NT - 19.09.1985, Blaðsíða 10

nif Fimmtudagur 19. september 1985 10
LlIÍ Fréttir
Matvörur hækka stöðugt meira en aðrar nauðsynjar:
Maturinn hækkað 50% meira
en aðrar vörur og þjónusta
■ Verð á matvörum virðist
sífellt hækka mun meira hér á
landi en verð á öðrum vörum og
þjónustu, bæði til lengri og
skemmri tíma litið. Frá því að
vísitala framfærslukostnaðar
var síðast sett á 100 fyrir hálfu
öðru ári hefur verð á matvælum
að meðaltali hækkað um 50%
meira en verð á öðrum vörum
og þjónustu, að áfengi og tóbaki
að vísu undanskildu.
Frá því í febrúar í fyrra þar til
nú í byrjun september hafa
aðrir liðir framfærsluvísitölunn-
ar en matvörur og einkasöluvör-
ur ÁTVR hækkað um 42,5% á
sama tíma og matvöruverðið
hefur hækkað að meðaltali um
64,6%, eða 52% meira. Hækk-
un á áfengi og tóbaki á sama
tíma er 88,6%.
Samkvæmt þessu kosta mat-
vörur sem við í febrúar í fyrra
fengum fyrir 10.000 kr.fiú orðið
16.460 krónur, tóbak og áfengi
sem þá fékkst fyrir sömu upp-
hæð er nú komið í 18.860, en
aðrar vörur og þjónusta fyrir 10
þús. kr. í febrúar 1984 hefur
„aðeins“ hækkað í 14.250
krónur. Benda má á, að ef
söluskattur yrði lagður á mat-
vörur (t.d. 18% eins og mun
hafa komið til orða) færi þessi
matvöruskammtur úr 16.460 kr.
upp í 19.423 kr. miðað við
núverandi verð.
Af einstökum liðum matvöru
eiga kartöflurnar metið, 106%
hækkun á tímabilinu. Næst
kemur kaffið og súkkulaðivörur
85% hækkun, fiskurinn 83%,
mjólkurvörur og egg 82%.
Kjötvörur hafa samkvæmt vísi-
tölunni hækkað um 74%, en sú
tala mun hækka stórlega með
þeirri 8-15% hækkun sem nú er
að verða á nauta- og kindakjöti.
Svonefndar aðrar matvörur
(sem eru um 5. partur af öllum
matvöruliðnum) hafa hækkað
um 58% og mjöl og brauðvörur
um 49%. Einu matvörurnarsem
hækkað hafa minna en nemur
meðalhækkun vísitölunnar eru
ávextir og grænmeti 32% og
sykur 6%.
Hvað snertir aðra vöruliði og
þjónustu í framfærsluvísitöl-
unni á sama tíma þá hefur
verðhækkun á fatnaði t.d. verið
44%, rafmagni og húshitun
19%, ýmisskonar hlutum til
heimilisnota 38%, kostnaði við
heimilisbílinn 45%, tómstunda-
iðju, m.a. bókum og blöðum
um 48%, öðrum vörum og þjón-
ustu t.d. snyrtingu, ferðalögum
og veitingahúsum 50%.
Að matvörurnar hækki í verði
umfram aðrarvörurogþjónustu
er ekki nýtt. Frá ársbyrjun 1968
til febrúar 1984 hækkaði mat-
vöruverð að meðaltali um
21,5% umfram hækkanirá öðr-
um þáttum framfærsluvísitöl-
unnar, þrátt fyrir að söluskattur
á matvælum hafi verið felldur
niður á síðari hluta þessa tíma-
bils, sem hefði átt að virka til
lækkunar á hlutfalli matvörulið-
arins, í stað hækkunar. Tæpast
dregur nokkur í efa að þessi
þróun kemur hvað verst niður á
þeim sem minnst ráðstöfunarfé
hafa, láglaunafólki, barnafjöl-
skyldum og bótaþegum, sem
nota þurfa hlutfallslega stærri
hluta launa sinna til matvöru-
kaupa en aðrir.
Samstarfs-
nefnd þjóð-
þinganna
■ Dagana 23. og 24.
september verður stofn-
uð í Nuuk á Grænlandi
(áður Godtháp) sam-
starfsnefnd þjóðþinga
Grænlands, íslands og
Færeyja. Aðalmál stofn-
fundarins er tillaga um
samstarfssamning þar
sem samvinna þjóðþinga
þessara landa næstu árin
verður mótuð.
í stjóm samstarfsnefnd-
arinnar verða þingmenn
úr öllum stjórn-
málaflokkum landanna.
Formaður íslensku
sendinefndarinnar verð-
ur Páll Pétursson.
■ Frá vinstri: Sigrún Björnsdóttir hjá útvarpinu, Ármann Örn Ármannsson formaður Samtaka um byggingu tónlistarhúss, Helga
Hauksdóttir fiðluleikari, Úlfar Þormóðsson eigandi gallerísins og Einar Hákonarson myndlistamaður. NT-mynd: Ámi Bjama
Sýning til
styrktar
tónlistarhúsi
■ Myndlistarsýning til styrkt-
ar byggingu tónlistarhúss verður
opnuð í dag kl. 17 í Gallerí
Borg við Austurvöll. Myndlist-
armennirnir gefa verkin á sýn-
inguna sem verður með allný-
stárlegum hætti.
Um 40 verk verða á sýning-
unni: grafík, teikningar, vatns-
lita- og olíumyndir. Verkin eru
öll á tilteknu lágmarksverði og
síðan geta gestirnir boðið í
myndirnar og sá sem býður best
fær myndirnar. Öllum tilboðum
verður skilað í þar til gerðan
pott og verða opnuð mánudags-
kvöldið 23. september þegar
sýningunni lýkur formlega.
Við opnun sýningarinnar
mun tónlistarfólk leika á hljóð-
færi við Austurvöll og munu
leika bæði klassíska tónlist og
jazz inni í galleríinu síðar í dag
og um helgina.
Að sögn Einars Hákonarson-
ar myndlistarmanns og Úlfars
Þormóðssonar hjá Gallerí Borg
kviknaði þessi hugmynd í vor
þegar þeir ræddu um það sín á
rnilli hvort ekki væri tilvalið að
myndlistarmenn sýndu tónlist-
arfólki, sem nú væri að reyna að
reisa sér hús, svolitla samstöðu.
Myndlistarmennirnir gæfu verk
sín en hagnaður af sölu þeirra
rynni síðan í byggingu hússins.
„Tónlistin er nú móðurlist-
greinin," sagði Einar Hákonar-
son.
Ármann Örn Ármannsson
formaður Samtaka um byggingu
tónlistarhúss sagði að þessi sýn-
ing hefði komið þeim hjá sam-
tökunum skemmtilega á óvart
og vildi koma á framfæri inni-
legu þakklæti til allra sem í hlut
eiga.
Sauðárkrókur:
Mikil mannekla
í sláturhúsinu
■ F. Murray Abrahams í hlutverki sínu sem Salieri í kvikmyndinni Amadeus.
Amadeus f rumsýndur í dag
■ Hjá Kaupfélagi Skagfirð-
inga er nú hafin slátrun í
sláturhúsinu þrátt fyrir að enn
vanti um 40 manns til að
fullmanna húsið.
í samtali við NT sagði Ólaf-
ur Friðriksson kaupfélags-
stjóri hjá Kaupfélagi Skagfirð-
inga á Sauðárkróki að margar
ástæður væru fyrir mannekl-
unni í sláturhúsinu.
Er þar fyrst að nefna að
mjög gott atvinnuástand er
núna í Skagafirði og á Sauðár-
króki almennt.
Ólafur sagði að mikið hafi
verið að gera í fiskinum að
undanförnu, steinullarverk-
smiðja væri nýtekin til starfa
þó starfsemi hennar hafi ekki
afgerandi áhrif á sláturhúsið.
Þá eru mun fleiri farnir að
fara í framhaldsskóla en áður
þar sem fjölbrautaskóli er nú
starfandi á Sauðárkróki, ekki
aðeins ungt fólk heldur einnig
fólk sem hefur verið lengi úti á
vinnumarkaðinum. Máætlaað
eitthvað af því fólki hefði kom-
ið til vinnu við sláturhúsið.
Þá sagði Ólafur að talsvert
hafi fækkað í sveitunum og
það hafi verið sveitafólk sem
bar hitann og þungann af þess-
ari vinnu í gegnum tíðina.
Ólafur taldi að launin hafi
ekki afgerandi áhrif á hvort
fólk fengist til vinnu við slátur-
húsið og nefndi hann í því
sambandi að nú yrði tekinn
upp bónus sem ætti að hækka
launin talsvert.
Ólafur sagði að þeir hefðu
mikið auglýst eftir fólki að
undanförnu og að fæði og
húsnæði væri á staðnum ef
fólk úr öðrum byggðalögum
vildi skella sér í vinnu við
sláturhúsið á Sauðárkróki.
Annars sagðist Ólafur vera
bjartsýnn á að fá fólk til starfa
„það skýrist væntanlega uppúr
næstu helgi“ sagði Ólafur
kaupfélagsstjóri að lokum.
■ Háskólabíó frumsýnir í
kvöld Amadeus, nýjustu kvik-
mynd tékkneska leikstjórans
Milos Formans, sem er Islend-
ingum að góðu kunnur fyrir
kvikmyndir sínar Taking off,
Gaukshreiðrið og Hair. Allur
ágóði af frumsýningunni rennur
til styrktar hjartaskurðlækning-
um á Islandi.
Amadeus lenti í gullregni við
síðustu óskarsverðlaunaafhend-
ingu. Hlaut hún ein 8 Óskars-
verðlaun, m.a. sem besta kvik-
myndin, fyrir bestu leikstjórn
og besta leik í aðalhlutverki.
Kvikmyndin byggir á sam-
nefndu leikriti Peters Schaffers,
sem sýnt hefur verið á fjölum
Þjóðleikhússins við mikla
aðsókn. Kvikmyndataka fór að
mestu fram í Tékkóslóvakíu
föðurlandi leikstjórans. F.
Murray Abraham leikur Salieri,
keppinaut Mozarts, sem leikinn
er af Tom Hulce.