NT - 08.05.1985, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 8. maí 1985 7
við aðrar kindur en fé eiganda
síns. Heilasýni úr sláturfé af
þessum slóðum gáfu heldur
ekki tilefni til grunsemda.
Patreksfirðingar töldu því að
óhætt mundi að láta eitt yfir þá
ganga og aðra íbúa sýslunnar
utan niðurskurðarbæjanna og
voru tregir til að skrifa undir
samþykki um niðurskurð. Þeir
fullyrða, að þeir hafi verið
blekktir til undirskrifta, með
því að Sigurður tók þá einn og
einn og sagði hina búna að
samþykkja og létu þeir þá und-
an einn af öðrum. Nema
Kristján á Lambeyri í Tálkna-
firði. Á fundinum á Birkimel
höfðum við verið fengnir til að
samþykkja niðurskurð á
Lambeyri á þeim forsendum
að samþykki bóndans lægi
fyrir. Nú var reynt að fá sam-
þykki bóndans með því að við
hefðum fyrirskipað niður-
skurð. Svona vinnubrögð eru
ekki sérlega vel fallin til að efla
samstöðu meðal vestfirskra
bænda nema um eitt: algera
andstöðu, meðan ekki liggja
fyrir borðleggjandi dæmi um
sjúkdómstilfelli. Ég hef því
sagt mig úr þessari „Fjárskipta-
nefnd Vestfjarðahólfs “■
„Fjallskir* með vopnuð-
um víkingasveitum
Pað er ekki heldur sérlega
traustvekjandi, að við töku
heilasýna úr sláturfé í haust
var forðast að taka sýni af
jaðarbæjunum Ósi og Lauga-
bóli, svo og Patreksfirði. Hefði
þó flestum öðrum en Sauðfjár-
veikivörnum leikið forvitni á
að vita hversu útbreidd veikin
var í þessum hjörðum, eða
hvort þær voru kannski alveg
hreinar af frekari grun.
Kannski vildu þeir háu herrar
ekki taka áhættuna af því að sú
staða kæmi upp? Sama er að
segja um aðgerðirnar í Tálkna.
Ekki er nóg með að þeim, sem
aldrei þreytast á að prédika
um smitnæmi riðuveikinnar
umgengjust kenningar sínar
með þvílíkri léttúð, að þeir
gleymdu að gera ráð fyrir að
urða hræin. Þeir komu sér og
hjá því að taka sýni úr hinu
fellda fé. Ég ætla ekki að
gerast fjölorður um atburðina
í Tálknanum. En þar sem Sig-
urður lætur að því liggja að hér
hafi einfaldlega verið um fjail-
skil að ræða með vopnaðri
víkingasveit í þyrlu, telur þetta
vel heppnaða aðgerð, og
„sjálfsagt að nota aftur" vil ég
minna hann á, að 32 dögum
eftir skotárásina kom ein af
þeim kindum, sem sagðar
höfðu verið skotnar á Sjöund-
árhlíðum (ekki Sigluneshlíð-
um) fram lifandi, en úr henni
annað augað. Fimm kindur af
þeim 29 sem sagðar voru
skotnar í Tálkna hafa ekki
fundist enn. Sigurður segir
ríkisfjölmiðla hafa gert að-
gerðina tortryggilega. Nú er
búið að banna að minnast
frekar á málið á þeim bæjum.
Oddvitafundurinn
Sigurður segir í grein sinni
að andmæli gegn allsherjar
niðurskurði í V. Barð takmark-
ist við örfáa fjáreigendur, „sem
allir hafi lífsframfæri sitt af
öðru meira en sauðfjárbúskap.
Framhaldið er bjartara en
fréttaflutningurinn og blaða-
skrif einstaklinga gefa til
kynna. Oddvitar í V. Barð
hafa kornið sér saman um til-
lögur sem stefna að upphaflegu
markmiði, þ.e. að útrýma
veikinni af Vestfjörðum." Pað
sem þetta orðalag Sigurðar
gæti fengið þá er til orðanotk-
unar hans þekkja til að halda
að við hefðum samþykkt að
útrýma sauðfé af Vestfjörðum.
þykir mér rétt að birta hér
ályktun oddvitafundarins í
heild. Tekið skal fram að hún
er ítrasta málamiðlun ólíkra
sjónarmiða, að oddvitarnir
voru ekki að skuldbinda sveita-
félög sín, heldur reyna að setja
fram sjónarmið, sem lægt gætu
öldur og stillt til friðar, ef ekki
til frambúðar þá a.m.k. um
stund
„Oddvitafundur í Vestur-
Barðastrandarsýslu haldinn á
Bíldudal þann 22. mars 1985
telur að æskilegt sé, að frestað
verði ákvörðun um frekari
niðurskurð sauðfjár í Vestur-
Barðastrandarsýslu þar til fyrri
hluta árs 1986, enda skuldbindi
fjáreigendur í sýslunni sig með
undirskriftum til þess að hlýða
í einu og öllu undanbragða-
laust þeim reglum sem gildandi
eru og settar kunna að verða
um meðferð og flutninga fjár
og allt annað er að því lýtur.
Sá tími sem við þetta vinnst
verði notaður til þess að kanna
hvort tiltækilegt sé að girða af
þau svæði sem hugsanlegt er
að riða komi upp á. Komi fram
staðfest riða við sýnatöku á
næsta hausti verði þegar í stað
tekin fullnaðarákvörðun um
hvort og hvar skuli skorið
niður.
Þá æskir fundurinn þess, að
Sauðfjársjúkdómaneínd taki
afstöðu til þess hvort fært þyki
að ákveða eins árs fjárleysi
komi til niðurskurðar. Érfram
á þetta atriði farið þar sem
veruleg hætta er á að ýmsir
bændur myndu hverfa alfarið
frá búskap ef um tveggja ára
fjarleysi yrði að ræða."
Það er skemmst frá að segja,
að sú birta, sem S.S. sáfrandan
í ályktun oddvitanna fékk svo-
felld kjaftshögg á fundi Sauð-
fjársjúkdómanefndar
þ.lO.þ.m.:
Rök heimamanna
En af hverju gleypum við
ekki fagnandi við tilboðum um
bætur tveggja sumra „frí" frá
sauðfjárbúskap og fjárskipti.
Vegna þess einfaldlega hve
byggðin stendur höllum fæti.
Barðastrandarhreppur er
raunar eina byggðarlagið, sem
vegna mannfjölda og fjöl-
breytni í atvinnumöguleikum
hefur ástæðu til að ætla að geta
staðið af sér svo djúptæka og
alvarlega aðgerð, án verulegra
áfalla. Efviðhinirvegum rökin
með og móti þá líta þau ein-
hvernveginn svona út: Við
erum með óljósan riðugrun í
fénu, en á móti kemur að
niðurskurður gefur okkur ekki
heldur neitt 100% öryggi, með
þeim niðurskurði, sem orðinn
er, er búið að bægja frá hætt-
unni af útbreiðslu veikinnar
norður um og með tiltölulega
einföldum öryggisráðstöfun-
um má nokkurn veginn tryggja
öryggi nýs fjárstofns á Barða-
strönd við samgangi við okkar
fé, margir okkar eru með
þungar fjárfestingarskuldir á
herðunum og mega ekki við
neinum áföllum, minnsta rösk-
un á núverandi byggð getur
leitt til þess að hún hrynji
saman, hver frestur. sem við
fáum án þess að veikin gjósi
upp styrkir vígstöðu okkar,
auk þess sem við getum undir-
búið okkur að mæta því, ef til
hins versta kemur svo að ekki
verði undan vikist.
Til viðbótar þessu má benda
á að í frekara öryggisskyni má:
a) girða af land skógræktar
ríkisins í Geirþjófsfirði, sem
undanfarin ár hefur verið
undirlagt beit allan ársins hring,
b) girða af það land sem Nátt-
úruverndarráð hefur umráð
yfir í Vatnsfirði og telur nauð-
synlegt að friða fyrir beit, c)
þyki of mikið í lagt að tengja
þessar girðingar við girðingu,
sem fyrihuguð er til að girða af
Rauðasandshrepp, má taka
upp þá einföldu reglu að allt fé
sem rásar á milli áhættusvæða,
verði sent til slátrunar, þaðan,
sem það kemur fram - en sé
ekki hýst og beðið eftir því að
það verði sótt. Fé verði með
þessu móti vanið í heimahög-
um. Reglulegu heilbrigðiseftir-
liti og sýnatöku verði haldið
áfram þar til sýnt þykir að
hættan sé liðin hjá.
Það er með öðrum orðum
engin ástæða fyrir þeirri „pan-
ikkog hysteríu"semeinkennt
hefur framferði Sauðfjárveiki-
varna eftir að þær vöknuðu af
aldarþriðjungs svefni. Síst af
öllu er ástæða til að efna til
opins ófriðarástands milli
stjórnvalda og bænda í V-Barð
á hausti komanda eins og
Sauðfjarveikivarnir stefna að.
Við treystum því að landbún-
aðarráðherra verði til þess að
■ fá þá ofan af þessum ráðagerð-
um og til að beina kröftum
sínum inn á farsælli brautir.
Menn þurfa að hafa hugfast að
henda ekki barninu út með
baðvatninu, að það er sjúk-
dómurinn sem þarf að útrýma,
en ekki sauðféð né byggðin,
sem á ræktun þess byggir.
Ólafur Hannibalsson.
Það er með öðrum orðum engin
ástæða fyrir þeirri „panikk“ og
„hysteríu“, sem einkennt hefur
framferði Sauðfjárveikivarna eft-
ir að þær vöknuðu af aldarþriðj-
ungs svefni. Síst af öllu er ástæða
til að efna til opins ófriðarástands
milli stjórnvalda og bænda í V-
Barð á hausti komanda eins og
Sauðfjárveikivarnir stefna að.
Strakar, NT splæsti nokkrum kollum á ykkur, nú er að standa sig-
NT-mynd: Árni Bjarna
iöggjafinn sig ekki á því,
minnkar virðing fyrir löggjaf-
anum og lögum hans. Al-
menningur sér lögin sem
eitthvað úrelt og leiðinlegt og
hefur ekki miklar áhyggjur af
því að brjóta þau.
Ekki vansvefta?
Enn hefur maður ekki heyrt
að íslendingar missi nokkurn
svefn þó að viðkomandi hafi
drukkið nokkuð magn af
smygluðum bjór. Þannig er
almenningur hættur að líta á
bjórbannið sem eitthvað sem
fara þurfi eftir, heldur eitthvað
sem er úrelt, úr sér gengið og
viðhelst einungis vegna kjark-
leysis þingmanna, sem finnst
öílu þægilegra að tefja mál
heldu en að taka afstöðu.
Bjórbannið er eitthvað sem
hverfur á næstunni, spurningin
er einungis sú hvort skipía
þurfi nokkrum þingmönnum,
úr öllum flokkum, út fyrst, eða
hvort þeir sem nú sitja hafa
manndóm í sér til að hætta
þessari vitleysu og gera nú
einu sinni eitthvað sem fólk
vill að þeir geri.
Þingmenn, samþykkið þið
nú bjórinn. Fólkið hefur talað,
bæði í orði og í verki, nú
stendur á ykkur. Virðing ykkar
eykst, og virðing okkar fyrir
lögunum eykst.
S. Alb.

r«i
iV>T
Málsvari trjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Úlgelandi: Nútiminn h.f.
Ritstj: Magnús Ólafsson (ábm).
Markaðsstj.: Haukur Haraldsson
Auglysingastj.: Steingrimur.Gislason
Innblaðsstj: Oddur Ólalsson
Taeknistj.: Gunnar Trausti Guöbjomssoo
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavik.
Simi: 686300. Auglýsingasimi: 18300
Kvöldsimar: Áskrift og dreifmg 686300, ritstjórn
686392 og 687695, íþróttir 686495, tæknideiid
6JI6538.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Kvöldsimar: 686387 og 686306
Verð i lausasölu 30 kr. og 35 kr. um helgar. Áskrift 330 kr.
r.
Kaupum íslenskt
■ í gærmorgun hófst hin stórmerka tilraun
Hagkaups í samráði við Félag íslenskra iðnrek-
enda til að fá íslendinga til að kaupa innlendar
vörur í stað erlendra, þegar kostur er á.
Við kynningu á stórátaki þessu, hefur komið
fram hjá aðstandendum þess, að markaðshlut-
deild íslenskra iðnaðarvara sé aðeins um 50% af
sölu hér á landi. Meðal nágrannaþjóðanna er
hins vegar algengast að sambærilegt hlutfall
innlendra vara á heimamarkaði sé um 70-80%.
Takist forráðamönnum átaksins að fá íslendinga
til að kaupa innlent í svipuðu hlutfalli og í
nágrannalöndunum, þá væri ekki aðeins hægt að
þurrka út viðskiptahalla landsmanna, sem nú
nemur um 4500 milljónum á ári, heldur tækist
einnig að auka þjóðarframleiðslu okkar um heil
3%, en framleiðslan hefur staðið í stað að
undanförnu. Það fer því ekki milli mála, að hér
er um stórmál að ræða.
Átakið til að auka sölu á innlendri framleiðslu
undir kjörorðinu „Hagkaup á heimavelli“ mun
standa út næstu viku og munu um 70 íslensk
iðnfyrirtæki taka beinan þátt í kynningum á
framleiðsluvörum sínum í verslunum Hagkaups
meðan á átakinu stendur.
Að mati fróðustu manna, eru íslenskar iðnað-
arvörur nú orðnar meira en vel samkeppnisfærar
bæði hvað varðar gæði og þá einnig verð. Fær
gjalda þess hins vegar, að árum saman var frekar
litið niður á innlenda framleiðslu og kom þar
margt til. Höft og innflutningsbönn gerðu er-
lendar vörur eftirsóknarverðar, þótt ekki væri
nema hve sjaldséðar þær voru. Fessi sama
haftastefna gerði einnig að verkum, að innlendir
framleiðendur höfðu litla sem enga ástæðu til að
bæta vörur sínar þar sem þeir voru í raun í
einokunarstöðu.
Afnám hafta og aukið viðskiptafrelsi hefur
hins vegar breytt þessu verulega, þrátt fyrir
hrakspár margra. Almenningur fór að gera sér
grein fyrir, að erlendu vörurnar voru í raun
ekkert vandaðri en þær innlendu og hérlend
framleiðsla fór að þróast hraðar til að vera fær
um að taka þátt í samkeppninni.
Gott dæmi um þetta er sennilega innlendi
bakaraiðnaðurinn, sem á mikið hrós skilið.
Þegar innflutningur á erlendum kökubotnum
hófst fyrir nokkrum árum, spáðu margir að það
væri upphafið á endi innlendrar kökugerðar.
Fær erlendu voru sagðar bæði betri og þá
sérstaklega ódýrari. í dag horfum við hins vegar
á einn vandaðasta bakaraiðnað veraldar og
innfluttir kökubotnar sjást varla lengur í verslun-
um landsmanna.
Þannig getur frelsi í viðskiptum haft verulega
góða hluti í för með sér. Og þannig getur hið
merka átak Hagkaups og Félags íslenskra iðn-
rekenda haft mikilvægar og góðar afleiðingar.