NT - 08.12.1985, Blaðsíða 14

14 Sunnudagur 7. desember NT
HJÁLPARSTARFIÐ
Spjallað við Guðmund hjá Hjálparstofnun kirkjunnar
um Live-Aid, hjálparstarf og kristni
■ Nú hafa íslendingar slegist í hóp
þeirra þjóða sem sent hafa frá sér svokall-
aðar/Live-Aid plötur. Heill aragrúi af tónl-
istarmönnum hefurtekið þátt í undirbún-
ingi og framkvæmd tónlistar og Hjálpar-
stofnun kirkjunnar hefur tekið að sér að
sjá um útgáfu og ráðstöfun hugsanlegs
hagnaðar. Þetta er í fyrsta skifti sem
Guðmundur Einarsson er einn af
starfsmönnum stofnunarinnar og blaða-
maður tók hann tali um daginn til að for-
vitnast um útgáfuna og það hjálparstarf
sem hún á að fjármagna. En eins og oft
vill verða þá leiddist talið út um víðan völl
og Guðmundur hafði frá mörgu að segja.
Fyrst var hann spurður um tildrög út-
m enn hafa oft misskilið starf
hjálparstofnunarinnar og talið það
vera fyrst og fremst matvæladreif-
ingu. Hún er einungis einn þáttur af
fjölmörgum öðrum í uppbyggingu á
svæðum eins og Eþíópíu. Þess
vegna leggjum við megináherslu á
að við megum ekki sleppa hendinni
af því fólki sem treystir á okkur. Það
er vitund sem hver hugsandi ein-
staklingur á að bera.
En hvað eruð þið að gera í Eþíóp-
íu? Hversu mörgum eru þið að
hjálpa?
Við erum ekki stór þjóð íslending-
ar og við sigrum aldrei heiminn.
Hins vegar er alveg Ijóst að við get-
um hjálpað ótrúlega mörgum og
gefið þeim nýja von í þessu lífi. Og
það er kannski það sem er mikil-
vægast, að koma í veg fyrir það að
þúsundir manna deyi án minnstu
vonar um örlög barna sinna.
Kannski er það mikilvægasta sem
við gefum fólki; von og trú á að það
geti staðið á eigin fótum, og það höf-
um við séð í verki. Hjúkrunarfólkið
sem hefur komið heim segir að það
hafi séð með eigin augum að starfið
bar árangur og það hafi orðið vitni
að því að fólkið fékk nýja von.
En getur ekki verið hættulegt fyrir
trú þessa fólks á sjálft sig að það er
alltaf hvíti maðurinn sem kemur og
bjargarþví út úr klandrinu?
Það er að vissu leyti rétt. Hinsveg-
ar hefur orðið geysimikil breyting í
þessu efni. Einu sinni sendu hjálp-
arstofnanirnar einvörðungu hvítt
fólk til allra starfa og það gerði alla
hluti, en nú er stefnan sú að fyrir
hvern hvitan mann verður menntun
hans eftir hjá 50-100 manns. Þetta
hefur verið þróunin þar sem starfið
gerist best og þar eru innfæddir
orðnir yfirmenn hjálparstarfsins og
við þessir hvítu komum aðeins til
þess að taka út verkin og afla pen-
inga til þeirra hluta sem við höfum trí
á. Við höfum menntun og við höfum
peninga en við deilum því með
þessu fólki.
S vo við tölum meira um Live-Aid.
Nú hefur verið bent á það að á með-
an á tónleikunum stóð söfnuðust
einungis nægir þeningar til þess að
borga afborganir af lánum Afríku-
ríkja hjá Vesturlöndum íjafn langan
tíma og tónleikarnir stóðu.
Þetta er alveg bláköld staðreynd.
Strætisvagnarnir í New York eyða
líka miklu meira í olíu á hverjum
degi heldur en við erum að senda til
hjálparstarfs. Það breytir ekki því að
viö eigum að senda peninga til
hjálparstarfs.
En er það ekki hræsni að gefa
með annarri hendinni og hrifsa með
hinni? Vesturlönd eru í einni andrá
að græða peninga af þessu fólki
með vaxtatekjum, sem flest trúar-
brögð fordæma nema kristnin, og í
hinni andránni eru þau að láta pen-
inga af hendi rakna með miklum
glans og húllumhæi. Sælla er að
gefa en þiggja.
Það er alveg Ijóst að það kitlar
suma að sjá myndir af sér í blöðun-
um þar sem þeir eru að afhenda
gjafir. Við þekkjum það þó við lítum
okkur nær.
KRISTNIBOÐ BESTA
Hjálparstofnunin gefur út plötu. gáfunnar.
Frumkvæðið kom frá strákunum í
auglýsingastofunni Nýtt útlit og það
má segja að þeir séu frumkvöðlar
að þessu og hugmyndasmiðir. Þeir
fengu Björgvin Halldórsson strax
með sér og einnig Gunnar Þórðar-
son og þeir hafa í sameiningu borið
hitann og þungann af plötunni. Síð-
an tóku ógrynni tónlistarmanna þátt
í verkinu og ég get sagt að það var
ákaflega góð stemmning í hljóðver-
inu þegar upptakan fór fram. Ég
held að það hafi enginn verið ó-
snortinn af því að geta tekið hönd-
um saman og séð fyrir verkefni sem
möguleiki var að leysa.
"Verkefnið liggur klárt fyrir. Við
ætlum að reisa munaðarleysingja-
hæli í Eþíópíu fyrir 250 börn og reka
það í að minnsta kosti þrjú ár. Ef
platan selst í tiu þús. eintökum þá
eigum við fyrir hælinu og rekstri
þess.
En það hefur aldrei nokkurn tím-
ann selst lítil plata á Islandi?
Þetta er ekki litil plata. Þetta er
stór plata 12 tommu. Og auðvitað
vitum við að þessi plata er öðruvísi
en aðrar plötur. Það er fyrst og
fremst samstaða almennings á ís-
landi við tónlistarmenn sem útgáfan
stendur og fellur með.
Þið eruð ekki í samkeppni við
plötumarkaðinn?
Nei, alls ekki. Maður lifandi. Þú
sérð það að þeir sem þarna eru að
syngja fremstir í flokki eru að gefa út
sínar eigin plötur fyrir þessi jól og
enginn þeirra óttast að þessi plata
taki nokkuð frá þeim, því þessi plata
hefur allt aðra skírskotun og allt
önnur markmið heldur en venjuleg-
ar plötur.
Ilú hefur Live-Aid verið gagn-
rýnt fyrir hræsni. Að það geri ekki
annað en að gefa fólki falska trú á
að það hefði gert sitt til að leysa
vandamál.
Þetta er sammerkt með öllu hjálp-
arstarfi. Það er til úrtölufólk og það
er enginn vafi á því að það á hvergi
betur við en í hjálparstarfi, að sá
sem sér eitt fallið lauf og fordæmir út
frá því skóginn allan, hann sér nátt-
úrlega ekki skóginn fyrir trjánum. Ef
að allir hugsuðu á þennan hátt væri
skelfilegt um að litast í heiminum.
En sem betur fer er til hugsjónafólk,
og ekki síst hér á íslandi sem að trú-
ir því að þeirra dropi fylli mælinn. Og
þannig tekst þetta.
En af hverju munaðarleysingja-
hæli?
Við stöndum frammi fyrir því að
hafa sent útum þrjátíu mannsásíð-
asta ári, einkum lækna og hjúkrun-
arfólk, sem unnu einkum á tveimur
stöðum og á öðrum þessara staða
eru um 250 munaðarleysingjar sem
eru á lífi fyrir þeirra tilstilli og viö get-
um ekki horfst í augu við þá ábyrgð
að skilja börnin eftir. Við verðum að
búa þeim framtíðarheimili, menntun
og annað slíkt. Þau er á okkar
ábyrgð og engra annarra og við
erum sannfærðir um að það fólk
sem gerði okkur kleift að hjúkra
þessu fólki í fyrra það muni standa á
bakvið okkur í því að búa því fram-
tíðarheimili. Það er þróunarhjálp að
mennta fólk, kenna því að bjarga
sér en ekki bara það að gefa því mat
í 2-3 daga.
^ín takmak hjálparstarfsins er
einfalt; það er að hjálpa þar sem
neyðin er mest. Og ég held að það
sé alveg sama hversu margar álykt-
anir við gerum hér, vitrænar eða
ekki vitrænar, fólk borðar þær ekki.
En gefendur eru hluti af hjálpar-
starfinu og hugmyndir þeirra um
þiggjendurna?
Eg held að það sé með ríkustu
skyldum alls hjálparstarfs að koma
sem réttustum upplýsingum áfram-
færi. Og í sambandi við Eþíópíu eru
þær upplýsingar sem við verðum að
koma á framfæri þær að þetta
svæði er að breytast í eyðimörk og
það hefur dunið yfir eyðu-
merkurástand á tíu ára fresti. Og
það er alveg sama hversu miklar
pólitískar breytingar við myndum
gera; þær breyttu ekki þessari
staðreynd.
En meginverkefni hjálparstofn-