Hinn þekkti sovéski kvik-
myndaleikstjóri Andrej Tar-
kovsky, sem nú er staddur á
Ítalíu, tilkynnti að hann hafi
afsalað sér sovéskum ríkis-
borgarrétti og beðið um hæli í
Bandaríkjunum. í gær hélt
hann biaðamannafund í
Milano og skýrði frá þessari
ákvörðun. Á myndinni með
honum er kona hans Larissa.
Símamynd Polfoto.
háttsetts kommúnista var að
gifta sig. 18 létust er eldflaug
féll á hús í einu af „fínu“
hverfunum í Kabul.
Erlendir stjórnarerindrekar
segja að sterkur orðrómur sé
uppi um að varnarmálaráðherra
Afganistan hafi skotið á og sært
samgönguráðherrann og að
fyrrum fjármálaráðherra hafi
látist á voveiflegan hátt, en
fyrir skemmstu var tilkynnt að
hann hafi látið af störfum, en
ekki getið um að hann tæki við
öðru embætti.
Þá segja heimildir að mann-
fall Sovétmanna í vorárásunum
í Panjserdal hafi orðið um 2
þúsundmanns,fallnirog særðir.
■ Álitið er að hvorki náist samkoniulag um hækkun olíuverðs
né aukin framleiðslukvóta á ráðherrafundi OPEC, sem er
haldinn í Vínarborg. Nokkur aðildarríkjanna vilja hækka verðið
og önnur rýmka kvótann. En það eru ekki álitlegar ráðstafanir
þar sem olíuframboðið er mun meira en eftirspurnin og
offramleiðsla mikil. í OPEC ríkjunum er framleiðsla milljón
tunnur á dag framyfir þann kvóta sem þau hafa sett sér. Á
myndinni er Yamani olíumálaráðherra Saudi-Arabíu að svara
ágengum fréttamönnum í Vín.
POLFOTO-Símamynd
Kohl kanslari:
Þjóðverjar líða
ekki að landi
þeirra sé skipt
Mexikóborg-Reuler.
Helmut Kohl kanslari Vestur-
Þýskalands sagði í ræðu í gær að
Þjóðverjar myndu ekki líða til
lengdar að landi þeirra væri
skipt í tvö ríki og þau kennd við
austur og vestur. Kanslarinn er
í opinberri heimsókn í Mexikó
og þar lét hann þessi orð falla.
Hann sagði að það væri rangt
að álíta að tíminn myndi leysa
þýska vandamálið. - Sagan
sýndi að svo andlega sterk og
kraftmikil þjóð sem Þjóðverjar
eru, muni ekki til lengdar þola
Þjóðverjar styddu friðarvið-
leitni Contadoraríkjanna í Mið-
Ameríku, en þar er Mexikó
áhrifamesta ríkið.
í Austur-Berlín lagði Craxi
forsætisráðherra Ítalíu fast að
Honnecer kommúnistleiðtoga
að bæta sambúðina við Vestur-
Þýskaland og brjóta niður þá
múra sem aðskilja Þjóðverja.
Hann lagði áherslu á að verið
væri að koma upp kjarnorku-
flaugum í báðum ríkjununt og
væri þeim beint að skotmörkum
á landi þýsku þjóðarinnar.
Afganistan:
Árásir á báða bóga
og ráðherrar á ráðherraskytteríi
■ Kirk og íjölskylda fagna úrskurði Evrópudómstólsins, uin aö
hann hafí verið í fullum rétti að físka í landhelgi Breta en breskur
dómstóll dæmdi hann fyrir ólöglegar veiðar. Myndin var tekin í gær.
POLFOTO-Símamynd
Daninn Kent Kirk:
Framdi löglegt
landhelgisbrot
- samkvæmt úrskurði Evrópudómstólsins
Luxcmborg-Kcutcr
■ Evrópudómstóllinn úr-
skurðaði í gær að Bretland hefði
brotið gegn reglunt Efnahags-
bandalagsins þegar danski út-
gerðarmaðurinn Kent Kirk, var
sektaður fyrir ólöglegar veiðar í
fiskveiðilögsögu Breta í janúar
1983.
Kirk, sem þá var þingmaður
á Evrópuþinginu, var handtek-
inn af breska sjóhernum þegar
hann mótmælti útfærslu land-
helgi Breta í 12 mílur, með því
að sigla skipi sínu inn fyrir 12
mílna mörkin í þeim yfirlýsta
tilgangi að vera tekinn í land-
helgi. Héraðsdómstóll dæmdi
Kirk í 30 þúsund punda sckt og
í kjölfar þessa fylgdu ntiklar
deilur bandalagsríkjanna um
hlutdeild í veiðiréttindum hvert
annars.
Evrópudómstóllinn úrskurð-
aði að samkvæmt fiskveiðiregl-
um bandalagsins á þessunt tíma
hefðu Bretar ekki haft heimild
til að hindra skip, sem skráð
voru í öðrum bandalagsríkjum,
í að veiða innan fiskveiðilög-
sögu landsins.
■ Breskt tímarit sent fjallar
um varnarmál. segir, að spreng-
ingarnar í vopnabúri sovéska
flotans á Kolaskaga sé mesta
áfall sem flotinn hefur orðið
fyrir síðan í síðari heimsstyrj-
öldinni. Meginhluti allra eld-
flauganna og skotfæra norður-
flotans, sent er öflugasta flota-
deild Sovétríkjanna eyðilagðist.
Að minnsta kosti 200 manns
fórust og fleiri slösuðust.
Það voru -margs konar eld-
tlaugar og stórskotfæri sem eyði-
lögðust, fjöldi húsa og birgða-
geymsla og líklegt að einhver
skip og hafnarmannvirki hafi
skemmst. Sprengingarnar voru
margarogeldar loguöu í 5 daga.
Noröurtlotinn hefur ekki
önnur vopn en þau sent voru unt
borð í skipum og kafbátum
þegar birgðirnareyðilögðust, og
samkvæmt tímaritinu cr liann
illa fær um að lenda í átökum
næstu sex mánuði. en tvö ár
tekur að bæta upp birgðirnar.
Engin kjarnorkuvopn voru í
geyntslunum seni sprungu.
Sovésk yfirvöld hafa að venju
ekki skýrt frá óhappinu né
viðurkennt að þúsundir eld-
flauga hafa sprungið.
í norðurflotanumeru 148 hcr-
skip auk kafbáta.
Friðar-
sinnar
vikutíma í
atómstöð
London-Kcutcr.
■ Breska stjórnin hefur fyrir-
skipað rannsókn á staðhæf-
o* ingunt tveggja kvenna, sent
starfa í friðarhreyfingum, að
þær hafi dvalið í vikutíma innan
girðingar í bandarísku eld-
flaugastöðinni í Greenham
Common. Þær hafa ekki vilja
segja hvernig þær komust inn,
en segjast hafa haft samband
við stallsystur sínar utan girð-
ingar og fengið hjá þeim mat og
drykk á hverri nóttu.
Konurnar gáfu sig fram við
öryggisgæsluna í stöðinni, þar
sent meðaldrægareldflaugareru
staðsettar, og segja að þetta
tiltæki sanni að gæsla um kjarn-
orkuvopnin sé með eindæntum
léleg.
Yfirmenn stöðvarinnar segja
að konurnar hafi verið í felum
langt frá þeim stað sem flaug-
arnar eru geymdar og að öruggt
sé að enginn óviðkomandi kom-
ist nærri vopnunum.
Suður Afríka:
Er apartheit á undanhaldi?
Höfðaborg-Keutcr.
■ Suður-Afríkustjórn veitti
þingnefnd í gær leyfi til að
kanna hvort leggja eigi niður
bann við að hvítir menn hafi
kynmök við litaða íbúa
landsins, en setti nefndinni
starfsreglur, sem stjórnarand-
stæðingar líktu við spennitreyju.
Nefndin, sem skipuð var á
síðasta ári til að fjalla um endur-
bætur á lögum sem banna
hjónaband og kynmök hvítra
og litaðra, komst að þeirri
niðurstöðu í skýrslu sem lög var
fyrir þingið í gær að ekki væri
hægt að endurbæta lögin heldur
snérist málið um hvort ætti að
afnema þau.
Þessi lög eru um blandað
hjónaband og 16. grein sið-
gæðislaganna eru undirstöður
apartheitstefnu Suður-Afríku-
stjórnar um aðskilnað kynflokk-
anna, og tilraunir til að afnema
þau eru taldar munu mæta
mikilli andstöðu hægri sinnaðra
þingmanna.
Innanríkisráðherrann F.W.de
Klerk, sagði á þinginu í gær að
nefndin hefði leyfi til að íhuga
afnám laganna en yrði jafnframt
að hafa í huga reglur þjóðfélags-
ins hvað varðar menntamál, fé-
lagsmál og stjórnarskrá.
Talsmaður stjórnarandstöðu-
flokksins, Alex Boraine, sagði
að nefndin hefði verið sett í
spennitreyju og spurði hvenær
stjórnin ætlaði að gera sér það
ljóst að meirihluti íbúa Suður-
Afríku hefði fyrirlitningu á
þessum lögum.