NT - 24.10.1985, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 24. október 1985 9
Vettvangur
Ingvar Gíslason, fyrrverandi menntamálaráðherra skrifar:
Stofnun háskólaútibús á
Akureyri er vel undirbúið mál
■ Undirritaður hefur ítrekað
minnt á það í blaðagreinum og
haldið því fram á fundum og
ráðstefnum að undanförnu,
þar sem stofnun háskólaútibús
á Akureyri hefur verið til með-'
ferðar, að málið sé svo vel
undirbúið og komið á það stig
formlega og efnislega, að ekk-
allra, sem unna þessu málefni,
þegar Sverrir Hermannsson,
nýskipaður menntamálaráð-
herra, lýsti skorinort yfir því
að hann myndi í ráðherra-
embætti sínu vinna að því að
gera þessa hugmynd að veru-
leika. Með þessari yfirlýsingu
hefur Sverrir Hermannsson
tekið ráðherraákvörðun, sem
margir hafa beðið eftir. Fyrir
það á hann skilið lof:
Undirritaður hefur ítrekað minnt á það í
blaðagreinum og haldið því fram á fundum
og ráðstefnum að undanförnu, þar sem
stofnun háskólaútibús á Akureyri hefur
verið til meðferðar, að málið sé svo vel
undirbúið og komið á það stig formlega og
efnislega að ekkert annað væri eftir en að
taka pólitíska ákvörðun um að háskólaútibú
skuli stofnað.
ert annað væri eftir en að taka
Pólitiska ákvörðun um að
háskólaútibúið skuli stofnað.
Þessu hefur undirritaður
haldið fram vegna þess að fyrir
liggur vel röskstutt nefndarálit
stjórnskipaðrar nefndar, sem
felur það í sér að þegar séu
fyrir hendi öll skilyrði á Akur-
eyri fyrir því að háskóla-
kennsla geti farið þar fram að
því marki, sem nefndin tiltekur
í tillögum sínum.
Að mínum dómi hefði eng-
inn menntamálaráðherra get-
að til lengdar látið slíkt nefnd-
arálit sem vind um eyrun
þjóta og engin ástæða hefur
verið til að fresta ákvörðun um
málið á þeim grundvelli að það
væri ekki nægilega undirbúið.
Hugmyndin um háskóla-
kennslu á Akureyri er rækilega
undirbúið mál.
Tímabær ákvörðun
ráðherra
Það vakti því ósvikna gleði
Ekki er ég í vafa um að hinn
nýi menntamálaráðherra vill
láta gott af sér leiða á hinum
ýmsu sviðum mennta- og
menningarmála, en grunur
minn er sá að ekkert muni
halda minningu hans lengur á
lofti en það, ef hann framfylgir
því, sem er í hans valdi, að
lyfta þessu máli upp á fram-
kvæmdastig.
Fegar svo er komið að
menntamálaráðherra hefur
gert þetta mál að sínu, þá er
það skylda okkar, sem höfum
lagt okkur fram um að þoka
málinu áfram ár eftir ár við
misjafnar undirtektir og kunn-
um e.tv. að hafa ýmsar mótað-
ar skoðanir hvað framkvæmd-
ina varðar, að fylgjast vel með
framkvæmdaáformum ráð-
herrans og styðja fast við bakið
á honum, ef við höfum full-
vissu fyrir því að hann sé á
réttri leið og vilji þessu málefni
vel.
Ég tel mér þetta mál ærið
skylt og mér er ekki sama
hvernig þessi hugmynd verður
útfærð. I meira en 20 ár hef ég
barist fyrir þessu máli í ræðu
og riti og með flutningi þing-
mála og loks með skipun sér-
fræðinganefndar um málið
meðan ég var menntamálaráð-
herra á árunum 1980-1983.
Það hefur ekki verið auðvelt
að sannfæra menn um ágæti
þessa máls, og trúlega á það
enn sína andstæðinga og efa-
semdarmenn. En þeim fer
fækkandi. Stuðningsmönnum
málsins fer fjölgandi. Pað er
tímabært að hefjast handa.
Vel undirbúið mál
Menntamálaráðherra tekur
hér við vel undirbúnu máli og
gleðilegt er að hann gerir sér
grein fyrir hvar málið er á vegi
stattog vili notfæra sér þann
undirbúning, sem fyrir liggur.
Þótt ég hefði langhelst viljað
og talið eðlilegast að ráðherra
jafngildar tillögum nefndar-
innar að öðru leyti.
Ég vænti Jress einnig, að
forráðamenn ogstarfsmenn Há-
skóla íslands, virði þetta mál
af víðsýni og sanngirni. Hér
eru ekki uppi hugmyndir um
stofnun nýs háskóla, heldur
viðbót við þá háskólastarfsemi
sem fram fer í Reykjavík og í
fullum tengslum við hana. Það
er ekki verið að rjúfa einingu
Háskóla íslands, heldurbyggja
starfsemi hans upp með nýjum
aðferðum, reistum á rökum
sem hæfa nútímanum, m.a.
þeim rökum að dreifa skuli
valdi, þar sem því verður við
komið, og að efla beri, svo sem
framast má verða, hvers kyns
þjónustu- og menningarstarf-
semi sem víðast um landið.
Hvað varðar háskólastarf-
semi, þá verður að viðurkenna
að hún krefst talsverðrar mið-
stýringar, ekki síst í svo fá-
mennu landi sem ísland er, og
miðsækni í þessum efnum er
ekki óeðlileg.
Það vakti því ósvikna gleði allra, semj
unna þessu málefni, þegar Sverrir Her-
mannsson, nýskipaður menntamálaráð-
herra, lýsti skorinort yfir því að hann myndij
í ráðherraembætti sínu vinna að því að gera|
þessa hugmynd að veruleika.
héldi sér sem fastast við tillög-
ur þeirra Birgis Thorlaciusar,
Guðmundar Magnússonar
(fyrrverandi háskólarektors)
og Tryggva Gíslasonar - vegna
þess að það eru góðar tillögur
- þá skal ekki standa á mér að
veita ráðherranum stuðning
við aðrar framkvæmdahug-
myndir, ef þær fullnægja því
meginmarkmiði að hefjast sem
fyrst handa um háskólakennslu
á Akureyri og ef þær eru
Háskólastarfsemi er vissu-
lega háð ákveðnum samfélags-
legum skilyrðum. Af því leiðir
að ekki er að svo komnu unnt
að stefna að háskólakennslu
hvar sem er á landinu.
Eins og sakir standa er
Akureyri eini staðurinn á land-
inu utan höfuðborgarinnar,
sem fær er um að veita háskóla-
starfsemi viðtöku. En um það
er heldur ekki deilt lengur, að
á Akureyri eru nú þegar skil-
yrði til þess að reka háskóla-
starfsemi í tengslum við Há-
skóla íslands. Og um það fjalla
allar hugmyndir og tillögur um
háskólakennslu á Akureyri.
Vonandi er að þessu máli
verði heldur ekki mætt með
vanhugsuðum úrtölum á þeim
grundvelli að „ekki megi taka
Akureyri fram yfir" aðra staði
í landinu, þegar um það er rætt
að stofna háskólaútibú utan
Reykjavíkur. Ef þröngsýni
manna að þessu leyti og
ímynduð „hagsmunagæsla" og
héraðsrýgur skyldi leiða um-
ræður um háskólakennslu á
Akureyri inn á slíkar brautir,
þá yrði það ekki til annars en
að dreifa kröftum þeirra sem
vilja öfluga og virka lands-
byggðarstefnu.
Akureyri hefur sérstöðu
Menn skulu gæta þess að í
þessu máli er ekki verið að
„taka Akureyri frarn yfir" aðra
staði. Akureyri hefur sérstöðu
í málinu. Hún er í raun eini
staðurinn á íslandi utan
Reykjavíkur þar sem mögu-
leikar eru til þess að bjóða upp
á háskólakennslu. Akureyri er
eini staðurinn á landinu, þegar
höfuðborginni sleppir, þarsem
skilyrði til háskólastarfsemi
eru fyrir hendi. Þess vegna
eiga allir landsbyggðarmenn
og allir sem vilja framgang
landsbyggðarstefnu að styðja
málið heils hugar og láta ckki
glepjast af þröngsýni eða mis-
skilningi.
Eftir yfirlýsingu Sverris Her-
mannssonar menntamálaráð-
herra um að hann muni vinna
að framkvæmd málsins með
fullum hraða, þá mun skjótt
reyna á fylgi alþingismanna,
sveitarstjórnarmanna,
háskólastarfsmanna og allra
stuðningsmanna virkrar lands-
byggðarstefnu hvar sem þá er
að finna, um að málið komist
í heila höfn.
Óvarlegt að bíða lengi
Ráðherrann má vita það, að
áhugamenn um þetta mál eru
honunr þakklátir fyrir ákvörð-
un hans og munu fylgjast
grannt með því, hvernig hann
hyggst gera ákvörðun sína að
veruleika. Stofnun háskólaúti-
bús á Akureyri hefur hlotið
vandaðan undirbúning og er
vel rökstutt mál.
Það skiptir e.t.v. ekki öllu
máli upp á framtíðina, hvort
upphaf háskólakennslu á
Akureyri hefst einu árinu fyrr
eða síðar, hvort það verður
1986 eða 1987. En miðað við
það að pólitískt ástand er sjald-
an gulltryggt ogenginn veit hver
annan grefur í ráðherra-
embætti, þá er óvarlegt fyrir
menntamálaráðherra að draga
það að gera ákvörðun sína að
veruleika, enda ekki eftir
neinu að bíða, því að há-
skólaútibú getur risið á Akur-
eyri án sérstaks fyrirvara, mál-
ið hefur hlotið fullnægjandi
undirbúning.
Ingvar Gíslason
Ég vænti þess einnig, að forraðamenn og
starfsmenn Háskóla íslands, virði þetta
mál af víðsýni og sanngirni. Hér eru ekki
uppi hugmyndir um stofnun nýs Háskóla,
heldur viðbót við þá háskólastarfsemi sem
fram fer í Reykjavík og í fullum tengslum
við hana.
n smitberi
Er einfaldleikinn ekki
bestur?
Jafnvel lítill og sakleysisleg-
ur kjölturakki getur verið smit-
beri. Hundaæði fer ekki í dýr-
og manngreinarálit frekar
en aðrir sjúkdómar og því
getur vel hugsast að dýrið þitt,
lesandi góður, geti verið hið
sýkta og þú væntanlegt fórnar-
lamb sýkingarinnar. Ef áhuga-
menn um ræktun hunda og
katta eru ekki reiðubúnir til
þess að eiga frumkvæði að
ráðstöfunum til þess að bægja
þessari ógnvekjandi hættu frá
landinu, þá er það skylda
stjórnvalda að framfylgja gild-
andi lögum um innflutning lif-
andi dýra á mun harðari hátt
en nú virðist gert. Þó að hinn
hringrófaði Snati gamli hafi
hvorki verið alinn á rjóma eða
nautalundum, ekki verið upp-
litsdjarfur veiðihundur, óvíst
hafi verið hvort hann var und-
an þessum eða hinum, þá var
hann að minnsta kosti ekki
hugsanlegur boðberi dauðans.
Það sama á við kettina. Þó svo
að kisa gamla hafi hvorki verið
snögg- eða síðhærð.óvenju
lág- eða háfætt, skottklippt og
eðalborin, þá þurftu lands-
menn ekki að óttast að hún
ynni þeim mein. Er einfald-
leikinn ekki bestur þegar öllu
er á botninn hvolft?
Sturla Sigurjónsson.
r