NT - 08.05.1985, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 8. maí 1985 11
Vettvangur

Opið bréf til
miðstjórnar ASÍ
NT-mynd: Róberl
einkamál eins eða neins.
Alþýðusambandið hefði
kosið, að sem víðtækust
samstaða tækist um þessi
rnál og að allir aðilar legðust
á eitt um að þrýsta á aðgerð-
ir af hálfu ríkisstjórnar og
löggjafarvalds um úrbætur
í þessum málaflokki. Al-
þýðusambandið hlýtur að
treysta því, að áhugamenn
urn úrbætur í húsnæðismál-
um kjósi fremur að leggjast
á eitt með Alþýðusamband--
inu um skjótar aðgerðir
stjórnvalda, fremur en að
reyna að ala á tortryggni
rneð þeim hætti sem gert er
í bréfi þeirra.
Reykjavík 6. inaí 1985
Björn Björnsson
Grétar Þorsteinsson
■ í fjölmiðlum hafa nú verið
kynntar ákveðnar aðgerðir til
jöfnunar á greiðslubyrði af
húsnæðisstjórnarlánum. Um
þær mun hafa verið samið af
fulltrúum ríkisvaldsins og ASÍ.
Þótt forseti ASÍ hafi sagt í
útvarpsviðtali að þetta væri
aðeins hluti þeirra úrræða sem
á dagskrá væru, má ráða af
umsögnum hlutaðeigandi aðila
að ríkisvaldið ætli ekki að teygja
sig lengra til lausnar á vanda
húsnæðiskaupenda.
Af þessu tilefni teljum við
nauðsynlegt að benda miðstjórn
ASÍ á eftirfarandi:
Nái greiðslujöfnunin aðeins
til húsnæðisstjórnarlána, verður
hún léttvæg fundin. Því aðeins
leysir slík aðgerð einhvern
vanda, að um hana verði einnig
samið við lífeyrissjóði og ríkis-
bönkunum jafnframt gert skylt
að bjóða upp á sömu kjör.
Þegar fulltrúar ASÍ gengu til
samninga við ríkisvaldið um
lausn á húsnæðisvandanum,
hafði myndast fjöldahreyfing
sem hugðist knýja á um raun-
verulegar úrbætur í þessum mál-
um og bent á raunhæfar leiðir til
lausnar vandanum. Sú hreyfing
spratt upp vegna þess að fjöldi
heimila var að komast á vonar-
völ og eygði þarna möguleika á
að geta með samtökum rétt sinn
hluti. Þetta fólk er ennþá stað-
ráðið í því að rétta sinn hlut og
fagnar stuðningi allra þeirra sem
leggja vilja þessu máli lið þar á
meðal að sjálfsögðu ASÍ. Það
er hins vegar augljóst að ríkis-
stjórnin greip samningsvilja ASÍ
fegins hendi vegna komandi
kjarasamninga.
Það sem út úr þessum samn-
ingum eða samráði hefur komið
•virðist harla lítils virði.
Forsætisráðherra hafði viður-
kennt, að lántakendur hefðu
verið látnir sæta ósanngjörnum
kjörum um árabil og lýst vilja
sínum til að leiðrétta það mis-
rétti. Hér hefðu þurft að köma
til endurgreiðslur, og úr því að
ASÍ hóf samningaviðræður á
annað borð, hefðu þær átt að
■ Vegna bréfs áhugamanna
um úrbætur í húsnæðismálum
vilja undirritaðir taka fram
eftirfarandi:
1. I bréfi áhugamanna segir,
að í viðræðum þeirra við
fulltrúa stjórnmálaflokka
og ríkisstjórnarinnar
„...hafi komið fram al-
mennur vilji til þess að
leysa þessi mál..“ og er þar
átt við endurgreiðslur til
húsbyggjenda. Sé þetta rétt
ber að fagna því, en spyrja
verður hjá hverjum, hvar
og hvenær vilji stjórnvalda
í þessu efni hefur komið
fram. í þeim viðræðum sem
við áttum við nefnd stjórn-
valda um þessi mál var
þessari leið alfarið hafnað.
2. Ljóster,aðmargtvaróljóst
og ófrágengið í þeim drög-
um að frv. til greiðslu-
jöfnunar, sem fyrir lágu
þegar fulltrúar ÁSÍ hó'fu
viðræður við nefnd stjórn-
valda um þau mál. Sú niður-
staða sem fékkst í þessu
máli var ekki óskaniður-
staða, en þó tvímælalaust
mun hagstæðari hús-
byggjendum í greiðslu-
vandræðum en upphaflegu
drögin. Fram hefur komið,
að ASÍ hefði fremur kosið,
að viðmiðun greiðslu-
jöfnunar væri taxtakaup en
ekki hvorutveggja taxtar og
tekjur. Fulltrúar ASÍ hafa
líka beint því til ríkisstjórn-
arinnar, að hún hlutist til
um að hliðstætt fyrirkomu-
lag verði tekið upp hjá ríkis-
bönkunum. Jafnframt er
ljóst, að fulltrúar verkalýðs-
félaga í stjórnum lífeyris-
sjóða hafa fullan vilja til
þess, að á þeim vettvangi
verði samsvarandi fyrir-
komulag tekið upp.
3. Við hljótum að andmæla
því harðlega, að af réttlát-
um kröfum húsbyggjenda
hafi á einhvern hátt verið
slegið í viðræðum ASÍ við
nefnd stjórnvalda. Það hef-
ur skýrt komið fram, að á
þann áfanga sem nú hefur
náðst verður að líta sem
skref til réttrar áttar, en
engan veginn að einhverj-
um markmiðum hafi verið
náð. Fulltrúar ASI hafa
t.a.m. lagt áherslu á að
vextir á verðtryggðum lán-
um yrðu þegar í stað lækk-
aðir. Tafarlaus lækkun
vaxta á þessum lánúm er
hvað brýnasta hagsmuna-
mál húsbyggjenda. Því mið-
ur nefna áhugamennirnir
þennan þátt ekki í bréfi
sínu, en mikilvægt er að
þrýstingur í þessu efni komi
sem víðast að.
4. Af hendi ríkisstjórnarinnar
hefur því verið lýst af-
dráttarlaust yfir, að skatta-
afsláttur til húsbyggjenda
komi ekki til greina á árinu
1985. Þessu hefðunt við
kosið að þoka áleiðis, en til
þess skortir vilja stjórn-
valda.
5. Af hálfu ASÍ hefur ítrekað
verið bent á, að tilfærslur til
húsbyggjenda sem nú eru í
vandræðum mega alls ekki
verða á kostnað þeirra sem
nú hyggja á framkváemdir.
Ekki má rýra ráðstöfunarfé
byggingarsjóðanna. Því er
nauðsynlegt að nú þegar
verði gerðar ráðstafanir til
þess að afla aukins fjár til
húsnæðislánakerfisins.
6. Úrbætur í málefnum hús-
byggjenda eru knýjandi.
Húsnæðismál eru ekkert
snúast um á hvern hátt slíkri
leiðréttingu yrði við komið. í
viðræðum okkar við stjórn-
málaflokkana og fulltrúa ríkis-
stjórnarinnar hafði komið fram
almennur vilji til þess að leysa
þessi mál og m.a. að fara inn á
braut greiðslujöfnunar svo um
þá leið þurfti ekki að semja.
í viðræðum okkar við fulltrúa
ríkisstjórnarinnar hafði einnig
komið fram að skattalækkunar-
leið væri að þeirra mati vænleg
leið til þess að leiðrétta þær
umframgreiðslur sem húsnæðis-
kaupendur hafa þurft að bera á
undanförnum árum. Við lýstum
eindregnum óskum um að þetta
kæmi til framkvæmda þegar á
þessu ári, en svo virðist sem
þessi leið hafi verið sett til
hliðar er líða tók á samninga-
eða samráðsviðræður ríkis-
stjórnarinnar og ASÍ.
Þessi afgreiðsla er óþolandi.
Húsnæðiskaupendur sem sætt
hafa afarkjörum um nokkurra
ára skeið eiga rétt á tafarlausum
úrbótum. Þetta hafa stjórn-
málamenn úr öllum flokkum
viðurkennt. Þess vegna er óþol-
andi ef af sjálfsögðum og réttlát-
um kröfum er slegið.
Ahugamenn um úrbætur
í húsnæðismálum
■ Talsmenn samtaka um úrbætur í húsnæðismálum.
ASÍ svarar
Háskólabíó:
í þessu stríði eru
aðeins fórnarlömb
eftir henni, þegar fleiri lík
eru hirt upp af götunni en
síðast. Líkin eru jú eina
mælistikan. sem notuð er til
að meta alvöru málsins. Aft-
ur á móti vitum við ekki
nokkurn skapaðan hlut um
þá, sem uppi standa og eru
vitni að skefjalausu ofbeld-
inu. Allir írar eru jú ekki
hryðjuverkamenn.
Cal reynir að skyggnast á
bak við fyrirsagnir dagblað-
anna og bregða örlitlu ljósi á
fórnarlömb átakanna. Og
það tekst henni bara nokkuð
vel, á yfirlætislausan og
snyrtilegan hátt. Calerungur
kaþólskur og atvinnulaus
piltur, sem býr með föður
sínum mitt í hverfi mótmæl-
enda. Hann flækist inn í
ofbeldisátökin, 'meira fyrir
eigin aumingjaskap heldur
en sannfæringu um ágæti
málstaðarins. Piltur verður
svo ástfanginn af ungri ekkju
lögreglumanns, sem hann
átti þátt í að senda inn í
eilífðina árið áður. Cal reynir
að flýja undan hörmungum
hversdagsins á náðir ástar-
innar, en það gengur nú
svona og svona.
Höfundar mýndarinnar
forðast að taka nokkra af-
stöðu til hinná stríðandi fylk-
inga á Norður-írlandi. í þeim
fáránlegu átökum, sern þar
eiga sér stað, eru engar
hetjur, aðeins fórnarlömb.
Slík afstaða var hárrétt, þar
sem myndin verður mun
áhrifameiri fyrir bragðið.
Kvikmyndalega séð er Cal
mjög hefðbundin mynd, þar
sem öll frumlegheit eru látin
lönd og leið. En hún byggir
á traustu handriti með vel
mótuðum persónum. Per-
sónum af holdi og blóði,
fólki, sem okkur stendur
ekki á sama um. Góður leik-
ur þeirra Helen Mirren, sem
fékk verðlaun í Cannes fyrir
túlkun sína á ekkjunni, og
John Lynch, lyfta myndinni
vel upp fyrir meðalmennsk-
una. John Lynch leikur hér í
sinni fyrstu kvikmynd og var
stundum alveg ótrúlegt
hversu vel honum tókst að
koma til skila umkomuleysi
persónunnar. Hann er sann-
arlega leikari, sem vert verð-
ur að fylgjast með í meiri
átökum.
Guðlaugur Bergmundsson
■ Cal. írland 1984.
Handrit: Bernard Mac-
Laverty. Leikendur: Helen
Mirren, John Lynch, Donal
McCann, John Kavanagh,
Stevan Rimkus, Kitty
Gibson, Ray McAnally.
Framieiðendur: David Putt-
nam og Stuart Craig. Leik-
stjóri: Pat O’Connor.
Borgarastyrjöldin á ír-
landi hefur verið svo lengi í
fréttum, að menn eru eigin-
lega búnir að gleyma henni.
Það er helst, að menn muna
Helen Mirren og John Lynch í hlutverkum elskendanna í stríðshrjáðu Norður-írlandi.