NT - 08.05.1985, Blaðsíða 10

Miðvikudagur 8. maí 1985 10
Andrés Guðmundsson
Pað fækkar óðum aldamóta-
börnunum. Eitt þcirra Andrés
Guðmunds'son kvaddi þennan
heim í Sjúkrahúsi Akraness að
morgni 16. apríl og átti þá eftir
nokkrar vikur til að ná 85 ára
aldri. Sjúkrahúslegan var stutt
og segja má, að Andrés hafi
haldið sinni andlegu reisn og
hressleika til hins síðasta, en
aftur á móti var líkaminn þrot-
inn kröftum.
Hann fæddist að Laxholti í
Borgarhreppi 26. júní árið 1900,
sonur hjónanna Ragnhildar
Jónsdóttur og Guðmundar
Andréssonar sem lengst bjuggu
á Ferjubakka í sömu sveit. And-
rés ólst upp í stórum systkina-
hópi, en alls voru börn Ragn-
hildar og Guðmundar þrettán
að tölu.
22. maí 1925 kvæntist Andrés
Lilju Finnsdóttur, sem fædd er
17. september 1905 dóttir hjón-
anna Guðbjargar Stefánsdóttur
og Finns Skarphéðinssonar.
Ungu hjónin hófu búskap sinn
á Kirkjuferju í Ölfusi þar sem
þau voru skamma hríð. Þá fóru
þau að Ferjubakka og voru þar
til ársins 1929 þegar þau keyptu
Saura í Hraunhreppi. Þar
bjuggu þau í fjörutíu ár eða til
ársins 1971 er þau brugðu búi og
fluttu í Borgarnes. Þau eignuð-
ust tíu börn og kornust níu upp.
Þau eru Guðmundur Ragnar
fæddur 1926 símaverkstjóri í
Reykjavík, kvæntur Huldu
Brynjólfsdóttur. Hann lést árið
1984. Hervald fæddur 1927,
verkamaður í Reykjavík. Óskar
fæddur 1928 iðnverkantaður í
Borgarnesi. Unnur fædd 1929
húsfreyja í Borgarnesi, gift Jó-
hanni Sigurðssyni.Guðrún fædd
1930 húsfreyja á Beigalda gift
Árna Guðmundssyni, en hún
lést árið 1983. Þorsteinn Arnar
fæddur 1933 vörubílstjóri í
Kópavogi kvæntur Friðbjörgu
Óskarsdóttur. Guðbjörg Stef-
anía fædd 1941, húsfreyja í
Borgarnesi gift Jóni H. Einars-
syni. Ragnhildurfædd 1947 hús-
freyja í Ystu-Görðum gift Ölver
Benjamínssyni. Bragi fæddur
1949 bóndi í Eystra-Fróðholti
kvæntur Helgu Gunnarsdóttur.,
Eins og að líkum lætur fer
afkomendahópurinn stækk-
andi. Barnabörnin eru tuttugu
og fimm og litlu langafabörnin
komin á þriðja tug.
Það verður með sanni sagt að
menn fæddir um aldamót muni
tímana tvenna. Á þessari öld
hafa orðið stórstígari breytingar
en nokkru sinni í atvinnu og
búskaparháttum. Um leið hefur
afkoma fólks breyst svo að þeir
sem í dag eru að koma upp
börnum og byggja sér hús hafa
þrátt fyrir vol og víl litla mögu-
leika að ímynda sér erfiði og
þrautseigju forfeðranna. Þeirra
sem ruddu leiðina fyrir okkur
nútímabörnin. Hjá þeim sat
nægjusemin og nýtnin í fyrir-
rúmi.
Andrés var góður fulltrúi
sinnar kynslóðar, sem með þrot-
lausri vinnu og árvekni tókst að
koma börnum sínum til manns.
Sjá sér og sínum farborða á
hverju sem gekk í þjóðarbú-
skapnum.
Hann varkappsamurdugnað-
arforkur, samviskusamur í
meira lagi og barngóður svo af
bar. Á Saurum bjó hann snyrti-
legum búskap með kýr, kindur
og hesta. Vann ásamt eiginkonu
og börnum að búskapnum
lengst af með handaflinu einu
saman. En hann vann ekki bara
að sínu því samferðafólki sínu
vildi hann öllu vel. Á heimili
þeirra hjóna hafa allir verið vel-
komnir. Þar Itafa margir dvalið'
lengri eða skemmri tíma við best
atlæti. Það eru ófá ungmennin úr
skylduliðinu og afkomenda-
hópnum sem voru í sveit hjá
Lilju og Adda á Saurum. Þar
var ætíð nóg rúm í andlegum og
veraldlegum skilningi enda þótt
húsakynni væru lítil samanborin
við kröfur dagsins í dag. Eitt er
víst, að í fersku minni eru
vikuheimsóknir mínar annað
hvort að vori eða hausti að
Saurum. Yfir þeim er sérstakur
blær sem er mér tengiliður við
fortíðina. Segja má að stór
þáttaskil hafi orðið við búferla-
flutning til Borgarness. Þau
tókust með ágætum og ekki
annað að finna en Andrés yndi
hag sínum vel þar sem annars
staðar.
Margan gestinn hefur borið
að garði hjá Lilju og Andrési
eftir að þau komu suður eftir.
Heimili þeirra þar er í þjóðbraut
og því liggur það vel fyrir ferða-
langa frændur og sveitunga að
gera stans á Borgarbraut 70.
Þvílíkar gestakomur hafa vafa-
lítið stytt Andrési stundir á ævi-
kvöldinu. Einnig kom til að
hann hafði heilsu þar til fyrir
rúmu ári síðan að hafa hest í
litla hesthúsinu í garðinum.
Þannig auðnaðist honurn að
sinna sínu helsta hugðarefni
lengst af, bæði við að hirða um
klárana, heyja handa þeim að
sumrinu en ekki síst að fá sér
sprett. Þá datt fólki ekki í hug
að um hérað riði öldungur og
þeir sem yngri voru máttu hafa
sig alla við til að sá aldraði riði
þá ekki af sér. Hann sveif um á
þeim brúna og brosti breitt til
vegfarenda.
■ Þótt alllangt sé nú síðan
okkar góði vinur var til moldar
borinn, langar mig að minnast
hans með nokkrum fátæklegum
orðum.
Sigmar Benjamínsson var
fæddur að Hafursstöðum í Þis-
tilfirði, þann 15. mars 1903.
Þriggja ára gamall flutti hann
með foreldrum sínum að Kata-
stöðum í Núpasveit, N-Þingeyj-
arsýslu og ólst þar upp.
Síðar tók hann við búi forcld-
ra sinna ásamt Kristbirni og
Guðlaugu systkinum sínum og
bjuggu þau saman að Katastöð-
um í ein þrjátíu ár eða til 1964,
er þau brugðu búi og fluttust til
Kópaskers. Þar hafa þau búið
síðan.
Sigmar var ókvæntur og barn-
laus. Með Sigmari er gengin
enn ein hversdagshetjan af
þeirri kynslóð, sem stritaði
æðrulaust fyrir daglegu brauði í
sífelldri baráttu við misblíða
náttúru og sparaði til að vera
ekki upp á aðra kominn í ellinni,
og til að eiga fyrir útförinni. Þá
voru ekki komnar tryggingar og
opinber þjónusta af því tagi,
sem þykir svo sjálfsögð í dag,
a.m.k. að dómi þeirra yngri.
Því var um að gera að fara vel
með og vera iðinn. Sigmar var
þar engin undantekning. Hann
var sívinnandi og dyttandi að,
og sérlega fundvís a það, sem
betur mátti fara. Þrátt fyrir
bilaða heislu og háan aldur fór
hann á fætur dag hvern og vann
verk sín eins og ekkert hefði í
skorist, þó var hann oft veikur
seinni árin. Hann hafði ekki
lagt það í vana sinn að kvarta.
Meira að segja daginn, sem
hann kvaddi þennan heim
klæddist hann að vanda og hóf
daginn eins og venja hans var
til, en fyrir hádegi var hann
allur, hljóðlega og án þess að
Léttur var hann á-fæti á hress-
ingargöngu um plássið eða ef
draga þurfti björg í bú, og víst
er að ýmsir munu sakna þess að
sjá ekki Andrés á ferð eftir
Borgarbrautinni.
Skömmu eftir að hann kom á
sjúkrahúsið nú á dögunum átti
ég tal við hann í síma. Hann var
hress að vanda en móður af því
að ganga í símaklefann. Hafði
ég orð á því að hann ætti að fara
sér hægt. Þá svaraði hann með
eftirfarandi setningu: „Ég er nú
þannig gerður að ég hef aldrei
viljað láta bíða eftir mér.“
Orð þessi lýsa afa mínum
Andrési Guðmundssyni og
lífshlaupi hans öllu afar vel.
Blessuð sé minning hans.
Lilja Árnadóttir
nokkurn hafi grunað að hverju
stefndi.
Það, hvernig andlát Sigmars
bar að, lýsir honum e.t.v. hvað
best. Hann var svo einstaklega
yfirlætislaus og mótfallinn því
að nokkuð væri fyrir sér haft.
Á hinn bóginn var hann sér-
lega hjálpsamur og þægilegur í
sinni umgengni við aðra,
hljóðlátur og eins og hann viidi
helst ekki láta bera á því að
hann hefði gert manni greiða.
Ég var svo lánsöm að fá að
kynnast Sigmari vorið 1980, þá
nýkominn til starfa til Kópaskers
með fjölskyldu minni. Tókst
með okkur innileg vinátta, og
reyndust þau Sigmar og systkin
hans okkur einstaklega vel, ekki
hvað síst í veikindum mannsins
míns, þá kom hugur Sigmars
hvað best í Ijós. Hann kom þá
hvern morguninn til að vita
hvernig liði og hvort okkur van-
hagaði um eitthvað, á daginn kom
hann oft, þegar illa stóð á, eins
og hann fyndi það á sér. Þá
hafði hann ofan af fyrir börnun-
um með sögum og öðru
skemmtilegu, meðan ég var að
vinna. Oft kom hann líka á
kvöldin, læddist þá hljóðlega að
rúmum barnanna, signdi þau og
læddist svo fram til mín.síðan
röbbuðum við ósjaldan langt
fram á kvöld. Sigmar sagði afar
vel frá og var glettinn og gam-
ansamur, voru þessar rabbstund-
ir mér til mikillar ánægju. Hann
kunni frá svo mörgu að segja úr
sveitinni í gamla daga, er hann
lá á grenjum, frá gangnaferð-
um, hrossakaupum og fleiru
slíku, bæði gamni og alvöru.
Þegar Sigmar og hans líkar eiga
í hlut, er ekkert kynslóðabil til.
Óefað hefur Sigmar verið
mikil kempa, þó aldrei hafi ég
heyrt hann hæla sjálfum sér.
Grobb og skrúðmælgi voru hon-
um fjarri, enda vita þeir, sem
best þekktu hann, best um það.
Sigmar Benjamínsson
frá Katastöðum
F.15. 3.1903 D. 8.12.1984
Sigurður Atli Gunnarsson i
tæknifræðingur
Fæddur 3. mars 1948
Dáinn 22. apríl 1985.
Veröld kveðja vinir kærir,
virðist lítt um aldur spurt.
Mannlíftíminn meðsérfærir;
markvisst þar er rutt á burt.
Þannig er upphaf á Ijóði er ég
setti saman um vin minn er féll
í valinn fyrir aldur fram. Nú
hefur sigð dauðans sniðið af
grein er stóð í blóma á lífsins
meiði. Við sem eftir stöndum
hérna megin grafarinnar beygj-
um okkur yfir valdi hans Hæsta
og þökkum samfylgdina við lát-
inn vin okkar, og þökkum hon-
um allt sem hann var og vann á
skammri ævileið.
Sigurður Atli Gunnarsson,
sem hér er minnst, var fæddur í
Reykjavík 3. mars 1948. For-
eldrar hans settu saman bú í
höfuðstaðnum árið 1946, þau
Gunnar Sigurðsson, lengi við
Miðbæjarskólann, og Jóhanna
Þorvaldsdóttir. Hún lést fyrir
aldur fram árið 1978, aðeins
rúmlega fimmtug að aldri.
Minntist ég hennar þá með
fáum orðum í dagblaði. Bæði
voru þau hjón ættuð af Barða-
strönd. Auk Sigurðar Atla eign-
uðust þau eina dóttur, Ragn-
heiði Maríu að nafni, sem er gift
og á börn.
Þegar Sigurður Atli var á
barnsaldri fluttust foreldrar
Ekki get ég látið hjá líða að
geta þess hversu barngóður
Sigmar var. Hann tók mikla
tryggð við Svölu, yngri dóttur
okkar hjóna fljótlega eftir komu
okkar til Kópaskers, og hún við
hann, þá rétt ársgömul.
Þær voru ófáar ferðirnar, sem
Sigmar kom til að fá hana með
sér í gönguferð niöur í fjöru eða
suður á Rönd, sýndi henni um-
hverfið, kenndi henni nöfnin á
hans vestur í bæ og settust að í
fjölbýlishúsinu Hjarðarhagi 24-
32, er kennarar stóðu að og
nefnt er í daglegu tali kennara-
blokkin. Þar átti hann heima
allt þar til hann fluttist úr
Reykjavík til Seyðisfjarðar. Á
sumrin var hann sem barn hjá
afa og ömmu á Auðshaugi á
Barðaströnd, þeim Sigurði Páls-
syni, bónda þar og cand. phil,
og Maríu Sigríði Jónsdóttur,
konu hans. Sigurður á Auðs-
haugi var bróðir sr. Jóns á
Höskuldsstöðum á Skaga-
strönd.
Námsferill Sigurðar Atla
hófst í Melaskólanum. Það lá
síðan leiðin í Hagaskólann.
Menntastofnanir þessar eru rétt
við æskuheimili Sigurðar Atla.
Grónar stofnanir í rólegu bæjar-
hverfi. Heimili Sigurðar Átla
var menningarheimili. Þar ríkti
eindrægni, friður og reglusemi.
Þessu get ég borið vitni, því að
ég hef þekkt þetta heimili vel
allt frá því að ég fluttist í
Kennarablokkina haustið 1969
og dvalið þar, að vísu með
nokkrum frávikum síðan. Eftir
nám svo að segja við bæjarvegg-
inn stundaði Sigurður Átli nám
einn vetur í Menntaskólanum í
Reykjavík, þeirri grónu og
Betri óskir eigum við ekki
Sigmari til handa, en að hann sé
nú kominn til Guðs og sé hættur
að finna til.
Þakka þér fyrir trygga vináttu
og stutta, en lærdómsríka sam-
fylgd elsku Sigmar. Guð blessi
minningu þína.
Eftirlifandi systkinum Sig-
mars vottum við dýpstu sarnúð
okkar.
Erla
gömlu menntastofnun. En
haustið 1968 innritaðist hann í
Tækniskóla íslands og lagði
stund á byggingatækni þar. Ut-
skrifaðist hann sem bygginga-
tæknifræðingur vorið 1972.
Lá nú lífsbrautin opin fyrir
hinn unga mann. Vann hann
næstu árin á vegum borgarverk-
fræðingsins í Reykjavík. Síðan
starfaði hann hjá fyrirtækinu
Breiðholti h.f. Til Seyðisfjarð-
arbæjar réðist liann sem bæjar-
tæknifræðingur haustið 1978.
Því starfi gengdi hann í rúm
fjögurár. En um áramótin 1982-
83 veiktist hann af þeim sjúk-
dómi, sem átti eftir að þjá hann
mikið og vinna um síðir bug á
lífsþrótti hans. Þessa unga og
gjörvilega manns. Að vísu vann
liann með köflum eftir að hann
tók að kenna þessa sjúkdóms,
því að starfsvilji hans var mikill.
En frá og með síðasta hausti tók
meinsemdin að breiðast meira
og meira út og lokaáfanginn var
framundan.
{ fríum frá námi og störfum
var Sigurður Atli iðulega háseti
á millilandaskipum. Hann
kunni vel við að vera á sjó, þótt
hann gerði sjómennskuna eigi
að lífsstarfi sínu.
Um störf Sigurðar Atla á
Seyðisfirði átti ég tal við fyrrver-
andi bæjarstjóra þar, Jónas
Hallgrímsson. Hann tjáði mér,
að hann hefði verið frábær
starfsmaður. Sjaldgæft væru að
ungur maður sem hann var, er
hann gengdi ábyrgðarstarfi í
þágu Seyðisfjarðarbæjar, hefði
þvílíka ábyrgðartilfinningu til
að bera. Hann var því mjög
vinsæll meðal allra er nutu verka
hans. Lundarfar hans var og
þeirrar gerðar, að öllum var
ánægja að kynnast honum og
starfa með honum. Er hann
veiktist og kom ekki aftur til
starfa á Seyðisfirði, var hans
mjög saknað.
Ég sá Sigurð Atla aldrei nema
í góðu skapi, jafnan brosandi og
þægilegan í viðmóti. Um slíka
menn geymast ljúfar minningar.
Nú er ekki eftir annað en að
kveðja - og þakka. Gunnari,
Ragnheiði Maríu og börnum
sendum við innilegar samúðar-
kveðjur við fráfall Sigurðar
Atla, svo og öðrum aðstandend-
um hans.
Eftir lifir minning mæt þótt
maðurinn deyi.
Auðunn Bragi Sveinsson
fuglunum og fleirú, sem gamalt
fólk hefur hugsun á að tala um
við börn, en við yngra fólkið
hirðum því miður minna um.
Ekki lét Sigmar það aftra sér,
þó hann væri farinn í fótum,
hafði stafinn sinn í annarri hendi
og Svölu við hina, svo röltu þau
saman, nærri því dag hvern, ef
veður leyfði.
Það var fyrirkvíðanlegt að
þurfa að segja Svölu fréttirnar,
þegar Sigmar var látinn, því
hann var hennar fyrirmynd í
flestu, rétt eins og góður afi. En
hún, með sinn fimm ára skilning
á lífinu og dauðanum sagði eftir
nokkra þögn. „Nei, hann Sig-
mar er ekkert dáinn, hann er
bara kominn til hans Guðs, og
nú er honum ekkert illt í fóton-
um og hjartanu lengur, so hitti
ég hann bara, þegar ég kem
þangað til hans, seinna.“
Afmælis- og
minningargreinar
Þeim, sem óska birtingar á afmæl-
is- og eða minningargreinum í
biaðinu, er bent á, að þær þurfa að
berast a.m.k. tveim dögum fyrir
birtingardag. Þær þurfa að vera
vélritaðar.